Όσιος Αθανάσιος ο Πάριος

Ημέρα εορτής: 24 Ιουνίου

Ο Όσιος Αθανάσιος ο Πάριος υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους πνευματικούς διδασκάλους του Γένους και κορυφαίος θεολόγος του 18ου αιώνα. Ανήκει στη χορεία των Κολλυβάδων Πατέρων, υπερασπιστών της πατερικής παράδοσης και της ορθής πίστης.

Η καταγωγή και οι σπουδές του

Γεννήθηκε το 1722 στο Κώστο της Πάρου. Ο πατέρας του καταγόταν από τη Σίφνο και η μητέρα του από αρχοντική οικογένεια της Πάρου. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Τούλιος, αλλά λόγω της αγάπης του για τη γενέτειρά του υιοθέτησε το «Πάριος».

Σπούδασε στη Σμύρνη και κατόπιν στο Άγιον Όρος, στην περίφημη Αθωνιάδα Σχολή, υπό τη διεύθυνση του Ευγενίου Βούλγαρη. Διδάχθηκε επίσης από τον Νικηφόρο Θεοτόκη στην Κέρκυρα.

Η εκπαιδευτική του πορεία και η δράση του

Διδασκαλία και έριδες των Κολλυβάδων

Ο Αθανάσιος δίδαξε στο Μεσολόγγι και στη Θεσσαλονίκη. Επέστρεψε στην Αθωνιάδα Σχολή ως διδάσκαλος, αλλά αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω της εμπλοκής του στις θεολογικές διαμάχες των Κολλυβάδων, όπου υπερασπίστηκε τη λειτουργική και νηπτική παράδοση της Εκκλησίας.

Το έργο του στη Χίο

Καθώς δεν κατάφερε να επιστρέψει στην Πάρο, εγκαταστάθηκε στη Χίο όπου ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής της πόλης και την οδήγησε σε μεγάλη ακμή (1788–1811). Εκεί άφησε βαθύ αποτύπωμα στην παιδεία και στην πνευματική καθοδήγηση των νέων.

Οσιακό τέλος και αγιοκατάταξη

Αποσύρθηκε στο ησυχαστήριό του και κοιμήθηκε στις 24 Ιουνίου 1813, σε ηλικία 90 ετών. Τα λείψανά του καταστράφηκαν κατά την πυρπόληση της Χίου το 1822.

Η επίσημη αγιοκατάταξή του έγινε το 1995, και Ακολουθία προς τιμήν του συνέθεσε ο Μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

Η πνευματική παρακαταθήκη του

Ο Όσιος Αθανάσιος άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο. Αγωνίστηκε για τη διάσωση της Ορθόδοξης παράδοσης, ήταν πολέμιος του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, αντιδρώντας στα άθεα ρεύματα της εποχής, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του Αδαμάντιου Κοραή.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον
Σοφία κοσμούμενος, παντοδαπεί ευσεβώς, διδάσκαλος ένθεος, της Εκκλησίας Χριστού, και βίου ορθότητος, στήλη λαμπρά ωράθης, Αθανάσιε Πάτερ. Όθεν η νήσος Πάρος, τη ση δόξη καυχάται, και πάντες σου τα θεία, τιμώμεν προτερήματα.