Άγιος Ιερομάρτυρας Ανανίας, Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας – Ο φωτισμένος Ιεράρχης του 18ου αιώνα και νέος Άγιος της Ορθοδοξίας.
🕊️ Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Ανανίας – Ο Ιεράρχης της Παιδείας και του Μαρτυρίου
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Ανανίας, Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας, γεννήθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα από επιφανή οικογένεια με ρίζες στη Δημητσάνα και το Βυζίκι Γορτυνίας. Ήταν πνευματικός απόγονος της σχολής Δημητσάνης και αναδείχθηκε σε σπουδαίο κληρικό, παιδαγωγό και ηγέτη του υπόδουλου Γένους.
🕯️ Η μόρφωση και η εκκλησιαστική του πορεία
Από νεαρή ηλικία ο Ανανίας διακρίθηκε για τη μόρφωσή του. Σπούδασε στη φημισμένη σχολή της Δημητσάνης, η οποία τότε υπήρξε πνευματικό λίκνο της Ορθοδοξίας και της εθνικής αφύπνισης. Χειροτονήθηκε επίσκοπος στην ιδιαίτερη πατρίδα του και το 1750 ανήλθε στον μητροπολιτικό θρόνο της Λακεδαιμονίας. Το 1755 συνέγραψε σημαντική μελέτη για τη Σπάρτη και τους Μητροπολίτες της.
🛡️ Ο Άγιος Ανανίας ως ηγέτης του Γένους και προστάτης της Παιδείας
Υπερασπιστής του ελληνικού στοιχείου
Ως Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας, ο Άγιος έγινε κεντρική μορφή στην εθνική ζωή του Μοριά. Μαζί με τον Γιαννάκη Κρεββατά, τον Παναγιώτη Ζαΐμη και τον Παναγιώτη Μπενάκη, ενίσχυαν τους αρματολούς και αντιστέκονταν στην τουρκική καταπίεση. Στην Τρίπολη, διαπραγματεύθηκε με τον Βεζίρη υπέρ των χριστιανών, ενώ διατήρησε τις Επισκοπές Δημητσάνης και Μεθώνης.
Έργο για την Παιδεία και τις υποδομές
Στη Δημητσάνα έκτισε υδραγωγείο, καθιέρωσε τη φορολογία για την εύρυθμη λειτουργία της Σχολής, ενώ στη Μητρόπολη Μιστρά ανακαίνισε τους ναούς και ενίσχυσε το ποίμνιο. Ίδρυσε και δύο πυριτιδομυλοὺς για την ενίσχυση της μελλοντικής επανάστασης, με δική του μέριμνα και δαπάνη.
🕊️ Σχέσεις με τα Πατριαρχεία και ο Πατριάρχης Κύριλλος Ε’
Ο Άγιος διατηρούσε στενούς δεσμούς με τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η σχέση του με τον Πατριάρχη Κύριλλο Ε’ Καράκαλο, ο οποίος είχε καταγωγή από τη Δημητσάνα και διακρινόταν για την αντίθεσή του προς τους Λατίνους και την αγάπη του προς τη ρωσική προστασία.
Όταν ο Κύριλλος εξορίστηκε, κατέφυγε στη Δημητσάνα, όπου συνεργάστηκε με τον Ανανία για την ίδρυση σχολείων και την αφύπνιση του Γένους.
⚔️ Ο Αγώνας για την Ελευθερία και το Μαρτύριο
Το 1766 ο Παπάζωλης, φίλος των Ορλώφ, ήρθε στη Μάνη για να προετοιμάσει εξέγερση. Στη συνέλευση της Καλαμάτας μετείχε και ο Άγιος Ανανίας. Κατήρτισαν το «συνυποσχετικόν» των Πελοποννησίων, που μεταφέρθηκε στη Μεγάλη Αικατερίνη.
Όταν οι Τούρκοι έμαθαν το σχέδιο, συνέλαβαν τους συνεργάτες του Αγίου και τους εκτέλεσαν. Ο Άγιος, αν και προειδοποιήθηκε, προτίμησε να θυσιαστεί για να προστατεύσει το σχέδιο απελευθέρωσης.
Μετά από Θεία Κοινωνία, παραδόθηκε στους δημίους. Με βαθιά πίστη, γονάτισε μόνος και ζήτησε να τον χτυπήσουν. Το αίμα του άγιασε τη θύρα της Μητροπόλεως Μιστρά.
Το λείψανό του έμεινε άταφο επί τρεις ημέρες. Στη συνέχεια, οι Χριστιανοί το ενταφίασαν με τιμές.
🎵 Το δημοτικό τραγούδι για τον Άγιο Ανανία
Ο θάνατός του συγκλόνισε τον λαό και ενέπνευσε δημοτικό θρήνο, που διασώθηκε από τον Δημητσανίτη λαογράφο Τάκη Κανδηλώρο:
Εκεί πέρα κι αντίπερα
κι απόξω από τη χώρα
εκεί καθόταν μια ξανθή
ξανθή και μαυρομάτα.
Γύρους γυρίζει τα φλωριά,
γύρους μαργαριτάρια.
-Για βγάλτα Βγενικούλα μου,
τα έρμα, τα τρισέρμα,
τι έκοψαν τον κυρ-Ανανία,
και τον Μητροπολίτη….
✨ Η επίσημη Αγιοκατάταξη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Στις 14 Ιουνίου 2022, το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέταξε επίσημα τον Άγιο Ιερομάρτυρα Ανανία στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αναγνωρίζοντας τον μαρτυρικό του θάνατο και την προσφορά του στο Γένος και την Ορθοδοξία.
🙏 Συμπέρασμα
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Ανανίας υπήρξε φωτεινός φάρος για την Ορθοδοξία, την Παιδεία και την Ελευθερία του Έθνους. Το έργο και η θυσία του εμπνέουν μέχρι σήμερα την Ορθόδοξη Εκκλησία και τον ελληνικό λαό.
©orthodoxia.online