Ένα από τα ζευγάρια των δικαίων της Καινής Διαθήκης είναι αυτό του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, οι οποίοι έζησαν κατά την εποχή που βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης.
Ο σημερινός εορταζόμενος Προφήτης Ζαχαρίας, είναι διαφορετικός από τον καλούμενο -11ο στη σειρά- “μικρό προφήτη” Ζαχαρία, του οποίου η μνήμη εορτάζεται στις 8 Φεβρουαρίου.
Ο Ζαχαρίας καταγόταν από τον οίκο του αρχιερέως Αβιά, ο οποίος ήταν απόγονος του Ααρών, και ζούσε στα Ιεροσόλυμα με τη σύζυγό του Ελισάβετ, επίσης απογόνου του Ααρών. Το ζεύγος πολιτεύονταν σύμφωνα με τις θείες εντολές, ήταν δε δίκαιοι και άμεμπτοι ενώπιον του Θεού. Βρίσκονταν πια και οι δύο σε προχωρημένη ηλικία και δυστυχώς δεν είχαν αξιωθεί της δωρεάς ενός τέκνου παρόλο που το επιθυμούσαν σφόδρα.
Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο αλλά και άλλους Πατέρες, ο Ζαχαρίας δεν ήταν ένας απλός ιερεύς αλλά ο Αρχιερέας, ο οποίος εισέρχονταν στα άγια των αγίων. Κάποια μέρα, κατά την ώρα του θυμιάματος εντός του θυσιαστηρίου, είδε ο γηραιός λειτουργός του Θεού, στα δεξιά του θυσιαστηρίου, εξαστράπτοντα από το θείο φως τον αρχάγγελο Γαβριήλ, ο οποίος του ευαγγελίσθηκε το χαρμόσυνο μήνυμα ότι θα αποκτούσε σύντομα υιό, τον οποίον θα ονόμαζε Ιωάννη.
Πρόσθεσε μάλιστα ο αρχάγγελος τα εξής λόγια:«Και Πνεύματος Αγίου πλησθήσεται έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού, και αυτός προελεύσεται ενώπιον του Κυρίου ετοιμάσαι Κυρίω λαόν κατεσκευασμένον».
Ο Ζαχαρίας έμεινε έκθαμβος από το θείο όραμα και η καρδιά του σκίρτησε από χαρά όμως το γεγονός ότι η Ελισάβετ ήταν στείρα και ηλικιωμένη τον έκανε να δυσπιστήσει κι έτσι ο Γαβριήλ τον ετιμώρησε με αφωνία, η οποία διήρκεσε έως την γέννηση και τα ονομαστήρια του Προδρόμου, προκειμένου να τον διδάξει να μην αμφιβάλλει στις θείες επαγγελίες.
Πράγματι, η Ελισάβετ συνέλαβε και γέννησε υιό!
Την ογδόη ημέραν από τη γέννηση όπως ήταν το έθιμο,πήγαν το βρέφος στο ναό προκειμένου να υποβληθεί σε περιτομή και να του δοθεί το όνομά του. Οι συγγενείς ρώτησαν τον πατέρα του πώς θα το ονομάσει κι ο Ζαχαρίας, ο οποίος δεν αδύνατο ακόμη να μιλήσει, ζήτησε μία πλάκα και έγραψε : «Ιωάννης εστί το όνομα αυτού». Τότε, αίφνης λύθηκε η γλώσσα του και πλήρης Πνεύματος Αγίου έψαλε την προφητική ωδή:
«Ευλογητός Κύριος, ο Θεός του Ισραήλ, ότι επεσκέψατο και εποίησε λύτρωσιν τω λαώ Αυτού, και ήγειρε κέρας σωτηρίας ημίν εν οίκω Δαυίδ του παιδός αυτού, καθώς ελάλησε διά στόματος των αγίων, των απ’ αιώνος προφητών Αυτού… Και σύ, παιδίον, προφήτης Υψίστου κληθήση· προπορεύση γάρ πρό προσώπου Κυρίου ετοιμάσαι οδούς Αυτού, του δούναι γνώσιν σωτηρίας τω λαώ Αυτού, εν αφέσει αμαρτιών αυτών διά σπλάγχνα ελέους Θεού ημών, εν οίς επεσκέψατο ημάς ανατολή εξ ύψους, επιφάναι τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις, του κατευθύναι τους πόδας ημών εις οδόν ειρήνης» (Λουκ. 1,5-20· 53-79).
Όλοι όσοι βρίσκονταν μάρτυρες μπροστά στο εξαίσιο γεγονός, άρχισαν να ψάλουν κι εκείνοι δοξολογώντας τον Πανάγαθο Θεό!
Σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας, ο Ζαχαρίας, μετά τη Γέννηση του Χριστού, κήρυττε με παρρησία ότι η Μαριάμ πράγματι γέννησε ασπόρως τον Θεό και ότι μετά τον θείο τοκετό παρέμεινε και πάλι Παρθένος. Είχε ορίσει μάλιστα, να στέκεται η Θεοτόκος όπου στέκονταν και οι άλλοι παρθένοι, γεγονός που διήγειρε εναντίον του το μίσος των Εβραίων…
Έτσι, όταν κατά την βρεφοκτονία της Βηθλεέμ έκρυψε την Ελισάβετ μαζί με τον Ιωάννη, νήπιο τότε δυόμισι ετών, σε σπήλαιο πέραν του Ιορδάνου, τον κατήγγειλαν στον αιμοσταγή Ηρώδη και τον κατεδίωξαν μέχρι το εσωτερικό του ναού. Εκεί τον φόνευσαν μεταξύ ναού και θυσιαστηρίου, στον τόπο όπου ο ίδιος είχε ορίσει να στέκεται η Παρθένος μετά την θεοτοκία της.
Το δίκαιο αίμα του κύλησε έως το εσωτερικό του θυσιαστηρίου, μαρτυρώντας ενώπιον του Θεού την μιαιφονία των Εβραίων. Οι ιερείς ενταφίασαν το μαρτυρικό λειψανό του στον τάφο των πατέρων του, στα Ιεροσόλυμα.
Μετά την άδικη δολοφονία του Ζαχαρία και στο εξής, στον ναό των Ιεροσολύμων συνέβησαν σημεία και τέρατα, τα οποία προμήνυαν την προσεχή κατάργηση της λατρείας και του Νόμου. Οι ιερείς των Εβραίων έπαυσαν πλέον να έχουν οράματα θεοπέμπτων αγγέλων και τους αφαιρέθηκε το προφητικό χάρισμα… Επίσης, δεν μπορούσαν πλέον να δίδουν χρησμό από το Δαβήρ (άδυτο του ναού), ούτε να ρωτήσουν στο εφούδ (άμφιο του Ααρών) και να διασαφηνίσουν στον λαό τα δυσνόητα σημεία της Αγίας Γραφής…
Τα ονόματα του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, αναφέρονται στην πρώτη και στη δεύτερη ευχή του Μυστηρίου του Γάμου, διότι ήταν ένα ευλογημένο και δίκαιο ανδρόγυνο, το οποίο αγαπούσε πολύ τον Θεό και ζούσε σύμφωνα με τις εντολές Του. Γι’ αυτές τις αρετές τους, ο Κύριος τους χάρισε τον Άγιο Ένδοξο Τίμιο Προφήτη Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη, τον μεγαλύτερο Άγιο της Εκκλησίας μας μετά την Θεοτόκον.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ…
Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ…
Εκ τής ρίζης Ιεσσαί, καί εξ όσφύος τού Δαυϊδ, η θεόπαις Μαριάμ, σήμερον τίκτεται ημίν, διό καί χαίριν, η σύμπασα καί κενουργείται, Συγχάρητε ομού, ο ουρανός καί η γή, αινέσατε αυτήν, αι στρατιαί τών εθνών, Ιωακείμ ευφραίνεται, καί Άννα πανηγυρίζει κραυγάζουσα, Η στείρα τίκτει, τήν Θεοτόκον, καί τροφόν τής ζωής ημών.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον…
Ὁ Προφήτης σήμερον, καὶ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου, Ζαχαρίας προύθηκεν, ὁ τοῦ Προδρόμου γενέτης, τράπεζαν τῆς αὐτοῦ μνήμης Πιστοὺς ἐκτρέφων, πόμα τε δικαιοσύνης τούτοις κεράσας. Διὸ τοῦτον εὐφημοῦμεν, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.
Κείμενο Α.Τ για το orthodoxia.online
orthodoxia.online