Ορθόδοξα θέματα: Ο θεολόγος Δημήτριος Λυκούδης, μας εξηγεί γιατί τη Μεγάλη Σαρακοστή και όχι μόνο, η νηστεία που ακολουθεί η Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει ελιές αλλά όχι λάδι.

Γιατί ελιές αλλά όχι λάδι;

Ερωτούν πολλοί χριστιανοί αλλά, δυστυχώς και όσοι στέκονται με μια αυξημένη δόση ειρωνείας απέναντι στα θέματα της Νηστείας:

“Αφού το λάδι δεν επιτρέπεται σε περιόδους νηστείας, γιατί μπορούμε να τρώμε ελιές;”

Τι σημαίνει νηστεία

Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε ότι νηστεία σημαίνει λήψη ξηράς τροφής, δηλαδή άλαδο φαγητό.

Μάλιστα, στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, οι χριστιανοί τηρούσαν την ενάτη (ακολουθία της Θ’ Ώρας) και σε ημέρες νηστίσιμες έτρωγαν μόνο ψωμί και νερό μετά την 3η απογευματινή.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας επιτάσσει νηστεία βρωμάτων και παθών

Ασφαλώς, θεωρούμε υπερβολή εδώ, να επαναλάβουμε αυτό που η Εκκλησία μας επιτάσσει, πως νηστεία βρωμάτων άνευ νηστείας των παθών, στην ουσία, δεν υφίσταται.

Γιατί οι ελιές κατανέμονται στα νηστίσιμα φαγητά;

Αλλά, επανέρχομαι στις ελιές. Όταν νηστεύουμε το λάδι εννοούμε ότι απέχουμε από τη λήψη φαγητών που παρασκευάζονται από λάδι. Οι ελιές δε λογίζονται σε αυτά τα φαγητά γιατί, απλούστατα, εκλαμβάνονται ως καρποί και μόνον.

Εισέτι δε, η κύρια εξήγηση ότι σε περιόδους νηστείας επιτρέπονται οι ελιές και όχι το λάδι είναι η έκφραση της ποιμαντικής Οικονομίας που εφαρμόζει η Εκκλησία μας προς τα παιδιά της. Εδώ, έχει εφαρμογή το πατερικό: «παθοκτόνοι και ουχί σωματοκτόνοι» αγωνιζόμαστε να γίνουμε.

Νηστεία με ευλογία

Επομένως, η νηστεία, με ή άνευ λαδιού, για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να έχει ευλογία από τον γέροντα πνευματικό, ως προς την ποιότητα, το χρονικό εύρος και τα είδη αποχής, και ασφαλώς να είναι εμποτισμένη στον ωκεανό της ταπεινώσεως. Έτσι, δίχως άλλο, έχει αποτέλεσμα και αναπαύει τον Ουρανό.

Άλλωστε, στην Άγιο-Πατερική Θεολογία, η Νηστεία πάντοτε ήταν μέσο καθάρσεως και αγιασμού και ουδέποτε αυτοσκοπός.

Δημήτριος Λυκούδης, θεολόγος