Άγιος Παντελεήμων ο Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός
Εορτή: 27 Ιουλίου
Η καταγωγή και η παιδεία του Αγίου
Ο Άγιος Παντελεήμων, αρχικά ονομαζόμενος Παντελέων, καταγόταν από τη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας και έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (286–305 μ.Χ.). Ο πατέρας του Ευστόργιος ήταν ειδωλολάτρης, ενώ η μητέρα του Ευβούλη πίστευε στον Χριστό. Ο Παντελεήμων εκπαιδεύτηκε στην ιατρική επιστήμη από τον Ευφρόσυνο και στην πνευματική επιστήμη από τον πρεσβύτερο Ερμόλαο, ο οποίος τον βάπτισε Χριστιανό.
Τα θαύματα του Αγίου
Με τη βοήθεια της πίστης του, ο Άγιος επιτελούσε θεραπείες με θαυματουργό τρόπο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανάσταση ενός νεαρού που είχε δαγκωθεί θανάσιμα από οχιά – και επανήλθε στη ζωή στο όνομα του Χριστού. Το πιο γνωστό θαύμα του ήταν η θεραπεία ενός τυφλού, γεγονός που εξόργισε τον ειδωλολάτρη βασιλιά, καθώς ο θεραπευμένος άντρας έγινε Χριστιανός και δημόσια ομολόγησε την πίστη του.
Το μαρτύριο και η θυσία του
Ο Παντελεήμων υπέστη φρικτά βασανιστήρια. Οι αρχές προσπαθούσαν να τον εξαναγκάσουν να αρνηθεί την πίστη του, όμως παρέμενε σταθερός, ενισχυόμενος από οράματα του Χριστού και του πνευματικού του πατέρα Ερμόλαου.
Η παράδοση λέει ότι:
- Όταν επρόκειτο να αποκεφαλιστεί, το σπαθί λύγισε σαν κερί.
- Έτρεξε γάλα αντί για αίμα από τις πληγές του.
- Το δέντρο της ελιάς, στο οποίο ήταν δεμένος, καρποφόρησε θαυματουργικά.
- Οι παρόντες στρατιώτες πίστεψαν στον Χριστό και έγιναν Χριστιανοί.
Τελικά, ο Άγιος παρέδωσε μόνος του το σώμα του στον δήμιο, επιλέγοντας εκουσίως το μαρτύριο.
Ο Άγιος Παντελεήμων ως Προστάτης και Ιαματικός
Ο Άγιος Παντελεήμων θεωρείται προστάτης των ιατρών και των ασθενών. Πολλοί προστρέχουν στη χάρη του για σωματική και ψυχική ίαση, επικαλούμενοι τις πρεσβείες του σε στιγμές ανάγκης.
Η μνήμη του τιμάται με πανηγυρικούς εσπερινούς και παρακλήσεις, ενώ πολλά θαύματα συνεχίζονται μέχρι σήμερα στο όνομά του.
Πολιούχος: Φλώρινα, Τήλος
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Ἀθλοφόρε Ἅγιε, καὶ ἰαματικὲ Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. α’.
Μιμητὴς ὑπάρχων τοῦ ἐλεήμονος, καὶ ἰαμάτων τὴν χάριν παρ᾽αὐτοῦ κομισάμενος, ἀθλοφόρε καὶ Μάρτυς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ταῖς εὐχαῖς σου τὰς ψυχικὰς ἡμῶν νόσους θεράπευσον, ἀπελαύνων τοῦ ἀεί, πολεμίου τὰ σκάνδαλα, ἐκ τῶν βοώντων ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε.
Μεγαλυνάριον
Ῥεῖθρα ἰαμάτων ὡς ἐκ πηγῆς, χάριτι θαυμάτων, βρύει χρῄζουσι δωρεάν, ὁ Παντελεήμων, ὁ πάνσοφος ἀκέστωρ· οἱ ῥώσεως διψῶντες δεῦτε ἀρύσασθε σε.
Ὁ Οἶκος
Τοῦ Ἀναργύρου τὴν μνήμην, τοῦ γενναίου τὴν ἄθλησιν, τοῦ πιστοῦ τὰς ἰατρείας, εὐσεβῶς ὑμνήσωμεν φιλόχριστοι, ἵνα λάβωμεν ἔλεος, μάλιστα οἱ βορβορώσαντες, ὡς κἀγώ, τοὺς ἑαυτῶν ναούς· ψυχῶν γὰρ καὶ σωμάτων ὁμοῦ τὴν θεραπείαν περέχει. Σπουδάσωμεν οὖν, ἀδελφοί, ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἔχειν τοῦτον ἀσφαλῶς, τόν ῥυόμενον ἐκ πλάνης τοὺς βοῶντας ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Μαρτυρήσας γενναίως ὑπὲρ Χριστοῦ, καὶ τὴν πίστιν κηρύξας τῷ σῷ πατρί, ἀνείλκυσας πανεύφημε, τοῦ βυθοῦ τῆς ἀγνοίας, καὶ τυράννων μὴ πτήξας, τὸ ἄθεον φρόνημα, τῶν δαιμόνων κατῄσχυνας, τὸ ἀνίσχυρον θράσος· ὅθεν καὶ τὴν χάριν, ἐκ Θεοῦ ἐκομίσω, ἰᾶσθαι νοσήματα, τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, Παντελεῆμον πανεύφημε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.