Ανακαλύψτε την ιστορία και τις παραδόσεις του μοναστηριού της Παναγίας του Τοχνίου στο κατεχόμενο χωριό Μάνδρες Αμμοχώστου. Ένας ιερός τόπος με βαθιά πολιτιστική κληρονομιά.
Εισαγωγή
Το χωριό Μάνδρες Αμμοχώστου είναι ένα ιστορικό ελληνικό χωριό που βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του Πενταδακτύλου. Έχει ιδιαίτερη θρησκευτική και πολιτιστική σημασία, καθώς κοντά του βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας του Τοχνίου, ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά μνημεία της περιοχής. Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε την ιστορία του χωριού, το μοναστήρι και τις παραδόσεις που το συνοδεύουν.
Η Ιστορία του Μοναστηριού της Παναγίας του Τοχνίου
Το μοναστήρι της Παναγίας του Τοχνίου (ή Δεχνιού) χρονολογείται από τον 12ο αιώνα μ.Χ. και ανήκει στην Αρχιεπισκοπή. Στο τέμπλο του υπήρχε επιγραφή με τα ονόματα «Διονυσίου ηγουμένου και Πέτρου ιερομονάχου», γεγονός που αποδεικνύει τη μακρά θρησκευτική του παράδοση.
Η μονή διέθετε δύο εικόνες της Παναγίας. Η παλαιότερη έφερε την επιγραφή «Παναγία η Τοχνιώτισσα» και η νεότερη την επιγραφή «Παναγία η Τεχνιώτισσα». Οι εικόνες αυτές αποτελούσαν σημαντικά θρησκευτικά κειμήλια για την περιοχή και τους πιστούς.
Το Κυπαρίσσι «Τεπάρισσος» και οι Παραδόσεις του
Στα βόρεια του μοναστηριού βρίσκεται ένα γιγάντιο κυπαρίσσι με ύψος 27 μέτρα και περιφέρεια 4 μέτρα, γνωστό ως «Τεπάρισσος». Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, όταν ξυλοκόποι επιχείρησαν να το κόψουν, από το σημείο που κάρφωσαν το τσεκούρι έτρεξε άφθονο αίμα. Οι ξυλοκόποι, τρομοκρατημένοι, εγκατέλειψαν την προσπάθειά τους.
Μια άλλη εκδοχή της παράδοσης αναφέρει ότι ακούστηκε ένας γογγυσμός, μια κραυγή πόνου, φαινόμενο που σχετίζεται με αρχαίους μύθους, σύμφωνα με τους οποίους στους κορμούς των δέντρων κατοικούσαν νύμφες και νεράιδες.
Ο Θρύλος του Καλόγερου και η Παναγία η Τοχνιώτισσα
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, στα βόρεια του μοναστηριού υπήρχε ένας βράχος, στον οποίο ένας καλόγερος προσπάθησε να σωθεί από την καταδίωξη των Τούρκων. Όταν έφτασε στο χείλος του γκρεμού, προσευχήθηκε και φώναξε «Παναγία μου Τοχνιώτισσα σώσε με». Με θαυματουργό τρόπο, άνοιξε τα χέρια του και πέταξε στον απέναντι λόφο. Οι Τούρκοι, προσπαθώντας να τον ακολουθήσουν, γκρεμίστηκαν και σκοτώθηκαν.
Η Καταστροφή και Λεηλασία της Μονής μετά την Τουρκική Εισβολή
Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, το μοναστήρι της Παναγίας του Τοχνίου υπέστη βεβηλώσεις και εκτεταμένες καταστροφές. Οι τοιχογραφίες καταστράφηκαν, το εικονοστάσιο και οι εικόνες κλάπηκαν, ενώ ο χώρος του μοναστηριού χρησιμοποιείται σήμερα ως μάντρα ζώων.
Αυτή η καταστροφή είναι ενδεικτική της γενικότερης λεηλασίας της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς των κατεχόμενων περιοχών της Κύπρου. Παρά τις δυσκολίες, οι προσπάθειες διατήρησης της ιστορικής μνήμης συνεχίζονται, με την ελπίδα της επιστροφής και αποκατάστασης των ιερών αυτών χώρων.
Συμπέρασμα
Το χωριό Μάνδρες Αμμοχώστου και το μοναστήρι της Παναγίας του Τοχνίου αποτελούν σημαντικά κομμάτια της ιστορίας και της παράδοσης της Κύπρου. Οι θρύλοι, οι παραδόσεις και οι μαρτυρίες που συνοδεύουν τη μονή αναδεικνύουν τη βαθιά πνευματική και πολιτιστική αξία της. Παρά τις καταστροφές που υπέστη το μοναστήρι, η μνήμη του παραμένει ζωντανή και συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για την κυπριακή κληρονομιά.
Εορτάζει στις 25 Μαρτίου εκάστου έτους
Καλή Σαρακοστή 2025 και καλό στάδιο