Γρηγόρης Αυξεντίου: Σαν σήμερα ,Κυριακή 3 Μαρτίου 1957, ο «Σταυραετός του Μαχαιρά» μπαίνει στο πάνθεον των Ηρώων.
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου (1928-1957) ήταν Κύπριος αγωνιστής της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) κατά την περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα (1955-1959) εναντίον της βρετανικής αποικιοκρατίας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ήρωες του αγώνα για την ανεξαρτησία της Κύπρου.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1928 στο χωριό Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου. Μετά τις σπουδές του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, επιχείρησε να ενταχθεί στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, αλλά δεν έγινε δεκτός. Αντ’ αυτού, υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στον Ελληνικό Στρατό.
Όταν ξέσπασε ο αγώνας της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955, ήταν από τους πρώτους που εντάχθηκαν στην οργάνωση και ανέλαβε ρόλο υπαρχηγού υπό τον Γεώργιο Γρίβα – Διγενή.
Την 1η Απριλίου 1955, επιτίθεται με ομάδα κρούσης, στις πετρελαιοαποθήκες της αγγλικής βάσης Δεκέλειας. Συνεχίζει την ένοπλη δράση του, γινόμενος το δεξί χέρι του Γ.Γρίβα – Διγενή. Διωκόμενος από τους Άγγλους, κρύβεται σε βουνά και μοναστήρια. Σ’ ένα από αυτά, την Αχειροποίητο (στην περιοχή του Πενταδάκτυλου), νυμφεύεται κάτω από μυθιστορηματικές συνθήκες την ως τότε μνηστή του Βασιλεία Παναγή, τον Ιούνιο του 1955. Χτυπά διαρκώς αγγλικούς στόχους στις βορινές, αλλά και τις νότιες πλαγιές του Πενταδακτύλου.
Οι μάχες διαδέχονται η μια την άλλη: Αγύρτα, Λάπηθος, Πεδουλάς, Δευτερά. Στη μάχη των Σπηλιών, στις 11 Δεκεμβρίου 1955, οι Άγγλοι άφησαν πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Πολλά και τα κουφάρια που οι αποικιοκράτες αναγκάστηκαν να μετρήσουν στα Χανδριά, το Μάρτιο του 1956. Εκεί έπεσε ένας από τους καλύτερους πολεμιστές του Αυξεντίου, ο Χρήστος Τσιάρτας.
Το Πάσχα του 1956 βρίσκει τον ήρωα ν’ αναρρώνει στο ιστορικό (ιδρύθηκε το 1148) μοναστήρι του Μαχαιρά, μετά από εγχείρηση. Εκεί συνέβη και το πρωτοφανές της εμφάνισής του ενώπιον των διωκτών του, όταν πάνω από 100 Άγγλοι αξιωματικοί και στρατιώτες έζωσαν το μοναστήρι. Μεταμφιεσμένος σε καλόγερο, με γενειάδα και ράσο, ο Γρηγόρης Αυξεντίου παρουσιάστηκε και συστήθηκε στον Άγγλο επικεφαλής αξιωματικό ως ο «πάτερ-Xρύσανθος».
Στις 31 Δεκεμβρίου του 1956, παραμονή Πρωτοχρονιάς, κυκλώνεται μαζί με τα παλικάρια του στο χωριό Ζωοπηγή και ακολουθεί σφοδρή σύγκρουση. Ο Αυξεντίου τραυματίζεται, αλλά διαφεύγει, αφήνει όμως νεκρό πίσω, τον συναγωνιστή του Μάκη Γεωργάλλα.
Μάχη στο κρησφύγετο και θυσία
Την 1η Μαρτίου του 1957, οι Άγγλοι ξαναεισβάλλουν στο μοναστήρι του Μαχαιρά. Υποβάλουν σ’ εξαντλητική ανάκριση τον αγωγιάτη της Μονής και τον αναγκάζουν ν’ αποκαλύψει ότι ο Αυξεντίου έχει κατασκευάσει καταφύγιο – κρύπτη ένα χιλιόμετρο πιο κάτω. Έτσι οι Άγγλοι, με ισχυρές δυνάμεις, οδηγούνται στο κρησφύγετο και το περικυκλώνουν.
Ο άνδρας, θρύλος της ΕΟΚΑ, προαισθανόμενος το τέλος, διατάζει τους 4 μαχητές του να βγουν έξω και να παραδοθούν. Εκείνοι αρνούνται: Οι στιγμές είναι δραματικές. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ξαναπροστάζει: «εβγάτε έξω». Υπακούουν και μένει μόνος του. Ακολουθεί τιτανομαχία. Ένας Έλληνας μέσα σε μια σπηλιά, αμύνεται ηρωικά εναντίον ενός σχεδόν συντάγματος πεζικού με βαρύ οπλισμό. Οι Άγγλοι αρχίζουν να μετρούν νεκρούς. Ρίχνουν χειροβομβίδες και τραυματίζουν το παλικάρι. Στέλνουν τον Αυγουστή Ευσταθίου για να τον μεταπείσει και εκείνος αποφασίζει να μείνει μέσα και να πεθάνει πλάι στον αρχηγό του. Στις εκκλήσεις των Άγγλων να παραδοθεί, Γρηγόρης Αυξεντίου απαντά: «Μολών λαβέ». Και ο Λεωνίδας ανασταινόταν πάνω στα βουνά της μαρτυρικής Κύπρου…
Περνούν δέκα ώρες. Οι σφαίρες πέφτουν σαν χαλάζι. Πάνω από 40 οι νεκροί Άγγλοι. Βρέχουν την περιοχή του σπηλαίου με βενζίνη και βάζουν φωτιά. Κόλαση πυρός. Ο Ευσταθίου επιχειρεί έξοδο και συλλαμβάνεται. Οι εμπρηστικές βόμβες των μισελλήνων του Λονδίνου, λαμπαδιάζουν τα πάντα. Έτσι, καιόμενος σαν λαμπάδα, έπεσε ο Γρηγόρης Αυξεντίου, άμορφη μάζα από καμένη σάρκα, πυροβολώντας ως το τέλος, Κυριακή 3 Μαρτίου 1957. Ήταν 28 χρονών…
Κληρονομιά και μνήμη
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου θεωρείται σύμβολο αυτοθυσίας και ηρωισμού στον κυπριακό και ελληνικό αγώνα για ελευθερία. Στη Μονή Μαχαιρά υπάρχει σήμερα μνημείο προς τιμήν του, ενώ η μορφή του παραμένει ζωντανή στη συλλογική μνήμη του Ελληνισμού.
Η θυσία του έγινε έμπνευση για ποίηση, τραγούδια και ιστορικές αναφορές, ενώ κάθε χρόνο γίνονται εκδηλώσεις στη μνήμη του.
Δείτε φωτογραφίες από το κρησφύγετο του ήρωα της ΕΟΚΑ
orthodoxia.online