Με τον γενικό όρο Απόκρυφα, ονομάζονται αρχαία κείμενα θρησκευτικού περιεχομένου, που η Ορθόδοξη Εκκλησία τα έχει αποκλείσει από τον Κανόνα της Αγίας Γραφής, καθώς θεωρεί ότι στερούνται θεοπνευστίας και ότι έχουν συνταχθεί κατ’ απομίμηση των κανονικών βιβλίων.
Κατά κύριο λόγο, οι ερευνητές θεωρούν ότι τα βιβλία αυτά συντάχθηκαν μεταξύ του 2ου π.Χ. και του 4ου μ.Χ. αιώνα από Ιουδαίους και χριστιανούς συγγραφείς-αν και συνέχισαν να γράφονται ανάλογα κείμενα μέχρι και τον 13ο αιώνα μ.Χ.– οι οποίοι με απομίμηση του τίτλου, του ονόματος του συγγραφέα, της μορφής και του περιεχομένου, επιδίωκαν να εξασφαλίσουν στα έργα τους κανονικό κύρος.
Τα βιβλία αυτά διακρίνονται σε απόκρυφα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης.
Τα Απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης, γραμμένα κατ’ απομίμηση των κανονικών βιβλίων, αποδίδονται ψευδώς σε γνωστούς βιβλικούς συγγραφείς και έχουν αποκλειστεί σπό τον Κανόνα ως στερούμενα Θεοπνευστίας.
Τα έργα αυτά, που είναι κυρίως παλαιστινιακής άλλα και ελληνιστικής προέλευσης, προέρχονται κυρίως από το χρονικό διάστημα 200 π.Χ. – 100 μ.Χ. και περιέχουν τις θρησκευτικές αντιλήψεις και προσδοκίες του ιουδαϊκού λαού της εποχής τους.
Εμφανίστηκαν με αξιώσεις θεοπνεύστων βιβλίων για την απόκτηση κανονικού κύρους, άλλα τόσο οι Ιουδαίοι όσο και οι χριστιανοί τα απέκλεισαν από τον κανόνα της Π. Διαθήκης καθώς το περιεχόμενο τους θεωρήθηκε ξένο προς το μήνυμα της σωτηρίας που αποκαλύπτεται στα κανονικά βιβλία.
Η γλώσσα των σωζομένων αποκρύφων είναι η εβραϊκή, αραμαϊκή, ελληνική καθώς και μεταφράσεις:
Τα Απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης χωρίζονται σε:
1. Θρύλοι για πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης
Το βιβλίο των Ιωβηλαίων
Η διαθήκη των δώδεκα Πατριαρχών
Το μαρτύριο του Ησαΐα
Ζωή του Αδάμ και της Εύας
Βίοι Προφητών
Παραλειπόμενα του Ιερεμία
Διαθήκη του Ιώβ
Διαθήκη του Αβραάμ
Διαθήκη του Σολομώντος κ.ά.
2. Ύμνοι
Ψαλμοί του Σολομώντος
Άσμα
Προσευχή του Μανασσή κ.ά.
3. Διδακτικά
Πιρκέ Αμπόθ (Ρητά των Πατέρων)
4. Αποκαλυπτικά
Πρώτος Ενώχ
Ανάληψη του Μωυσή
Δεύτερος Ενώχ
Δεύτερος Βαρούχ
Τρίτος Βαρούχ
Σχόλιο του Αββακούμ
Αποκάλυψη του Λάμεχ κ.ά.
orthodoxia.online