Συναξαριστής Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025: Σήμερα γιορτάζει ο Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
📅 Άγιος Αρχιεπίσκοπος Λουκάς ο Ιατρός (Βαλεντίν Βόνο-Γιασενέτσκι)
📚 Πλήρης βιογραφία του Αγίου Λουκά Ιατρού: Ζωή, έργο και μαρτυρική διαδρομή
Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, κατά κόσμον Βαλεντίν Φέλιξ Βόινο-Γιασενέτσκι, γεννήθηκε στις 27 Απριλίου 1877 στο Κέρτς της Κριμαίας. Μεγάλωσε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον με μικτή θρησκευτική καταγωγή: ο πατέρας του ήταν Ρωμαιοκαθολικός και η μητέρα του Ορθόδοξη, χωρίς ενεργή συμμετοχή στη λατρευτική ζωή. Από νωρίς φανέρωσε κλίση στις επιστήμες και την τέχνη, ωστόσο αποφάσισε να αφιερωθεί στην Ιατρική και σπούδασε στο Κίεβο, απόν όπου και αποφοίτησε το 1903.
🌍 Στρατιωτική προσφορά και οικογενειακή ζωή
Το 1904, με το ξέσπασμα του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου, υπηρέτησε στην Άπω Ανατολή ως στρατιωτικός χειρουργός, κερδίζοντας την αναγνώριση για τις επεμβάσεις του. Εκεί γνώρισε και παντρεύτηκε την Άννα Λάνσκαγια, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Μετά τον πόλεμο, εγκαταστάθηκε και εργάστηκε ως γιατρός σε διάφορα επαρχιακά νοσοκομεία, όπου γρήγορα απέκτησε φήμη. Εξειδικεύτηκε στη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων και στην οφθαλμολογία, ενώ συνέγραψε δεκάδες επιστημονικά άρθρα.
⛪ Από την ιατρική στην Εκκλησία
Το 1917 εκλέγεται καθηγητής στην Ιατρική Σχολή της Τασκένδης. Η πίστη του στον Θεό και η ενασχόλησή του με την Εκκλησία προκάλεσαν την προσοχή του αθεϊστικού καθεστώτος. Παράλληλα με τον θάνατο της συζύγου του, η πνευματική του πορεία εντείνεται. Το 1921 χειροτονείται διάκονος και ιερέας. Το 1923, κατόπιν πιέσεων της «ζώσας εκκλησίας», ο π. Βαλεντίν χειροτονείται επίσκοπος με το όνομα Λουκάς. Το γεγονός αυτό επιφέρει άμεσα διώξεις και φυλακίσεις.
⛔️ Διωγμοί, φυλακές και εξορίες
Ο επίσκοπος Λουκάς διώκεται με την κατηγορία της προδοσίας και εξορίζεται στη Σιβηρία. Στη διάρκεια της φυλάκισης συγγράφει το έργο “Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων”, το οποίο δεν εκδόθηκε για χρόνια, επειδή απαιτούσε να αναγραφεί και το αρχιερατικό του αξίωμα. Παρά τις εξορίες σε Γενισέισκ, Τουρουχάνσκ και Πλάχινο, ο λαός τον περιέβαλλε με αγάπη. Το 1941, με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προσφέρθηκε εθελοντικά να εργαστεί ως γιατρός και αναγνωρίστηκε επίσημα, διοριζόμενος αρχίατρος νοσοκομείου.
🏆 Τιμές και αποκατάσταση
Το 1946 του απονεμήθηκε το Βραβείο Στάλιν για την προσφορά του στην Ιατρική κατά τον πόλεμο. Τοποθετήθηκε Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας. Συνέχισε τη φιλανθρωπική του δράση και υπηρέτησε τους φτωχούς χωρίς αμοιβή. Κατήγγειλε την αδιαφορία του κλήρου και εργάστηκε για την αναζωπύρωση της πνευματικής ζωής. Παράλληλα, δημοσίευσε 750 κηρύγματα σε 12 τόμους.
💔 Τα τελευταία του χρόνια
Το 1952 η υγεία του επιδεινώνεται και χάνει οριστικά την όρασή του. Το 1953 ξεκινά νέος διωγμός κατά της Εκκλησίας. Παρ’ όλα αυτά, συνέχισε την αρχιερατική του διακονία μέχρι τον θάνατό του στις 11 Ιουνίου 1961. Η κηδεία του μετατράπηκε σε λαϊκό προσκύνημα.
⚫ Αγιοκατάταξη και θαυματουργία
Ανακηρύχθηκε άγιος το 1995 από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Το 1996 έγινε ανακομιδή των λειψάνων του, τα οποία ευωδίαζαν και συνοδεύτηκαν από πλήθος θαυμάτων. Θεωρείται προστάτης των γιατρών και των χειρουργών.
🌧️ Ηρωική επέμβαση: Μεταμόσχευση σε συνθήκες εξορίας
Κατά την εξορία του στο Γενισέισκ επιχείρησε μεταμόσχευση νεφρού από μοσχάρι σε νέο ασθενή με βαριά νεφρική ανεπάρκεια. Η επέμβαση χαρακτηρίστηκε επιτυχής, αλλά αποσιωπήθηκε για πολιτικούς λόγους. Επισήμως η πρώτη μεταμόσχευση θεωρείται εκείνη του Βορόνη το 1934.
📍 Η μνήμη του τιμάται στις 11 Ιουνίου
Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός αποτελεί πρότυπο αγίου επιστήμονα, ποιμένα, ομολογητή και ανθρώπου της πράξης. Η ζωή του φανερώνει ότι η αγιότητα είναι δυνατή ακόμη και σε εποχές σκοτεινές.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Νέον ἅγιον τοῦ Παρακλήτου, σέ ἀνέδειξεν, Λουκᾶ ἡ Χάρις, ἐν καιροῖς διωγμῶν τε καί θλίψεων Νόσους μέν ὡς ἰατρός ἐθεράπευσας, καί τάς ψυχάς ὡς ποιμήν καθοδήγησας πάτερ τίμιε, ἐγγάμων τύπος καί μοναστῶν, πρέσβευε σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
©orthodoxia.online