Ομιλία Σεβ. Μητροπολίτου Σουηδίας κ. Κλεόπα στην Κυριακή ΙΓ΄ Λουκά
Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης
26 Νοεμβρίου 2023
Πανοσιολογιώτατε,
Μουσικολογιώτατοι,
Αγαπητοί μου Αδελφοί,
Ζούμε σήμερα σε μια εποχή, που όλοι πια αρχίζουμε ίσως να νιώθουμε και να βλέπουμε καθαρά. Τώρα πια, όλες οι «αλήθειες» – ξακουστές φιλοσοφίες του παρελθόντος και του καιρού μας – έδειξαν απόλυτα ανίκανες να λύσουν προβλήματα ή να λυτρώσουν τον άνθρωπο.
Πιστέψαμε, στις μέρες μας, πως η «κοινωνία της αφθονίας», η γνωστή καταναλωτική κοινωνία, σπάζοντας το φράγμα της φτώχιας, της ανέχειας, της στερήσεως, θα μάς οδηγούσε στην ευτυχία, στην απόλαυση των αγαθών, στη χαρά, στην ξεγνοιασιά.
Όμως οι ελπίδες μας αυτές, δεν δικαιώθηκαν. Αντίθετα, στην ξέφρενη δίψα να κάνουμε «καλύτερη», πιο πλούσια σε αγαθά, ευκολίες κι ευτυχία τη ζωή μας, σκοτώνουμε με τα ίδια μας τα χέρια τη φύση και το πνεύμα και τελικά ολάκερη τη ζωή μας.
Ήδη, αρχίσαμε να τρομάζουμε, βλέποντας πως ολόκληρη η φύση τελειώνει, σπάζει, πεθαίνει, καθώς η θάλασσα, ο αέρας και το έδαφος μολύνονται ανεπανόρθωτα και γίνονται ένας μεγάλος υπόνομος ή ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Πάνω απ᾽ αυτή τη σκοτεινή εικόνα της επερχόμενης νέκρας, πλανιέται το καινούργιο απόκτημα και καμάρι της ανθρώπινης μεγαλοφυίας, η ραδιενέργεια.
Πέρα, όμως, από αυτούς τους κινδύνους του ολικού αφανισμού της φύσεως, βλέπουμε πως τραυματίζεται και χάνεται πια η πνευματική ποιότητα της ζωής, η χαρά της ανθρώπινης επαφής κι επικοινωνίας.
Γευόμαστε ήδη τους κινδύνους που απειλούν αυτή την ίδια ψυχική και πνευματική μας υπόσταση και υγεία. Είναι, άραγε, τυχαίο πως προηγμένες δυτικές κοινωνίες, που ζουν και απολαμβάνουν την «αφθονία» των υλικών αγαθών, βρίσκονται αλυσοδεμένες μέσα στο άγχος και το κενό της ανηθικότητος και του κυνισμού; Μέσα στην ανία, την ερημιά, την απόγνωση και την αυτοδιάλυση; Μέσα στη σκληρότητα και το πάθος της υλικής δυνάμεως; Μέσα στη σύγχυση του καλού και του κακού, μέσα στην ξεραΐλα του μηδενιστικού εγωϊσμού και το άγχος μπροστά στο φάσμα του θανάτου;
Σήμερα, λοιπόν, όλοι εμείς «οἱ τά πάντα ἔχοντες καί μηδέν κατέχοντες», αντιστρέφοντας το λόγο του Αποστόλου Παύλου, νιώθουμε ότι ο πολιτισμός μας δεν μπορεί να ζήσει άλλο με τον μηδενισμό και τον κυνισμό, ως κύριες πηγές των εμπνεύσεών του.
Μπορεί, βέβαια, να πάει και μετά τη σελήνη και σε άλλους πλανήτες, αλλά δεν θα γλιτώσει απ᾽ το άγχος και τη διάλυση που έχει μέσα του. Αν το σύμπαν είναι άδειο, δεν θα καταφέρουμε να το γεμίσουμε με πυραύλους, ραντάρ και καταναλωτικά αγαθά.
Μπροστά σε αυτό το φάσμα της απογνώσεως, της απελπισίας, του τρόμου και του θανάτου, έρχεται «ὁ τομότερος ὑπέρ δίστομον μάχαιραν» λόγος του Θεού, να μάς ανοίξει τον δρόμο της ελπίδος και της λυτρώσεως, να μάς θυμίσει και πάλι πως Αυτός είναι «ἡ Ὁδός, ἡ Ἀλήθεια και ἡ Ζωή».
Ένας άρχοντας, σαν όλους εμάς που νομίζουμε ότι είμαστε οι «άρχοντες» του κόσμου, ρωτά τον Χριστό: «Τί πρέπει να κάμω, γιά νά κληρονομήσω τήν αἰώνια ζωή; Ἀπό μικρός τήρησα πιστά τίς ἠθικές ἐντολές τοῦ Νόμου» κι ο Κύριος του απαντά: «ἔτι ἕν σοί λείπει· πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς καί ἔξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ καί δεῦρο ἀκολούθει μοι».
Αυτός, όμως, «ἀκούσας ταῦτα περίλυπος ἐγένετο· ἦν γάρ πλούσιος σφόδρα». Περιχαρακωμένος μέσα στα αγαθά του, βολεμένος μέσα σ᾽ αυτά και στη «σιγουριά» του, δεν μπόρεσε να διακρίνει τα αόρατα δεσμά που σιγά-σιγά τον αλυσόδεσαν, τον απομόνωσαν και τελικά τον έπνιξαν.
Πώς να νιώσει τί του έλειπε, πώς ν᾽ απαρνηθεί αυτό το βόλεμα, πώς να σπάσει αυτά τα δεσμά, πώς να μπορέσει το θολωμένο του μάτι να δει εκείνον τον «ἐν οὐρανῷ θησαυρόν» και ν᾽ αρχίσει μια καινούργια ζωή;
Αφού ο Ιησούς είδε το νεαρό, να γίνεται περίλυπος, είπε: «Πόσο δύσκολο είναι, όλοι αυτοί που ζουν μέσα σε αυτά τα δεσμά της αφθονίας των υλικών αγαθών και της καλοπέρασης, να εισέλθουν στη ζωή της βασιλείας του Θεού»!
Και τότε, όλοι εμείς που πιστέψαμε πως μέσα σ᾽ αυτή την αφθονία των υλικών αγαθών θα βρούμε τη λύση των προβλημάτων, τη χαρά και την ευτυχία, ρωτούμε τον Κύριο, μαζί με τους ακροατές Του: «Καί τίς δύναται σωθῆναι»;
Ποιός, λοιπόν, θα σωθεί και πώς θα λυτρωθούμε απ᾽ τα δεσμά της τραγικής μας ζωής; Μήπως θα βγούμε απ᾽ αυτό τα φοβερό αδιέξοδο, όταν καταλάβουμε ότι το «ἓν» που μάς λείπει είναι ο θησαυρός «ἐν οὐρανῷ», που είναι η πρόσκληση του Χριστού «ἀκολούθει μοι»;