Ανάμεσα στις πιο κατανυκτικές και συγκλονιστικές μορφές της Ορθοδοξίας βρίσκεται η Οσία Ισιδώρα, η οποία έζησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα και κατέκτησε την αγιότητα όχι με φανερό ηρωισμό, αλλά μέσα από τον πλήρη εξευτελισμό του εαυτού της χάριν του Χριστού. Η ζωή της καταγράφεται με θαυμαστό τρόπο στο Γεροντικό αλλά και στο Λαυσαϊκόν του Παλλαδίου, αποτελώντας αληθινό υπόδειγμα ταπεινώσεως και σαλότητος διά Χριστόν, δηλαδή μιας εθελούσιας συμπεριφοράς που στα μάτια των ανθρώπων φαινόταν ως μωρία, αλλά στα μάτια του Θεού ήταν ύψιστη σοφία.
Ο Όσιος Πιτυρούν και η αποκάλυψη της θείας χάριτος
Ο Όσιος Πιτυρούν, άγιος άνδρας που διακρινόταν για τη διάκρισή του και την καθαρότητα της καρδιάς του, αξιώθηκε να πληροφορηθεί από τον ίδιο τον Θεό ότι σε μια γυναικεία μονή της Αιγύπτου ασκήτευε μια μοναχή που είχε φτάσει σε υψηλά μέτρα αγιότητος, αν και ήταν άγνωστη και περιφρονημένη από τους ανθρώπους.
Ανταποκρινόμενος στο θείο κάλεσμα, επισκέφθηκε την εν λόγω μονή και ζήτησε να παρουσιαστούν όλες οι μοναχές. Όταν όμως τις αντίκρισε, διαπίστωσε ότι καμία εξ αυτών δεν έφερε την θεία ακτινοβολία (το “φωτοστέφανο”) που είχε θεοπτικώς πληροφορηθεί. Αμέσως κατάλαβε πως κάποια λείπει από την σύναξη και ρώτησε εάν υπήρχε άλλη μοναχή.
Τότε του απεκρίθησαν ότι υπήρχε μία σαλή, δηλαδή μία που συμπεριφέρεται σαν τρελή, την οποία δεν θεωρούσαν πραγματική μοναχή, αλλά απλώς μια τρελή γυναίκα που υπηρετούσε.
Η αποκάλυψη της αγίας Ισιδώρας
Όταν η Οσία Ισιδώρα εισήλθε στην αίθουσα, ο Όσιος Πιτυρούν είδε αμέσως την θεία χάρη να λάμπει επί της κεφαλής της σαν φωτοστέφανο, όπως του είχε αποκαλυφθεί από τον Θεό. Έπεσε τότε και της προσκύνησε τα πόδια, μπροστά στην κατάπληκτη αδελφότητα.
Ο Όσιος κατάλαβε πως η γυναίκα αυτή, την οποία όλοι περιφρονούσαν, ήταν στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη των μοναζουσών, διότι με την υπομονή της, την απόλυτη ταπείνωση και την προσποιητή σαλότητα είχε φτάσει σε μέτρα μεγάλης αρετής. Δεν απαντούσε ποτέ, δεν υπερασπιζόταν τον εαυτό της, δεχόταν ύβρεις και περιφρονητικές πράξεις, τις οποίες θεωρούσε ως δώρα από τον Θεό για την κάθαρση της ψυχής της.
Η σημασία της σαλότητας
Η Οσία Ισιδώρα προσποιείτο την σαλή, δηλαδή την τρελή, όχι λόγω ψυχικής νόσου αλλά εξαιτίας μιας θεληματικής και εκούσιας πνευματικής ταπείνωσης. Έτρωγε τα αποφάγια, φορούσε κουρέλια, δεν μιλούσε, υπέμενε χωρίς να γογγύζει τις ύβρεις, τις κακουχίες και τις περιφρονήσεις των αδελφών της.
Η στάση αυτή, που φαινομενικά έμοιαζε παρανοϊκή, στην πραγματικότητα ήταν μια μορφή «διά Χριστόν μωρίας», όπως την περιγράφει και ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή:
«Ἐμείς μωροὶ διὰ Χριστόν» (Α΄ Κορ. 4,10)
– «Εμείς (οι Απόστολοι) φαινόμαστε ως μωροί (τρελοί) για χάρη του Χριστού».
Ο επίλογος της ζωής της
Η Οσία Ισιδώρα συνέχισε την ασκητική της πορεία μακριά από τα βλέμματα των ανθρώπων και εκοιμήθη εν ειρήνῃ το έτος 365 μ.Χ., αφήνοντας πίσω της ένα υπόδειγμα ταπεινότητος, ασκήσεως και σαλότητας, που διαπερνά τους αιώνες ως σιωπηλή αλλά πανίσχυρη μαρτυρία αγιότητος.