Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος (1929-2025) αφιέρωσε τη ζωή του στην αναγέννηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας. Ανακάλυψε το τεράστιο κοινωνικό, φιλανθρωπικό και θεολογικό του έργο που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον Ορθόδοξο κόσμο.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος) εκοιμήθη στις 25 Ιανουαρίου 2025, αφήνοντας πίσω του μια πλούσια πνευματική, κοινωνική και θεολογική παρακαταθήκη. Από την εκλογή του το 1992 ως Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας, αφιερώθηκε στην αποστολή της αναγέννησης του Ορθόδοξου Χριστιανισμού στη χώρα, που είχε υποστεί δεκαετίες διωγμών υπό το κομμουνιστικό καθεστώς του Εμβέρ Χότζα.
Αναγέννηση της Εκκλησίας της Αλβανίας
Όταν ο Αναστάσιος ανέλαβε καθήκοντα, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας βρισκόταν σε συντρίμμια. Οι εκκλησίες είχαν καταστραφεί ή μετατραπεί σε αποθήκες και πολιτιστικά κέντρα, οι ιερείς είχαν εκδιωχθεί ή εκτελεστεί, και η χριστιανική λατρεία είχε απαγορευτεί για δεκαετίες. Ο Αναστάσιος, παρά τις αντιδράσεις εθνικιστικών κύκλων, έθεσε ως στόχο την πλήρη αποκατάσταση των εκκλησιαστικών δομών.
Μέσα σε λίγες δεκαετίες:
- Ανοικοδόμησε ή ανακαίνισε πάνω από 150 ναούς και μοναστήρια.
- Ανήγειρε κεντρικό Καθεδρικό Ναό στα Τίρανα (Ανάστασης του Κυρίου), ο οποίος εγκαινιάστηκε το 2014.
- Οργάνωσε εκκλησιαστική παιδεία, ιδρύοντας τη Θεολογική Ακαδημία “Ανάστασις” στο Δυρράχιο, όπου εκπαιδεύτηκαν οι νέοι ιερείς της χώρας.
- Αναδιοργάνωσε την ιεραποστολή και τη λατρευτική ζωή, δίνοντας νέα πνοή στην εκκλησιαστική κοινότητα της Αλβανίας.
Κοινωνικό και Φιλανθρωπικό Έργο
Η δράση του δεν περιορίστηκε στη θρησκευτική σφαίρα. Ο Αναστάσιος προώθησε την κοινωνική ανάπτυξη της χώρας, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων.
- Δημιούργησε ιατρικά κέντρα και κλινικές για την παροχή δωρεάν υγειονομικής περίθαλψης σε χιλιάδες πολίτες, κυρίως στην ύπαιθρο.
- Ίδρυσε σχολεία, οικοτροφεία, ορφανοτροφεία και τεχνικές σχολές για τη νεολαία.
- Ενίσχυσε την αγροτική οικονομία και την επιχειρηματικότητα μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και μικροχρηματοδοτήσεων.
- Προσέφερε ανθρωπιστική βοήθεια σε περιόδους κρίσης, ειδικά κατά την οικονομική αστάθεια και τους πολέμους στα Βαλκάνια.
Συμβολή στον Διαθρησκειακό Διάλογο
Ο Αναστάσιος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους θεολόγους της εποχής του. Ήταν πρωτοπόρος στον διαθρησκειακό διάλογο και αγωνίστηκε για την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων στην Αλβανία.
- Προήγαγε τη διαθρησκειακή αρμονία μεταξύ των κοινοτήτων, σε μια χώρα όπου οι Μουσουλμάνοι, Καθολικοί και Ορθόδοξοι συνυπάρχουν.
- Συμμετείχε σε διεθνή συνέδρια για την προώθηση του θρησκευτικού διαλόγου και της ειρήνης.
- Ενίσχυσε τις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας με τα υπόλοιπα Πατριαρχεία και την Εκκλησία της Ελλάδος.
Θεολογική Κληρονομιά
Ως ακαδημαϊκός, ο Αναστάσιος υπήρξε σπουδαίος θεολόγος, καθηγητής και συγγραφέας. Σημαντικά έργα του περιλαμβάνουν:
- “Η Ιεραποστολή στην Ορθόδοξη Παράδοση”, ένα θεμελιώδες σύγγραμμα για την ορθόδοξη ιεραποστολή.
- Μελέτες για τη θεολογία και τον ρόλο της Εκκλησίας στη σύγχρονη κοινωνία.
- Εκατοντάδες άρθρα για την πνευματικότητα, την κοινωνική ευθύνη και τον ρόλο της Ορθοδοξίας στον κόσμο.
Συμπέρασμα
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην Εκκλησία της Αλβανίας, μετατρέποντάς την από μια κατακερματισμένη και διωκόμενη κοινότητα σε μια δυναμική Εκκλησία με ενεργό ρόλο στη χώρα. Το όραμα, η σοφία και η αγάπη του για τον συνάνθρωπο τον κατέστησαν παγκόσμια μορφή της Ορθοδοξίας. Η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή, ως παράδειγμα πίστης, αγάπης και αφοσίωσης στο έργο του Ευαγγελίου.
orthodoxia.online