Φεβρουάριος 2020 και φέτος το Ψυχοσάββατο της Κυριακής της Απόκρεω είναι αύριο. Επομένως απόψε πρέπει να πάμε στην Εκκλησία τα κόλλυβα και τα ονόματα των κεκοιμημένων ώστε να γίνει το μνημόσυνο. Εύκολη και γρήγορη συνταγή για παραδοσιακά κόλλυβα.
Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα: Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Τι κάνουμε τα Ψυχοσάββατα και τι δεν κάνουμε
Θα πρέπει, τέλος, να εξηγήσουμε ότι πολλά λάθη από την άγνοια του παρελθόντος έχουν φτάσει ως τις μέρες μας, και θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν.
α) Τα μνημόσυνα θα πρέπει να γίνονται ακριβώς την ημέρα που πρέπει και όχι νωρίτερα η αργότερα.
β) Το σπάσιμο γυάλινων αντικειμένων η άλλων τοιούτων, είναι άκρως ειδωλολατρική συνήθεια και αμαρτάνουν όσοι το πράττουν.
γ) Στα μνημόσυνα παραθέτουμε και ευλογούνται μόνο καλώς βρασμένα κόλλυβα (σιτάρι) ως ενδεικτικά της Αναστάσεως και όχι αλλα υποκατάστατα (κουλουράκια-ψωμάκια-γλυκά κλπ.)
δ) Το πρώτο Σάββατο της Τεσσαρακοστής δεν είναι «Ψυχοσάββατο», αλλά εορτάζουμε το «διά κολλύβων» θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.
ε) Στα Ψυχοσάββατα μπορούμε να παραθέτουμε κόλλυβα είτε στον Εσπερινό της Παρασκευής, είτε στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου, είτε και στα δύο. Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται.
στ) Τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα σκορπίζουμε στον τάφο, ούτε τα απορρίπτουμε στα σκουπίδια, πράξεις εκκλησιαστικά απαράδεκτες.
Σε κάθε περίπτωση, υπεύθυνος για την λύση τυχόν αποριών σας, είναι μόνον ο εφημέριος ιερεύς του Ναού.
Εύκολη και γρήγορη συνταγή για παραδοσιακά κόλλυβα
Τι συμβολίζουν τα συστατικά στα παραδοσιακά κόλλυβα:
Το σιτάρι: Συμβολίζει τις ψυχές των πεθαμένων
Η φρυγανιά: Συμβολίζει το ελαφρύ χώμα που σκεπάζει τον πεθαμένο. Κάποιοι χρησιμοποιούν καβουρδισμένο αλεύρι
Η ζάχαρη: Συμβολίζει τη γλυκύτητα του Παραδείσου
Ο μαϊντανός: Τη χλωρότητα του παραδείσου (Εν τόπω χλοερό, εν τόπω αναψύξεως)
Το ρόδι: Συμβολίζει τη λαμπρότητα του παραδείσου
Από εκεί και ύστερα προσθέτουμε διάφορα άλλα υλικά για γεύση και άρωμα. Δικής μας αρεσκείας.
Το σιτάρι θα πρέπει να είναι από μακρόστενο καρπό και όχι αποφλοιωμένο διότι το αποφλοιωμένο λασπώνει, σφίγγει, ξυνίζει και ερεθίζει το στομάχι.
Η συνταγή για τα παραδοσιακά κόλλυβα:
Υλικά
250 γρ. σιτάρι
125 γρ. φρυγανιά τριμμένη
250 γρ. καρύδι χονδρό κοπανισμένο
250 γρ. αμύγδαλο αποφλοιωμένο καβουρδισμένο χοντροκοπανισμένο
125 γρ. σταφίδες ξανθές
100 γρ. σταφίδες μαύρες
λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο
250 γρ. ζάχαρη άχνη
ρόδι μια χούφτα
Για το στόλισμα:
Αμύγδαλο αποφλοιωμένο καβουρδισμένο, σταφίδες ξανθές και μαύρες, ρόδι
Εκτέλεση
Πλένουμε το σιτάρι αποβραδίς και το μουλιάζουμε όλη νύχτα στο νερό. Το πρωί το ξεπλένουμε και το βράζουμε καλά για 40′.
Σβήνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε σκεπασμένο για 30′ να απορροφήσει τη θερμοκρασία και να φουσκώσει μόνο του χωρίς να σκάσει.
Το στραγγίσουμε καλά στο σουρωτήρι και φυλάμε σε μπολ το χυλό του. Το απλώνουμε σε πετσέτες και το αφήνουμε να στεγνώσει και όχι να ξεραθεί. Ξεπλένουμε τις σταφίδες και τις βάζουμε σε ζεστό νερό για 3 λεπτά ώστε να μαλακώσουν. Τις σουρώνουμε και τις στεγνώνουμε σε πετσέτα.
Σε μια λεκάνη βάζουμε το σιτάρι, τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, το ρόδι,, το καρύδι, το αμύγδαλο και τις σταφίδες και ανακατεύουμε.
Αδειάζουμε το όλον σε ένα δίσκο ή πιατέλα και τα στρώνουμε έτσι ώστε να σχηματίσουν λόφο, βουναλάκι. Καλύπτουμε από πάνω με τη φρυγανιά και με μια λαδόκολλα το πατάμε να γίνει λείο.
Απλώνουμε από πάνω τη ζάχαρη και ξαναπατάμε ελαφρώς με τη λαδόκολλα για να γίνει λείο.
Στολίζουμε με αμύγδαλο αποφλοιωμένο καβουρδισμένο, σταφίδες ξανθές και μαύρες, ρόδι, φτιάχνοντας τον Τίμιο Σταυρό στη μέση.