Τη Μεγάλη Δευτέρα η Εκκλησία τιμά τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο και την ξηρανθείσα συκή. Διδάγματα από την Παλαιά Διαθήκη και το Ευαγγέλιο για την εγρήγορση και την πνευματική καρποφορία.
Μεγάλη Δευτέρα: Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος και η Ξηρανθείσα Συκιά
Η Μεγάλη Δευτέρα, πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, αποτελεί πνευματικό προοίμιο της πορείας προς το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εστιάζει τη λατρευτική της προσοχή σε δύο μορφές:
τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο, τύπο του Χριστού στην Παλαιά Διαθήκη, και το ευαγγελικό περιστατικό της καταρασθείσης και ξηρανθείσης συκής.
Ιωσήφ ο Πάγκαλος: Τύπος του Χριστού στην Παλαιά Διαθήκη
Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, γιος του Ιακώβ, αποτελεί σύμβολο σωφροσύνης, υπομονής και θείας πρόνοιας. Αν και προδόθηκε από τους ίδιους του τους αδελφούς και πουλήθηκε ως δούλος στην Αίγυπτο, τελικά ανυψώθηκε ως άρχοντας του Φαραώ.
Η πίστη και ακεραιότητά του ανταμείφθηκαν από τον Θεό, ιδιαίτερα όταν αρνήθηκε την αμαρτωλή πρόσκληση της Αιγυπτίας γυναίκας, συζύγου του Πετεφρή. Η δοκιμασία αυτή θυμίζει τη νίκη του Χριστού επί του πειρασμού.
«Καὶ Ἰωσὴφ ὁ Πάγκαλος… οὐκ ἠβουλήθη ἁμαρτεῖν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (Γεν. 39, 9)
Η Εκκλησία τον προβάλλει ως προτύπωση του Ιησού, ο οποίος επίσης προδόθηκε από τον λαό Του αλλά έγινε Σωτήρας του κόσμου.
Η Ξηρανθείσα Συκιά: Σύμβολο Πνευματικής Ακαρπίας
Το Ευαγγέλιο της ημέρας (Ματθ. 21, 18-22) παρουσιάζει τον Χριστό να καταριέται τη συκιά που δεν είχε καρπούς. Η πράξη αυτή δεν αποτελεί έκφραση θυμού, αλλά παιδαγωγική εικόνα της πνευματικής ξηρασίας.
Η ακαρπία της συκιάς συμβολίζει τον τυπολατρικό Ιουδαϊσμό, που έμεινε προσκολλημένος στον τύπο και όχι στο πνεύμα του Νόμου. Ο Χριστός καταργεί την παλαιά λατρεία και εισάγει τη χάρη και την αλήθεια.
«Οὐκέτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται» (Ματθ. 21, 19)
Το Μήνυμα της Παραβολής των Δέκα Παρθένων
Το απόγευμα τελείται ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης, με την παραβολή των Δέκα Παρθένων (Ματθ. 25, 1-13). Πρόκειται για έναν εμβληματικό λόγο του Χριστού περί πνευματικής εγρήγορσης και ετοιμότητας.
Οι πέντε φρόνιμες παρθένες είχαν λάδι στις λαμπάδες τους – δηλαδή καρπούς πνευματικής ζωής. Οι υπόλοιπες, αμελείς, αποκλείστηκαν από το Νυμφώνα.
«Ιδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός…» – Το γνωστό τροπάριο του Νυμφίου, που ψάλλεται στις πρώτες τρεις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Τα «Ουαί» του Χριστού προς την Τυπολατρία
Κατά την αποψινή ακολουθία, αναγιγνώσκονται τα «ουαί» κατά των Γραμματέων και Φαρισαίων. Ο Ιησούς καυτηριάζει την υποκρισία και την προσκόλληση στον τύπο, αποκαλώντας τους:
«Οὐαὶ ὑμῖν… ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου, τὸ δὲ ἔσωθεν γέμει ἁρπαγῆς» (Ματθ. 23, 25)
Πνευματικά Διδάγματα της Μεγάλης Δευτέρας
Η ημέρα διδάσκει την αξία της πίστης με έργα, της ταπείνωσης, της ετοιμότητας και της πνευματικής εγρήγορσης. Οι πιστοί προτρέπονται να καρποφορήσουν εν Χριστῷ, αποφεύγοντας την πνευματική αδράνεια και την τυπολατρία.
Να είμαστε έτοιμοι, «ἵνα μὴ ἐξωσθῶμεν τοῦ Νυμφῶνος Χριστοῦ».
©orthodoxia.online