Συναξαριστής 11 Απριλίου – Όσιος Γεώργιος, κτήτορας της Ιεράς Μονής Χρυσοστόμου στην Κύπρο.
Η πλούσια πνευματική κληρονομιά της Κύπρου είναι διανθισμένη με ιερές μορφές που με τον βίο και την προσφορά τους άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην Ορθόδοξη Παράδοση. Ανάμεσα σε αυτές τις μορφές συγκαταλέγεται και ο Όσιος Γεώργιος, πρώτος ηγούμενος και κτήτορας της ιστορικής Ιεράς Μονής Χρυσοστόμου, γνωστής και ως «του Κουτζοβέντη», η οποία βρίσκεται στη βόρεια Κύπρο, σε μια κατάφυτη πλαγιά της οροσειράς του Πενταδακτύλου.
Παρότι η μνήμη του Οσίου Γεωργίου δεν συμπεριλαμβάνεται στον επίσημο κατάλογο των Αγίων της Εκκλησίας της Κύπρου, οι πληροφορίες που διασώζονται για εκείνον είναι πολύτιμες και προέρχονται από ένα σημαντικό εκκλησιαστικό έγγραφο, το Τυπικόν της Ιεράς Μονής Χρυσοστόμου, το οποίο φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη των Παρισίων με την καταγραφή Παρισινός Κώδικας 402 Coislin.
Η ιστορική μαρτυρία του Τυπικού της Μονής
Το Τυπικόν αποτελεί πολύτιμο χειρόγραφο, το οποίο προσφέρει όχι μόνο πνευματική καθοδήγηση για τη λειτουργική και μοναχική ζωή της Μονής, αλλά και ιστορικές πληροφορίες για την ίδρυση της. Σύμφωνα με αυτό το χειρόγραφο, η Ιερά Μονή Χρυσοστόμου ιδρύθηκε το έτος 1091 μ.Χ., κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, και τα εγκαίνια του καθολικού ναού της τελέσθηκαν στις 9 Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία τιμά τη Σύλληψη της Αγίας Άννης.
Η ίδια πηγή αναφέρει τον Όσιο Γεώργιο ως πρώτο ηγούμενο και κτήτορα της Μονής, κάτι που μαρτυρεί τον ηγετικό ρόλο που διαδραμάτισε όχι μόνο στην οικοδόμηση του μοναστηριού, αλλά και στη θεμελίωση της πνευματικής ζωής που έμελλε να ακμάσει σε αυτό για πολλούς αιώνες.
Ο Όσιος Γεώργιος: Άγνωστος αλλά λαμπρός πνευματικός οδηγός
Η απουσία του Οσίου Γεωργίου από τα επίσημα αγιολόγια της Κύπρου δεν μειώνει σε καμία περίπτωση τη σημασία και το έργο του. Αντίθετα, φανερώνει την ανάγκη ανασύστασης και αναγνώρισης πολλών αγίων μορφών, των οποίων η μνήμη διασώθηκε μόνο μέσα από παλαιά χειρόγραφα και μοναστηριακές παραδόσεις.
Ο Γεώργιος παρουσιάζεται ως ένας άνθρωπος μεγάλης ευλάβειας, θεοσεβής και αφοσιωμένος στην ασκητική ζωή. Η εμπνευσμένη καθοδήγησή του και η αγάπη του προς τον Χριστό και τον Ιερό Χρυσόστομο, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε η Μονή, συνέβαλαν ώστε να μετατραπεί το μοναστήρι σε πνευματικό καταφύγιο και κέντρο ορθόδοξης ακτινοβολίας στην περιοχή.
Η Μονή του Κουτζοβέντη: Φάρος πνευματικής ζωής
Η Ιερά Μονή Χρυσοστόμου, αποκαλούμενη και «του Κουτζοβέντη» – από την ονομασία του οικισμού που βρισκόταν πλησίον – αποτέλεσε για αιώνες ένα από τα σημαντικότερα μοναστικά κέντρα της Κύπρου. Η γεωγραφική της θέση στον Πενταδάκτυλο, σε φυσικό περιβάλλον μεγάλης ομορφιάς και ηρεμίας, ευνόησε τη μοναχική ζωή, ενώ η αρχιτεκτονική της και οι τοιχογραφίες της μαρτυρούν τη βαθιά βυζαντινή της ταυτότητα.
Η Μονή ήταν σταυροπηγιακή, γεγονός που σημαίνει ότι υπαγόταν απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μάλιστα, το Τυπικόν αναφέρει πως ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, Ρωμαίος, είχε ενεργό ρόλο στην καθιέρωση της μονής, γεγονός που δείχνει τη διασύνδεση του μοναστηριού με τα μεγάλα πνευματικά κέντρα της Ορθοδοξίας.
Το πνευματικό αποτύπωμα του Οσίου
Ο Όσιος Γεώργιος δεν υπήρξε μόνο ο κτήτορας ενός κτιριακού συγκροτήματος, αλλά, κυρίως, ο ιδρυτής μιας μοναστικής παράδοσης, η οποία συνέχισε να εμπνέει μοναχούς, προσκυνητές και απλούς πιστούς επί αιώνες. Με την ασκητική του πολιτεία, τη διορατικότητα, και το ζήλο του για τη διαφύλαξη της ορθόδοξης πίστης, έθεσε τις βάσεις για τη λειτουργική και πνευματική πορεία της Μονής.
Αν και η φυσική του παρουσία έπαψε με την οσιακή του κοίμηση, η παράδοση τον θεωρεί θαυματουργό και προστάτη της Μονής. Δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες για την παρουσία του σε οράματα ή σε θαυμαστές παρεμβάσεις του προς ενίσχυση των μοναχών ή των πιστών που κατέφευγαν στο μοναστήρι.
Η ανάγκη αναγνώρισης της μνήμης του
Η περίπτωση του Οσίου Γεωργίου δείχνει πόσο πλούσια και ακόμη εν μέρει άγνωστη είναι η αγιολογική παράδοση της Κύπρου. Πολλές μορφές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πνευματική οικοδομή της Εκκλησίας παραμένουν στις σκιές, μόνο και μόνο επειδή δεν καταγράφηκαν επίσημα στα αγιολόγια.
Η ανάδειξη του προσώπου του Οσίου Γεωργίου μέσα από το Τυπικόν και άλλες ιστορικές πηγές αποτελεί ευκαιρία για περαιτέρω εκκλησιαστική και θεολογική έρευνα, ώστε να αποδοθεί η πρέπουσα τιμή στον θεοφόρο αυτόν Πατέρα.
Ενδεχομένως, η καθιέρωση της 9ης Δεκεμβρίου, ημέρας εγκαινίων του καθολικού της Μονής, ως ημέρα μνήμης του Οσίου Γεωργίου, να αποτελούσε ένα πρώτο βήμα προς την αναγνώριση της προσφοράς του. Μια τέτοια ενέργεια θα ενίσχυε την πνευματική σύνδεση των πιστών με το πρόσωπό του και θα ενέπνεε νέους ανθρώπους να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.
Συμπέρασμα
Ο Όσιος Γεώργιος, πρώτος ηγούμενος και κτήτορας της Ιεράς Μονής Χρυσοστόμου της Κύπρου, αποτελεί μία ιερή μορφή που αξίζει να τιμηθεί και να προβληθεί ευρύτερα στην ορθόδοξη συνείδηση. Η ζωή και το έργο του, όπως αποτυπώνονται στο μοναστηριακό Τυπικόν και στη διαχρονική παράδοση της Μονής, καταδεικνύουν έναν άνθρωπο πλήρως αφιερωμένο στον Θεό, έναν ηγούμενο με διορατικότητα και ασκητικό φρόνημα.
Η μνήμη του δεν πρέπει να λησμονηθεί αλλά να αναδειχθεί, προς οικοδομή των πιστών και συνέχιση της μοναστικής παραδόσεως που ο ίδιος θεμελίωσε.
Όσιε Γεώργιε, πρέσβευε υπέρ ημών!