Εορτάζει στις 3 Ιουλίου: Άγιος Ανατόλιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως – Ο Ορθόδοξος υπερασπιστής στην εποχή των αιρέσεων
Από την Αλεξάνδρεια στην Πόλη: Η πορεία ενός ομολογητή
Ο Άγιος Ανατόλιος καταγόταν από την Αλεξάνδρεια και διακρίθηκε για την ευσέβειά του και τη θεολογική του κατάρτιση. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον Άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας, έναν από τους σημαντικότερους Πατέρες της Εκκλησίας. Μετά τον άδικο θάνατο του Πατριάρχη Φλαβιανού (449 μ.Χ.) στη ληστρική Σύνοδο της Εφέσου, ο Ανατόλιος εκλέγεται Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως με την υποστήριξη του αιρετικού Διόσκορου.
Ο Διόσκορος προσδοκούσε να έχει τον Ανατόλιο υποχείριο στα αιρετικά του σχέδια, όμως η πραγματικότητα τον διέψευσε. Ο Ανατόλιος αναδείχθηκε ακλόνητος υπερασπιστής της Ορθοδοξίας, αποδεικνύοντας ότι η Εκκλησία στηρίζεται σε θεμέλια πίστεως, όχι σε σκοπιμότητες.
Η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος και η συντριβή της αιρέσεως
Κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του, το έτος 451 μ.Χ., συγκαλείται η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα, με σκοπό την καταδίκη της αιρέσεως του Ευτυχούς (μονοφυσιτισμός). Η Σύνοδος καταδικάζει πανηγυρικά τις πλάνες, καθαιρεί τον Διόσκορο και αποκαθιστά το όνομα του μαρτυρήσαντος Πατριάρχη Φλαβιανού στα δίπτυχα της Εκκλησίας.
Ο Άγιος Ανατόλιος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στις εργασίες της Συνόδου, με βαθύ θεολογικό λόγο, πίστη και παρρησία.
Έργο και παρακαταθήκη
Κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του:
- Ανακομίσθηκαν τα λείψανα των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων της Σεβαστείας στην Κωνσταντινούπολη.
- Η βασίλισσα Πουλχερία έκτισε τους περίφημους ναούς της Θεοτόκου των Βλαχερνών, της Οδηγήτριας και των Χαλκοπρατείων.
- Ο Άγιος Ανατόλιος υπήρξε ζωντανό πρότυπο ποιμένος, που με λόγο, βίο και θυσία υπηρέτησε την Εκκλησία του Χριστού.
Εκοιμήθη ειρηνικά το 458 μ.Χ., αφήνοντας πίσω του βαθύ αποτύπωμα στην εκκλησιαστική ιστορία.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Ἔργω τὴν κλῆσιν σου σφραγίζων Ὅσιε, λόγοις καὶ πράξεσι, τῷ κόσμῳ, ἔφανας, τῆς ὑπὲρ νοῦν Ἀνατολῆς, τὴν ἔλλαμψιν Ἱεράρχα, σὺ γὰρ Ἀνατόλιε, τὸν Χριστὸν ἀνεκήρυξας, διπλοῦν ταὶς θελήσεσιν, ἀσυγχύτως καὶ φύσεσιν, ὑπόστασιν δὲ φέροντα μίαν, πρὸς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἠμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Τὴν ἀνατολήν, τῆς θείας φωτοφανείας, φέρων ἐν ψυχῇ, ὡς λύχνον Ὀρθοδοξίας, διαλύεις τὴν νύκτα, τῶν αἰρέσεων Ὅσιε, καὶ πρὸς ὄρθρον θείας πίστεως, κατευθύνεις Ἀνατόλιε, τοὺς ἐκ πόθου ἀκβοῶντάς σοι· Αὐτὸς ἡμῶν φωτισμός, ὤφθης μύστα Χριστοῦ.
Μεγαλυνάριον
Τῇ φωτοδοσίᾳ τῆς μυστικῆς, ἐκλελαμπρυσμένος, Ἱεράρχα ἀνατολῆς, φῶς τῷ κόσμῳ ὤφθης, καὶ τῷ Πατρὶ τῶν φώτων, ἡμᾶς ἀεὶ προσάγεις, ὦ Ἀνατόλιε.
©orthodoxia.online