Τι είναι το ευαγγέλιο
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, το Ευαγγέλιο αναφέρεται στα τέσσερα βιβλία της Καινής Διαθήκης, και περιγράφει τη ζωή, την διδασκαλία, τα θαύματα, τον θάνατο και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού ο οποίος καταγράφηκε από τους ευαγγελιστές Ματθαίο, Μάρκο, Λουκά και Ιωάννη.
Ποιος έγραψε το ευαγγέλιο
Το ευαγγέλιο γράφτηκε από τους ευαγγελιστές Ματθαίο, Μάρκο, Λουκά και Ιωάννη
Ποιο ευαγγέλιο γράφτηκε πρώτο
Το πρώτο Ευαγγέλιο που γράφτηκε, σύμφωνα με τη βιβλική έρευνα, είναι πιθανότατα το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο.
Πιστεύεται ότι γράφτηκε περίπου το 65-70 μ.Χ., δηλαδή πριν από την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.). Είναι το συντομότερο Ευαγγέλιο και θεωρείται η βάση για τα άλλα συνοπτικά Ευαγγέλια (Ματθαίο και Λουκά).
Ποιοι είναι οι ευαγγελιστές
Οι Ευαγγελιστές είναι οι συγγραφείς των τεσσάρων κανονικών Ευαγγελίων της Καινής Διαθήκης: Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς και Ιωάννης. Κατέγραψαν τη ζωή, τα θαύματα, τη διδασκαλία, τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού.
Οι Ευαγγελιστές:
1. Ματθαίος
- Ποιος ήταν: Ένας από τους Δώδεκα Αποστόλους. Ήταν τελώνης (φοροεισπράκτορας) πριν κληθεί από τον Ιησού.
- Χαρακτηριστικά του Ευαγγελίου του:
- Γράφτηκε για τους Εβραίους Χριστιανούς.
- Τονίζει τη σύνδεση του Χριστού με την Παλαιά Διαθήκη, παρουσιάζοντάς Τον ως τον Μεσσία που εκπληρώνει τις προφητείες.
- Περιλαμβάνει εκτενείς διδαχές, όπως η Επί του Όρους Ομιλία.
2. Μάρκος
- Ποιος ήταν: Μαθητής του Αποστόλου Πέτρου και συνοδός του Παύλου σε αποστολικά ταξίδια. Ονομάζεται και Ιωάννης Μάρκος.
- Χαρακτηριστικά του Ευαγγελίου του:
- Το συντομότερο Ευαγγέλιο, με έμφαση στις πράξεις και τα θαύματα του Ιησού.
- Απευθύνεται κυρίως στους εθνικούς (ειδωλολάτρες) Χριστιανούς.
3. Λουκάς
- Ποιος ήταν: Έλληνας ιατρός και μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Θεωρείται επίσης συγγραφέας των Πράξεων των Αποστόλων.
- Χαρακτηριστικά του Ευαγγελίου του:
- Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη φιλανθρωπία, τη δικαιοσύνη και την αγάπη του Θεού για όλους.
- Περιλαμβάνει πολλές λεπτομέρειες για τη γέννηση του Ιησού και ιστορίες από τη ζωή Του που δεν υπάρχουν στα άλλα Ευαγγέλια.
4. Ιωάννης
- Ποιος ήταν: Ένας από τους Δώδεκα Αποστόλους, ο “αγαπημένος μαθητής”. Ήταν μάρτυρας της Σταύρωσης και της Ανάστασης.
- Χαρακτηριστικά του Ευαγγελίου του:
- Διαφέρει από τα άλλα τρία (γνωστά ως Συνοπτικά Ευαγγέλια).
- Εστιάζει στη θεϊκή φύση του Χριστού, παρουσιάζοντάς Τον ως τον Λόγο του Θεού.
- Γράφτηκε για να εμπνεύσει πίστη στον Ιησού ως Υιό του Θεού.
Σύμβολα των Ευαγγελιστών
Η Εκκλησία συχνά αποδίδει συμβολικά εικονίδια στους Ευαγγελιστές, βασισμένα στο όραμα του προφήτη Ιεζεκιήλ και του Αποστόλου Ιωάννη:
- Ματθαίος: Άνθρωπος ή άγγελος (τονίζει την ανθρώπινη φύση του Χριστού).
- Μάρκος: Λιοντάρι (αναφέρεται στη δύναμη και τη βασιλική φύση του Χριστού).
- Λουκάς: Βόδι ή ταύρος (σύμβολο της θυσίας του Χριστού).
- Ιωάννης: Αετός (αναφέρεται στην ανυψωμένη θεολογία του).
Πότε γράφτηκε το πρώτο ευαγγέλιο
Το πρώτο Ευαγγέλιο που γράφτηκε, το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, υπολογίζεται ότι γράφτηκε περίπου το 65-70 μ.Χ.. Η χρονολόγηση βασίζεται σε ιστορικές, θεολογικές και γλωσσικές ενδείξεις, καθώς και στη σχέση του με τα άλλα συνοπτικά Ευαγγέλια.
Στοιχεία που στηρίζουν τη χρονολόγηση:
- Ιστορικό πλαίσιο:
- Το Κατά Μάρκον γράφτηκε σε μια περίοδο έντονων διωγμών κατά των Χριστιανών, πιθανότατα υπό τη διακυβέρνηση του αυτοκράτορα Νέρωνα.
- Δεν υπάρχει αναφορά στην καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.), γεγονός που υποδηλώνει ότι το κείμενο προηγήθηκε.
- Σκοπός συγγραφής:
- Θεωρείται ότι γράφτηκε για να ενισχύσει την πίστη των πρώτων Χριστιανών, ιδιαίτερα αυτών που ζούσαν εκτός Ιουδαίας.
- Εστιάζει στη δράση και τη θυσία του Ιησού, προσφέροντας άμεσο μήνυμα ελπίδας και σωτηρίας.
- Γλωσσική απλότητα:
- Το Κατά Μάρκον έχει απλή γλώσσα, γεγονός που δείχνει ότι απευθυνόταν σε κοινό που δεν ήταν αναγκαστικά εξοικειωμένο με την εβραϊκή παράδοση.
Η σημασία του Ευαγγελίου του Μάρκου
Το Κατά Μάρκον θεωρείται η βάση για τα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά, αφού μεγάλο μέρος του περιεχομένου του περιλαμβάνεται σε αυτά. Έτσι, το πρώτο Ευαγγέλιο όχι μόνο καταγράφει τη ζωή του Ιησού αλλά και επηρεάζει τη μετέπειτα χριστιανική γραμματεία.
Πότε γράφτηκε το ευαγγέλιο του Ιωάννη
Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη γράφτηκε πιθανότατα μεταξύ 90 και 100 μ.Χ.. Αυτή η χρονολόγηση βασίζεται σε θεολογικές, γλωσσικές και ιστορικές ενδείξεις.
Στοιχεία για τη χρονολόγηση:
- Γραφή μετά τα Συνοπτικά Ευαγγέλια:
- Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαφέρει σημαντικά από τα τρία Συνοπτικά Ευαγγέλια (Ματθαίο, Μάρκο, Λουκά), τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη θεολογική προσέγγιση. Φαίνεται ότι γράφτηκε αργότερα, όταν η χριστιανική πίστη είχε εξελιχθεί και η θεολογία της Εκκλησίας είχε εδραιωθεί.
- Προχωρημένη θεολογία:
- Η έμφαση στη θεότητα του Ιησού και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ως “ο Λόγος του Θεού” υποδηλώνουν πιο ώριμη θεολογική ανάπτυξη, κάτι που υποστηρίζει μεταγενέστερη συγγραφή.
- Τοποθεσία συγγραφής:
- Πιστεύεται ότι γράφτηκε στην Έφεσο, όπου ο Ιωάννης διέμεινε και δίδαξε για μεγάλο χρονικό διάστημα, μετά την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.).
- Εσωτερικές ενδείξεις:
- Ορισμένες λεπτομέρειες, όπως η αναφορά στο θάνατο του Πέτρου (Ιωάν. 21:18-19), υποδεικνύουν ότι γράφτηκε αφού είχαν πεθάνει οι περισσότεροι από τους Αποστόλους.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Κατά Ιωάννη:
- Εστιάζει στη θεϊκή φύση του Ιησού: “Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος” (Ιωάν. 1:1).
- Περιλαμβάνει γεγονότα και διδαχές που δεν αναφέρονται στα άλλα Ευαγγέλια, όπως τον διάλογο με τον Νικόδημο και την ανάσταση του Λαζάρου.
- Έχει πιο στοχαστικό και συμβολικό ύφος, απευθυνόμενο σε κοινό που αναζητούσε βαθύτερη κατανόηση της χριστιανικής πίστης.
Το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο θεωρείται το τελευταίο από τα κανονικά Ευαγγέλια και συχνά ονομάζεται το πνευματικό Ευαγγέλιο, λόγω της ιδιαίτερης θεολογικής του προσέγγισης.
Τι σημαίνει η λέξη ευαγγέλιο
Η λέξη Ευαγγέλιο προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη εὐαγγέλιον, που σημαίνει “καλή είδηση” ή “χαρμόσυνο μήνυμα”. Αποτελεί σύνθεση των λέξεων:
- εὖ: καλό, ευχάριστο
- ἄγγελος: αγγελιοφόρος, μήνυμα
Χρήση της λέξης στην Αγία Γραφή
- Παλαιά Διαθήκη: Η λέξη “ευαγγέλιο” δεν εμφανίζεται στην ελληνική μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης (Ο΄ – Μετάφραση των Εβδομήκοντα), αλλά υπάρχει η έννοια της καλής είδησης, κυρίως σε προφητικά κείμενα που αναγγέλλουν τη σωτηρία του λαού του Θεού.
- Καινή Διαθήκη:
- Η λέξη “ευαγγέλιο” χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει το χαρμόσυνο μήνυμα της σωτηρίας μέσω του Ιησού Χριστού.
- Παράδειγμα: Στο Κατά Μάρκον 1:1:”Αρχή τοῦ Εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.”
- Δηλώνει τη διδασκαλία του Χριστού, την προσφορά της σωτηρίας, και την έλευση της Βασιλείας του Θεού.
Θεολογική σημασία
- Το Ευαγγέλιο αναφέρεται στο μήνυμα της σωτηρίας και αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο, μέσω της ζωής, της θυσίας και της Ανάστασης του Ιησού Χριστού.
- Επίσης, η λέξη αναφέρεται στα τέσσερα βιβλία των Ευαγγελιστών (Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς, Ιωάννης) που καταγράφουν αυτό το μήνυμα.
Σημασία στην καθημερινότητα των πιστών
Η λέξη Ευαγγέλιο υποδηλώνει την ελπίδα, τη χαρά και τη σωτηρία που προσφέρει ο Θεός. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, το Ευαγγέλιο διαβάζεται ως μέρος της Θείας Λειτουργίας, υπενθυμίζοντας τη σημασία του στη ζωή των Χριστιανών.