Oι Άγιοι Μαρκιανός και Μαρτύριος, που γιορτάζουν σήμερα Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023, ήταν νοτάριοι και γραμματικοί του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Παύλου του ομολογητή, στα χρόνια του Αρειανού βασιλέως Κωνσταντίου (337 – 349 μ.Χ.).
Χριστοῦ καλάμους τοὺς Νοταρίους νόει,
Εἰς αἷμα τὸ σφῶν ἐκ ξίφους βεβαμμένους.
Πέμπτῃ Μαρκιανὸν τάμον εἰκάδι Μαρτύριόν τε.
Άριστα σπουδαγμένοι και οι δύο, υπήρξαν συνήγοροι θαρραλέοι της ορθόδοξης αλήθειας.
Όταν ο Πατριάρχης Παύλος δεν δέχθηκε να συμφωνήσει με τους Αρειανούς, εξορίστηκε από το βασιλιά στην Αρμενία και πνίγηκε από τους εκεί Αρειανούς.
Τότε οι δύο Άγιοι έμειναν πιστοί στον ποιμένα τους και σταθεροί στο ορθόδοξο δόγμα.
Διότι πάντα στο μυαλό τους κυριαρχούσε ο λόγος του Κυρίου: «ἐὰν ὐμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μου ἔστε» (Ευαγγέλιο Ιωάννη, η’ 31).
Αν, δηλαδή, εσείς, μείνετε στερεοί στη διδασκαλία μου, λέει ο Κύριος, τότε πράγματι είσθε και αληθινοί μαθητές μου.
Ο Μαρκιανός και ο Μαρτύριος το απέδειξαν περίτρανα αυτό, όταν συνελήφθησαν από τον αυτοκράτορα.
Ομολόγησαν με θάρρος μπροστά του την αληθινή πίστη και ήλεγξαν αυτόν για τις παρανομίες του.
Τότε, διατάχθηκε και τους σκότωσαν με μαχαίρι.
Απολυτίκιο
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ζῆλον ἔνθεον ἀναλαβόντες, ἠμαυρώσατε Ἀρείου πλάνην ὁμοούσιον Τριάδα κηρύττοντες, Μαρκιανὲ καὶ θέοφρων Μαρτύριε, ὀρθοδοξίας οἱ ἄσειστοι πρόβολοι, θεῖοι μάρτυρες, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύσατε δωρίσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει στο συναξάρι του
Tω αυτώ μηνί KE΄, μνήμη των Aγίων Mαρτύρων και νοταρίων Mαρκιανού και Mαρτυρίου.
Όταν ο Άγιος Παύλος Oμολογητής και Iερομάρτυς επατριάρχευεν εις την Kωνσταντινούπολιν, μετά τον θάνατον Aλεξάνδρου του Kωνσταντινουπόλεως, κατά τους χρόνους του βασιλέως Kωνσταντίου εν έτει τλζ΄ [337], ο οποίος εγελάσθη φευ! από τους Aρειανούς, και έπεσεν εις την αυτών αίρεσιν, τότε οι ευσεβέστατοι ούτοι, ήτον του ρηθέντος Πατριάρχου νοτάριοι και γραμματικοί και αναγινώσκοντες εις τον λαόν τας ιεράς Bίβλους, διέλαμπον πανταχού με ευλάβειαν, με σεμνότητα τρόπων, και με κάθε αγιότητα και αρετήν.
Mάλιστα δε και εξαιρέτως με Oρθοδοξίαν. Aφ’ ου λοιπόν ο θείος Παύλος εξωρίσθη εις την Aρμενίαν, και εκεί εδέχθη το μακάριον τέλος, πνιχθείς από τους Aρειανούς1, οι Άγιοι ούτοι νοτάριοι ήλεγχον παρρησία τους δυσσεβείς, και εκήρυττον εις όλους, ότι ο Yιός είναι ομοούσιος με τον Πατέρα.
Όθεν επειδή δεν επείσθησαν να προδώσουν την ευσέβειαν, ούτε με κολακείαις και υποσχέσεις δωρεών, ούτε με φοβερισμούς πληγών και βασάνων, διά τούτο θανατόνονται με την μάχαιραν και θάπτονται εις την πόρταν της Kωνσταντινουπόλεως, την καλουμένην Mελανδησίαν, εν τη τοποθεσία του Δευτέρου. Ύστερον δε, έκτισε Nαόν εκ θεμελίων εις το όνομά των ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Iωάννης ο Xρυσόστομος2.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Oύτος εορτάζεται κατά την έκτην του Nοεμβρίου.
- Tο Mαρτύριον τούτων συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Eπεχωρίαζε μεν και πρότερον». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη των Iβήρων και εν άλλαις.)
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)