Στην Ετήσια Έκθεση της για το 2025, η Επιτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία (USCIRF) αφιερώνει ένα εκτενές κεφάλαιο στη Ρωσική Ομοσπονδία, καταδικάζοντας την κλιμακούμενη καταπίεση που υφίστανται οι θρησκευτικές μειονότητες στη Ρωσία και στις ρωσικά κατεχόμενες περιοχές στην Ουκρανία.
Η έκθεση κάνει λόγο για συστηματική καταστολή, αυθαίρετες συλλήψεις και αυξανόμενη κρατική εχθρότητα απέναντι σε μουσουλμάνους, Μάρτυρες του Ιεχωβά και άλλες θρησκευτικές ομάδες, υπό το πρόσχημα αόριστων νόμων περί εξτρεμισμού με πολιτικά κίνητρα.
Στο στόχαστρο μουσουλμάνοι και Τάταροι της Κριμαίας
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους μουσουλμάνους και τους Τάταρους της Κριμαίας, όπου τουλάχιστον 352 άτομα φυλακίστηκαν, διώχθηκαν ή ερευνήθηκαν για υποτιθέμενη σχέση με τη Hizb ut-Tahrir. 131 εξ αυτών καταδικάστηκαν σε ποινές 10–14 ετών, ενώ 119 σε ποινές άνω των 15 ετών.
Οι μουσουλμάνοι κρατούμενοι καταγγέλλουν βασανιστήρια, ιατρική αμέλεια, αναγκαστικό ξύρισμα της γενειάδας, απαγορεύσεις προσευχής και προσβλητική μεταχείριση – συμπεριλαμβανομένης της σίτισης με τρόφιμα που περιέχουν χοιρινό.
Στο στόχαστρο και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά συνέχισαν να δέχονται έντονες διώξεις. Το 2024 καταγράφηκαν βαρύτατες ποινές φυλάκισης.
Περίπου 150 Μάρτυρες βρίσκονταν υπό κράτηση, εξαναγκαστική εργασία ή φυλάκιση έως τα τέλη του 2024.
Νομοθεσία περί βλασφημίας
Η ρωσική κυβέρνηση ενίσχυσε και την εφαρμογή νόμων περί βλασφημίας, χρησιμοποιώντας τους για να διώξει όσους θεωρεί ότι προσβάλλουν τη θρησκεία ή ιερά κείμενα.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι Αρχές καταδίωξαν ακόμη και ανεξάρτητες φωνές που κατέγραφαν παραβιάσεις θρησκευτικών ελευθεριών. Χαρακτηριστικά, ο Όλεγκ Ορλόφ, συμπρόεδρος της Memorial, καταδικάστηκε σε 2,5 χρόνια φυλάκισης για επικριτικές δηλώσεις σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η καταστολή έφτασε και στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας: το Απρίλιο, ο 87χρονος Αρχιεπίσκοπος Βίκτωρ Πιβοβάροφ τιμωρήθηκε με πρόστιμο 150.000 ρούβλια για τον χαρακτηρισμό της εισβολής ως «σατανική».
Σοβαρές παραβιάσεις στις κατεχόμενες περιοχές στην Ουκρανία
Οι ρωσικές κατοχικές αρχές απαγόρευσαν θρησκευτικές ομάδες, ποινικοποίησαν θρησκευτικά αντικείμενα και επιδόθηκαν σε επιδρομές σε χώρους λατρείας.
Καταγράφηκαν απαγωγές, βασανιστήρια και δολοφονίες Ουκρανών ιερέων. Τον Φεβρουάριο, ο π. Στεπάν Ποντόλτσακ της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) απήχθη και βασανίστηκε μέχρι θανάτου. Τον Αύγουστο, ο π. Κωνσταντίν Μαξίμοφ καταδικάστηκε σε 14 χρόνια φυλάκισης επειδή αρνήθηκε να ενταχθεί στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις αναφέρουν πως εκατοντάδες θρησκευτικοί χώροι έχουν καταστραφεί ή υποστεί ζημιές από την αρχή της εισβολής το 2022.
Ξεχωριστή αναφορά για την Ουκρανία
Υπενθυμίζεται πως η USCIRF αφιέρωσε ξεχωριστό κεφάλαιο για την Ουκρανία και την Ουκρανική Εκκλησία στην ετήσια έκθεση, αναλύοντας τις επιπτώσεις του πολέμου στη θρησκευτική ελευθερία.