Όσιος Κάλλιστος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης: Από τον ησυχασμό στο Πατριαρχείο.
Ο Όσιος Κάλλιστος Α΄ γεννήθηκε στα τέλη του 13ου αιώνα και από νωρίς εντάχθηκε στον μοναχισμό στο Άγιον Όρος, κυρίως στη σκήτη Μαγουλά. Υπήρξε μαθητής του Οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτου, τον οποίο τίμησε με τη συγγραφή του βίου του.
Στα δύσκολα χρόνια των βυζαντινών εμφυλίων, ο Κάλλιστος αναδείχθηκε σε ηγέτη ειρηνευτικών πρωτοβουλιών και σε θεματοφύλακα της Ορθοδοξίας, εκπροσωπώντας την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους.
Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και πνευματικός καθοδηγητής
Εκλέχθηκε Οικουμενικός Πατριάρχης το 1350, κατόπιν προτάσεως του αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνού. Σημαντικότερες πράξεις της πρώτης του πατριαρχίας:
- Καταδίκη των αιρέσεων των Βαρλαάμ και Ακινδύνου
- Αφορισμός του Σερβικού Πατριαρχείου
- Καταπολέμηση μαγείας και πνευματική ανασυγκρότηση των ενοριών
Η δεύτερη πατριαρχία του (1354–1364) υπήρξε εξίσου δυναμική, με συνοδικές αποφάσεις που προστάτευσαν το κύρος και την αγνότητα της Ορθοδόξου Πίστεως, ενώ ίδρυσε και τα Μοναστήρια Παντοκράτορος και Σίμωνος Πέτρας στο Άγιον Όρος.
Αντιαιρετικός, ειρηνοποιός και υπερασπιστής της Ορθόδοξης παράδοσης
Ο Πατριάρχης Κάλλιστος ανέκοψε την κακοδοξία των Βογόμιλων, καταδίκασε την παρατυπία στους γάμους ανηλίκων και επέμεινε στην ορθή τέλεση των μυστηρίων. Παράλληλα, συνέγραψε:
- Ομιλίες κατά αιρέσεων
- Προσευχές για τις δύσκολες περιστάσεις
- Βίους Αγίων, όπως του Αγίου Θεοδοσίου Τυρνόβου
Ο θάνατος στις Σέρρες και η αγιοκατάταξη
Το 1364 μ.Χ., σε αποστολή για συμμαχία με τους Σέρβους κατά των Τούρκων, ο Πατριάρχης ασθένησε αιφνίδια και εκοιμήθη στις Σέρρες, αφήνοντας μεγάλο κενό στην Εκκλησία.
Η ταφή του έγινε στο παρεκκλήσι του Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Θεοδώρων. Η Εκκλησία τον κατέταξε στους Οσίους και η μνήμη του τιμάται στις 20 Ιουνίου.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
῏Ηχος αʹ. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Βασιλίδος ἐδείχθης Πατριάρχης θεόσοφος, καὶ ̔Αγίου ῎Ορους τὸ κλέος, τῶν Σεῤῥαίων θησαύρισμα, τῶν θείων δὲ Χριστοῦ ἡσυχαστῶν ὁ φίλος καὶ συνήγορος ὁμοῦ· διὸ πάντες πάτερ Κάλλιστε ἐν χαρᾷ ὑμνοῦμέν σε κραυγάζοντες· Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ ἡμῖν τὰ κάλλιστα.
©orthodoxia.online