Η αχαριστία στις μέρες μας αποκαλύπτει την απουσία αγάπης και ταπείνωσης. Δες πώς διδάσκει το Ευαγγέλιο και οι Πατέρες της Εκκλησίας για την ευγνωμοσύνη.
Η δυσκολία να αγαπήσεις και να αγαπηθείς
Το πιο όμορφο πράγμα στη ζωή είναι να αγαπήσεις και να αγαπηθείς. Όμως, στις μέρες μας, αυτό έχει γίνει κάτι πάρα πολύ δύσκολο.
Ο Χριστός, μέσα στο Ευαγγέλιο, μας αποκαλύπτει αυτή τη δυσκολία. Στο θαύμα της θεραπείας των δέκα λεπρών (Λουκ. 17, 11-19), μόνο ένας επέστρεψε να Τον ευχαριστήσει. Οι άλλοι εννιά έφυγαν χωρίς να δείξουν την παραμικρή ευγνωμοσύνη.
Αυτό το περιστατικό δείχνει ότι η ευγνωμοσύνη δεν είναι κάτι αυτονόητο. Είναι ένα από τα δυσκολότερα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ο άνθρωπος.
Η δυσκολία της ευγνωμοσύνης
Είναι εύκολο κανείς να νιώσει κακία, φθόνο, μίσος ή ζήλια. Αυτά τα συναισθήματα ανυψώνουν το “εγώ” και κάνουν τον άνθρωπο να αισθάνεται ισχυρός έναντι του άλλου.
Η ευγνωμοσύνη όμως είναι τελείως διαφορετική. Με την ευγνωμοσύνη ομολογείς ότι κάποιος σε βοήθησε, σε στήριξε σε στιγμή αδυναμίας — ότι ήσουν σε κατώτερη θέση και κάποιος άλλος στάθηκε ανώτερος σε εκείνη την κρίσιμη στιγμή.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει:
«Η ευγνωμοσύνη γεννά την ταπείνωση, και η ταπείνωση προσελκύει τη χάρη του Θεού» (PG 57, 273).
Η σχέση αγάπης και ταπείνωσης
Όποιος αγαπάει αληθινά ταπεινώνεται. Ο ευεργέτης, όταν προσφέρει βοήθεια, βάζει τον εαυτό του στην υπηρεσία του άλλου και δείχνει αγάπη και ταπείνωση.
Γι’ αυτό και η αχαριστία πονάει τόσο πολύ. Όταν προσφέρεις από καρδιάς και βλέπεις τον άλλο να ξεχνά, να αδιαφορεί ή και να σε βλάπτει, τότε δοκιμάζεται όχι μόνο η υπομονή σου, αλλά και η ίδια η πίστη σου στην αγάπη.
Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέει:
«Ο ευεργέτης να μην ζητά ανταπόδοση, ούτε ευχαριστία. Τότε μοιάζει με τον Θεό» (Λόγοι Ασκητικοί, Λόγος ΛΔ’).
Η αχαριστία των ημερών μας
Στις ημέρες μας η αχαριστία έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Οι άνθρωποι έχουν χάσει την ταπείνωση και την πνευματική ωριμότητα που απαιτείται για να αναγνωρίσουν το καλό που έλαβαν.
Πολλοί επιλέγουν να ξεχνούν τις ευεργεσίες, φοβούμενοι μήπως χρειαστεί κάποια στιγμή να ανταποδώσουν. Άλλοι προχωρούν και πιο πέρα: με ψέματα, αναβολές ή και ευθείες αρνήσεις, αρνούνται να στηρίξουν εκείνον που κάποτε τους στήριξε.
Αυτό φανερώνει τη μεγάλη πνευματική ασθένεια της εποχής: τον ναρκισσισμό και την φιλαυτία. Ο άνθρωπος έχει τοποθετήσει το εγώ του σε έναν νοητό θρόνο, αρνούμενος να αναγνωρίσει οποιαδήποτε εξάρτηση ή υποχρέωση απέναντι σε άλλους.
Ο Απόστολος Παύλος προείδε αυτή την κατάσταση:
«Ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φιλάυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, βλάσφημοι, ἀπειθεῖς γονεῦσιν, ἀχάριστοι, ἀνόσιοι» (Β’ Τιμ. 3, 2).
Η ευγνωμοσύνη θεμέλιο της αγάπης
Χωρίς ευγνωμοσύνη δεν υπάρχει αγάπη. Η αγάπη θεμελιώνεται στην αναγνώριση του καλού που δεχτήκαμε. Όποιος δεν μπορεί να αγαπήσει εκείνον που τον ευεργέτησε, πώς θα μπορέσει να τηρήσει την εντολή του Χριστού:
«Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» (Λουκ. 6, 27);
Εάν δεν αγαπήσουμε τους φίλους, τους ευεργέτες, πώς θα φτάσουμε στην ανώτερη κλίμακα της αγάπης προς τους εχθρούς;
Η αχαριστία δεν πληγώνει μόνο την ανθρώπινη καρδιά. Πληγώνει και τη σχέση μας με τον Θεό. Γιατί, όπως λέει ο Χριστός:
«Ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. 25, 40).
Όταν αδιαφορούμε για εκείνον που μας ευεργέτησε, αδιαφορούμε και για τον ίδιο τον Χριστό.
Ι.Λ.
©orthodoxia.online