Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, όπως όλα τα αναγνώσματα αυτης της περιόδου, και συγκεκριμενα από την αρχιερατική προσευχή του Κυρίου μας. ῾Ο Κύριός μας μετά το μυστικό δείπνο βαδίζοντας προς τη Γεθσημανή για να φθάσει στο παθος του προσευχήθηκε. Η προσευχή αυτή ονομάζεται προσευχή της διαθήκης ή αρχιερατική προσευχή. Σ᾽ αυτην ο Κύριος μας ως ο μεγάλος αρχιερεύς προσεύχεται για να τελέσει την αρχιερατική θυσία για τη σωτηρία του κοσμου.
Από την προσευχή αυτή θα μελετήσουμε δύο σημεία που είναι μεγάλες αποκαλύψεις του Κυρίου μας. Το ένα σημείο είναι τα λόγια του: «᾿Εφανέρωσά σου το ονομα τοις ανθρωποις». ῾Ο Κύριος ομιλεί προς τον ουρανιο πατέρα και λέγει ότι φανέρωσε το αληθινό όνομα του Θεου στους ανθρώπους. Ποιο ειναι το όνομα αυτο;
Οι αιρετικοί, οι ψευδομάρτυρες του ᾿Ιεχωβά, λένε ότι είναι το όνομα ᾿Ιεχωβα. Μα αυτό το γνώριζε τότε ο ᾿Ισραηλ. Είναι χιλιάδες φορές γραμμένο στην Παλαιά Διαθηκη.
Ποιο όνομα φανέρωσε; Αν διαβάσουμε στα προηγούμενα κεφάλαια, 14-16, θα δούμε ότι ομιλεί ξεκάθαρα για τον Πατέρα, τον Υιό και το άγιο Πνεύμα. ῾Ο Πατερας, λέει, έστειλε εμένα. Φεύγω εγώ, θα έλθει τώρα ο άλλος, ο Παρακλητος, και εκείνος θα σας οδηγήσει «εις πάσαν την αλήθειαν». ᾿Αποκάλυψε, λοιπόν, ο Κύριός μας το ονομα του τριαδικού Θεού. Αυτό το όνομα ήταν άγνωστο. Ούτε οι αγγελοι γνωριζαν περί Τριάδος. ῾Ο Παύλος λεγει ότι και οι άγγελοι έμαθαν ότι ο Θεος είναι τριαδικός από μας, από την Εκκλησία, μετά από την αποκάλυψη που έκανε ο Κύριός μας.
Και το άλλο σημείο, αδέλφια μου, πολύ ενδιαφέρον για όλους μας, ειναι ότι αυτός ο τριαδικός Θεός είναι ο πατέρας μου και ο πατέρας σας. ῾Ο Κυριος μας έδωσε το δικαίωμα τον τριαδικό Θεό, την παναγία Τριάδα, να την αποκαλούμε πατέρα μας.
«Πατερ ημών…». Και είναι μεγάλο πράγμα εγώ κι εσύ, αδελφέ μου, να ονομάζουμε τον Θεό πατέρα. Γι᾿ αυτο στη θεία Λειτουργία ο ιερέας λέγει: «μετά παρρησίας τολμάν επικαλείσθαί σε τον επουράνιον Θεόν πατέρα και λέγειν· Πάτερ ημών…». Το να λεμε το «Πατερ ημών», να ονομάζουμε τον Θεό πατέρα μας, είναι τόλμη και χρειάζεται παρρησία. Και αυτό το θάρρος, αυτή την παρρησία, αυτή την τόλμη μας τη δίδει ο Κύριός μας που με το αίμα του μας καθάρισε και μας έκανε περιουσία του.
Εμένα και σένα, όλους εμάς, τα μέλη της Εκκλησίας, μας απέκτησε ο Κύριός μας με το αίμα του και μας ξεπλυνε και μας τρέφει, ώστε να ονομαζουμε τον Θεό πατέρα.
Πόσο μεγάλο πράγμα είναι να λέμε ο καθένας τον Θεό πατέρα και να έχουμε εμείς οι φτωχοί και αδύναμοι πατέρα τον παντοδύναμο Θεό, δεν χρειάζεται να το αναπτύξω. Χρειάζεται να βάλω το χέρι μου στην καρδιά και να σκεφθώ ποιος είμαι μέσα στο σύμπαν και ότι κυβερνήτης και δημιουργός του σύμπαντος ειναι ο πατέρας μου, που με αγαπάει, που με φροντιζει, που με κατευθυνει, που όταν πέφτω με σηκώνει, όταν λερώνομαι με καθαρίζει, όταν τραυματίζομαι με θεραπεύει.
Να, λοιπόν, οι μεγάλες αποκαλύψεις του Κυρίου μας, ότι ο Θεός είναι τριαδικός, ότι ο Κύριός μας ᾿Ιησούς Χριστός είναι Θεός ομοούσιος με τον Πατέρα και έδωσε και σε μας με τη θυσία του το δικαίωμα να ονομάζουμε τον Θεό πατέρα.
Αυτή την αλήθεια πρόσβαλε ο Άρειος και οι άλλοι αιρετικοί στη συνέχεια, διότι ο Άρειος αρνήθηκε τη θεότητα του Χριστού. Και αν αρνηθούμε τη θεότητα του Χριστού, ούτε αγία Τριάδα πιστεύουμε ούτε Πνεύμα άγιο ούτε τον Θεό μπορούμε να λέμε πατέρα ούτε αιώνια ζωή έχουμε. Τότε και μόνο τότε έχουμε αιώνια ζωή, το τονίζει ο Ιωάννης, όταν πιστεύουμε στον Ιησού Χριστό και στον Πατέρα. Το λέει στο σημερινό Ευαγγέλιο· «αύτη δε εστιν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε τον μόνον αληθινόν Θεόν και ον απέστειλας ᾿Ιησούν Χριστόν». Γι᾿ αυτό και οι πατέρες μας από τα πέρατα της οικουμένης συνήλθαν σε σύναξη. Συγκεντρώθηκαν στη Νίκαια της Βιθυνίας και έκαναν την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο το 325. Καταπολέμησαν τον Άρειο και θεμέλιωσαν το δόγμα, το μεγάλο δόγμα της Ορθοδοξίας μας, ότι ο Χριστος ειναι Θεός και ότι ο Θεός είναι τριαδικός.
Αυτούς τους πατέρες τιμούμε και δοξάζουμε σήμερα για την παράδοση που μας παρέδωσαν, για τα δόγματα τα ακριβή τα οποία μας χάρισαν. Τους εξυμνούμε που είναι «η θεία παρεμβολή», το θεικό στρατόπεδο «της παρατάξεως Κυρίου», όπως ψάλλεται στα τροπάρια.
Πατέρες άγιοι, σείς που είστε οι ακαθαίρετοι πύργοι, τα πάγχρυσα στόματα του λόγου, τα μυρίπνοα άνθη του παραδείσου, πρεσβεύσατε για μας, για την Ορθοδοξία! Ιδιαίτερα πρεσβεύσατε για τους ποιμένες της Εκκλησίας να έχουν ειρήνη, να είναι αγαπημένοι και μονιασμένοι, ώστε έτσι να κατευθύνουν με την αγάπη του Χριστού και την ορθόδοξη πίστη τον λαό του Θεού στη βασιλεία των ουρανών. Αμήν!
Στ. Ν. Σάκκος
Κυριακή 23-5-2004, Φίλυρο