Όσιος Δαβίδ ο εν Θεσσαλονίκη – Ο δενδρίτης ασκητής και φωτισμένος προστάτης της πόλης
Ο Όσιος Δαβίδ, ασκητής και προστάτης της Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε γύρω στο 450 μ.Χ. στη βόρεια Μεσοποταμία, περιοχή με έντονη μοναστική ζωή. Ήρθε στη Θεσσαλονίκη με τον μοναχό Αδολά και εγκαταστάθηκε στη μονή Κουκουλλιατών, στα βορειοανατολικά της Ακρόπολης.
Η ασκητική δοκιμασία: Ο Όσιος που κάθισε σε αμυγδαλέα επί τρία χρόνια
Παρακινημένος από το παράδειγμα των αγίων της Παλαιάς Διαθήκης, ιδιαίτερα του Προφήτη Δαβίδ, ο Όσιος αποφάσισε να μείνει επί τριετία σε δέντρο αμυγδαλιάς. Ζήτησε από τον Θεό σύνεση και ταπείνωση, μέχρι που Άγγελος Κυρίου του αποκάλυψε ότι η δοκιμασία του ετελείωσε.
Στη συνέχεια αποσύρθηκε σε κελί προσευχής, όπου συνέχισε τη ζωή του σε υμνωδία, νηστεία και προσευχή.
Η πρεσβεία στον Ιουστινιανό – Όσιος Δαβίδ και η πολιτική υπόσταση της Θεσσαλονίκης
Κατά την εποχή του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού, η Θεσσαλονίκη απώλεσε την έδρα της υπαρχίας του Ιλλυρικού. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αριστείδης, μαζί με τους πολίτες, ζήτησαν τη μεσολάβηση του Οσίου Δαβίδ, ώστε να μεταφερθεί ο ίδιος στον αυτοκράτορα για να υποστηρίξει το αίτημα.
Ο Όσιος, έπειτα από πολυετή εγκλεισμό, εμφανίστηκε με μορφή φωτεινή και σεβάσμια και ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, τον Θεόδωρο και τον Δημήτριο.
Υποδοχή στη Βασιλεύουσα και θαύμα ενώπιον της συγκλήτου
Η άφιξή του στην Πόλη προκάλεσε κατάνυξη. Η ίδια η Αυγούστα Θεοδώρα τον υποδέχθηκε με τιμές, και με τη διακριτική της ενέργεια, επηρέασε θετικά τον Ιουστινιανό. Ο Όσιος παρουσιάστηκε ενώπιον της συγκλήτου, κρατώντας φωτιά και θυμίαμα που δεν έκαιγε τα χέρια του. Το θαύμα αυτό καθόρισε την απόφαση του αυτοκράτορα, ο οποίος αποκατέστησε την πολιτική θέση της Θεσσαλονίκης.
Η κοίμηση του Οσίου και η περιπέτεια του ιερού λειψάνου του
Κατά την επιστροφή του, πριν φτάσει στη Θεσσαλονίκη, ο Όσιος εκοιμήθη στο πλοίο, παρακάμπτοντας το ακρωτήριο της πόλης. Το σώμα του εναποτέθηκε πανηγυρικά στη μονή των Απροΐτων, όπου και παρέμεινε μέχρι την εποχή των σταυροφοριών.
Μεταφορά στην Ιταλία και επιστροφή το 1978
Κατά τη λατινική κατοχή της Θεσσαλονίκης (1204–1222), το λείψανο μεταφέρθηκε στην Παβία της Ιταλίας και αργότερα στο Μιλάνο. Μετά από 746 χρόνια απουσίας, το 1978, επέστρεψε πανηγυρικά στη Θεσσαλονίκη και κατετέθη στον Άγιο Δημήτριο, όπου και φυλάσσεται έκτοτε.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς φοῖνιξ ἐξήνθησας, τῶν ἀρετῶν τοὺς καρπούς, ἀσκήσας ὡς ἄσαρκος, ἀμυγδαλῆς ἐν φυτῷ, Δαβὶδ Πάτερ Ὅσιε. Ὅθεν Θεσσαλονίκη, τοὶς ὀσίοις σου πόνοις, χάριν παρὰ Κυρίου, δαψιλῆ καρπουμένη, γεραίρει ὡς μεσίτην σέ, θερμὸν πρὸς τὸν Κύριον.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἐν σοὶ Πάτερ ἀκριβῶς διεσώθη τὸ κατ᾽ εἰκόνα· λαβὼν γὰρ τὸν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καὶ πράττων ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μὲν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ· διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὅσιε Δαυῒδ τὸ πνεῦμά σου.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῇ ἀγάπῃ τοῦ Λόγου Πάτερ πτερούμενος, ἐπὶ τοῦ δένδρου διῆλθες ἀγγελικὴν βιοτήν, καὶ ἐξήνεγκας ἡμῖν καρποὺς τῆς χάριτος· ἐξ ὧν τρυφῶντες νοητῶς, ἐκβοῶμέν σοι πιστῶς, Δαβὶδ Ὁσίων ἀκρότης· μὴ διαλίπῃς πρεσβεύων, ἐλεηθῆναι τὰς ψηχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς.
Ὡς μιμητήν, τῶν οὐρανίων τάξεων, καὶ ἀγαθῶν, τῶν ἐπιγείων πάροικον, ἀπαξίως μακαρίζομεν, σὲ ὦ Δαβὶδ θεομακάριστε· τὸν βίον γὰρ ὡς ἄγγελος ἐτέλεσας, καὶ θείων δωρημάτων κατετρύφησας, ἐξ ὧν καὶ ἡμῖν μετάδος Ὅσιε.
Μεγαλυνάριον
Ἤνεγκας ὡς κλῆμα ἐν τῇ Ἐδέμ, ἑστὼς ὑπὲρ φύσιν, ἐπὶ δένδρου πάτερ Δαβίδ, βότρυας ἡδίστους, ἠθῶν δικαιοσύνης, δι΄ὧν ἀεὶ εὐφραίνεις τοὺς σὲ γεραίροντας.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν σοφίαν καὶ Λόγον.
Ἐγκρατείᾳ τὰ πάθη τὰ τῆς σαρκός, τῇ ψυχῇ ὑποτάξας Πάτερ σοφέ, ὡράθης μακάριε, μετὰ σώματος Ἄγγελος, καλιὰν δὲ πήξας, ὡς ὄρνις εὐκέλαδος, ἐν φυτῷ εἰς ὕψος, τὸν νοῦν ἀνεπτέρωσας· ὅθεν τῶν θαυμάτων, ἐνεργείας πλουτήσας, μετῆλθες πρὸς Κύριον, ὃν ἐκ βρέφους ἐπόθησας· διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
©orthodoxia.online