Ο Άγιος Ιωάννης Δ΄ ο Νηστευτής, καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη και διέλαμψε στον πατριαρχικό της θρόνο επί Τιβερίου (578-582) και Μαυρικίου (582-602).
Από τη νεανική του ηλικία ξεχώριζε για την θερμή αγάπη του προς τον Θεό και ήταν κοσμημένος με πολλές αρετές και κυρίως αυτή της νηστείας, η οποία και του έδωσε την προσωνυμία του Νηστευτή. Ως έφηβος ασκούσε το επάγγελμα του χαράκτη, όμως κρυφός πόθος του ήταν η συνεχής μελέτη των Αγίων Γραφών και θρησκευτικών συγγραμμάτων προκειμένου να πλουτίζει διαρκώς τις γνώσεις του περί του Θεού, ο οποίος με προφητικές αποκαλύψεις τον προόριζε για το μεγάλο αξίωμα του πατριάρχη. Η αγιότητα που εξέπεμπε ο νεαρός Ιωάννης, οδήγησε τον πατριάρχη Ιωάννη Γ΄ τον Σχολαστικό να τον χειροτονήσει διάκονο και να του εμπιστευθεί τη διανομή της ελεημοσύνης προς τους πτωχούς. Από αυτή τη θέση υπηρέτησε με ένθεο ζήλο τους συνανθρώπους του και μάλιστα αναφέρεται πως κάποια φορά που γύριζε με τη συνοδεία του σε μία πεδιάδα που ευρίσκετο πλησίον της Πόλεως, είχε στο ταμείο του ένα μόνον βαλάντιο από το οποίο έδινε ο Άγιος ελεημοσύνη στους πένητες που τον πλησίαζαν χωρίς αυτό να εξαντλείται! Όταν έφθασαν σε τόπον, ο οποίος ονομαζόταν Βους, κάποιος από τους συντρόφους του θαύμασε φωνακτά για το γεγονός λέγοντας: «Κύριε Ελέησον! Ποτέ δε θα εξαντληθεί αυτό το βαλάντιον;» και αίφνης το βαλάντιον άδειασε. Ο Άγιος είπε τότε προς τον συνοδό του «Ο Θεός να σε συγχωρήσει, αδελφέ μου, διότι πολύ ακόμη έμελλε να διαρκέσει αυτό το βαλάντιο…».
Αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος -παρά την αντίθετη άποψή του- και μετά την κοίμηση του πατριάρχου Ευτυχίου, τον Απρίλιο του 582, εξελέγη ως διάδοχός του ο Ιωάννης. Ως Αρχιερεύς ο Άγιος Ιωάννης, επί δεκατρία έτη δεν μείωσε σε τίποτε τον σκληρό ασκητικό αγώνα του και αναφέρεται ότι επί έξι μήνες δεν έλαβε καθόλου νερό αλλά και για καθημερινή τροφή του είχε ένα μαρούλι και λίγα φρούτα ή ξερά σύκα. Ποτέ δεν κατακλινόταν προκειμένου να κοιμηθεί αλλά καθισμένος στα πόδια έγερνε απλά το στήθος του προς τα γόνατα κι αν καμία φορά κοιμόταν λίγο παραπάνω από τον προκαθορισμένο χρόνο, αγρυπνούσε όλη την επομένη νύκτα, προκειμένου να δαμάσει τη σάρκα. Προσευχόμενος αδιαλείπτως ήταν άγρυπνος φρουρός του ποιμνίου του από τις επιθέσεις των αοράτων και ορατών εχθρών.
[the_ad id=”89912″]
Κάποτε, ήταν ημέρα Παρασκευή, και προσήλθαν στον Όσιο και του είπαν: «Δέσποτα, αύριο θα γίνουν ιπποδρομίες». Ωστόσο, επειδή η επομένη ημέρα ήταν Σάββατο Πεντηκοστής, ο μακάριος πατριάρχης έγινε περίλυπος όταν άκουσε το προγραμματισμένο, από το ποίμνιό του, γεγονός. Συντετριμμένος και πεσών επί τα γόνατα, παρακαλούσε τον Κύριον να φανερώσει σημείον Του ώστε να μην επιτραπεί η πράξη αυτή… Έτσι κι έγινε. Το βράδυ και ενώ ο καιρός ήταν αίθριος, ο ουρανός σκοτείνιασε και σφοδρή καταιγίδα έπληξε την περιοχή με αποτέλεσμα να ματαιωθούν οι ιπποδρομίες και ο κόσμος να φύγει συγκλονισμένος θεωρώντας ότι επρόκειτο για μεγάλο σημείο, το οποίο προήρχετο εκ Θεού.
Πολλά θαύματα επιτελέσθηκαν με την ευχή του αγίου πατριάρχου και πολλές στείρες γυναίκες απόκτησαν τέκνα ενώ πάμπολλοι άνθρωποι, οι οποίοι νοσούσαν από ανίατες ασθένειες ιάθηκαν παντελώς. Αναφέρεται στο συναξάρι του, πως κάποτε θεράπευσε με την θεία κοινωνία κάποιον τυφλό και με την προσευχή του κόπασε μια μεγάλη τρικυμία που απειλούσε να βυθίσει ένα πλοιάριο.
Η αγάπη του για το ποίμνιό του, έφθανε στα όρια της θυσίας και πολλές φορές προκειμένου να βοηθήσει με ελεημοσύνη τους πτωχούς, δανειζόταν από τον βασιλέα Μαυρίκιο βάζοντας ως ενέχυρο την υποτιθέμενη περιουσία του. Όταν εκοιμήθη ο ελεήμον Ιωάννης (595), ο Μαυρίκιος εζήτησε να του φέρουν την περιουσία, η οποία είχε δοθεί από τον μακαριστό ως ενέχυρο…Όσο κι αν έψαξαν όμως για περιουσιακά στοιχεία δεν μπόρεσαν να βρουν κάτι άλλο από εκείνο το τριμμένο μάλλινο ρασάκι του κι ένα πολυκαιρισμένο στρώμα! Κατασυγκινημένος, με την αγιότητα και την ακτημοσύνη του πατριάρχου, ο άρχοντας έσκισε το χρεωστικό ομόλογο και παρέλαβε τα αναμνηστικά του Οσίου στα ανάκτορα, θεωρώντας τα ως πολύτιμα ιερά κειμήλια.
Το τίμιο λείψανό του, ετάφη εις το εσωτερικό του ναού των Αγίων Αποστόλων.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε…
Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἰωάννη Ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε…
Χρισθείς θείω Πνεύματι, της Εκκλησίας ποιμήν, Θεώ Ίεράτευσας, άγγελικώς επί γης, Ιωάννη Πατήρ ημών, συ γαρ δια νηστείας, σεαυτόν έκκαθάρας, κάθαρσιν των πταισμάτων, τώ σω λόγω παρέχεις, τοίς πόθω Ίεράρχα θερμώς προστρέχουσι.
ΚΕΙΜΕΝΟ Α.Τ για το orthodoxia.online
[the_ad id=”108846″]
Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης: Η Εκκλησία να συμμορφωθεί ή εγώ;
Τι έλεγαν για τα πολύτιμα άμφια Μ. Βασίλειος, Παναγόπουλος και π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος