Το γιαούρτι προέρχεται από το αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, το οποίο βράζεται και αργότερα, όταν η θερμοκρασία του κατέβει στους 40 – 50 ο C προστίθεται η μαγιά και αφήνεται να πήξει.
Αποτελεί υψηλής θρεπτικής αξίας τρόφιμο, καθώς είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Συγκριτικά με τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά προϊόντα υπερτερεί όσον αφορά την αφομοίωση των συστατικών του από τον οργανισμό, καθώς η ζυμώσεις που έχει υποστεί και η παρουσία μικροοργανισμών,
δημιουργούν ένα εξαιρετικό υπόστρωμα για την απορρόφηση των συστατικών του.
Ειδικότερα όσον αφορά τα επιμέρους συστατικά του,
- περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, με πολύ
καλή βιοδιαθεσιμότητα. - Επίσης, περιέχει υδατάνθρακες, με ελάχιστη ή καθόλου
λακτόζη, γεγονός ιδιαιτέρως σημαντικό, καθώς αποτελεί τη λύση εκλογής για άτομα
με δυσανεξία στο γάλα λόγω έλλειψης του ενζύμου που διασπά τη λακτόζη - βιταμίνη Α
- Βιταμίνη D
- κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, φώσφορο και μικρά ποσά
σιδήρου. - Πηγή ασβεστίου, προάγοντας την ανάπτυξη αλλά και
διατήρηση της οστικής μάζας, την καλή υγεία των δοντιών και την εν γένει σωστή
λειτουργία του οργανισμού. Η πρόσληψή του είναι απαραίτητη ειδικά για
πληθυσμιακές ομάδες, όπως τα παιδιά, οι έφηβοι , οι έγκυες, γυναίκες που
βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. - Ένα ιδιαιτέρως σημαντικό δεδομένο που προέρχεται από
τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της κατανάλωσης γιαουρτιού και
γενικότερα γαλακτοκομικών προϊόντων, αναστέλλει τη λιπογέννεση και μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του σωματικού
βάρους. Σύμφωνα με αυτές τις έρευνες, δίαιτες αδυνατίσματος που είναι πλούσιες
σε ασβέστιο αυξάνουν τη λιπόλυση και συμβάλλουν με αυτό τον τρόπο στην απώλεια
του σωματικού βάρους. - Εντερική λειτουργία
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Γαστρεντερολογίας (WGO) τονίζει ότι η καθημερινή
κατανάλωση κλινικά αποδεδειγμένων προβιοτικών γαλακτοκομικών προϊόντων κυρίως
γιαουρτιού, είναι σημαντική για την υγεία του πεπτικού μας συστήματος. Τα εν
λόγω γιαούρτια περιέχουν προβιοτικά τα οποία είναι ευεργετικά για την καλή
εντερική λειτουργία, καθώς προστατεύουν την εντερική μας χλωρίδα..
- Επίσης,
το γιαούρτι παρουσιάζει υψηλό βαθμό αφομοίωσης και απορρόφησης των συστατικών
του. Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική την περιεκτικότητά του στα
συστατικά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ειδικότερα δε για συστατικά όπως ο σίδηρος,
το ασβέστιο και ο φώσφορος δημιουργεί όξινο περιβάλλον, απαραίτητο για την
απορρόφηση τους από τον οργανισμό.
`Όλα όσα αναφέρθηκαν
παραπάνω καταδεικνύουν τα σημαντικότατα οφέλη του γιαουρτιού για την καλή υγεία
του οργανισμού. Είναι κατά συνέπεια σημαντικό να ενταχθεί τόσο το γιαούρτι όσο
και τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά προϊόντα στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Οι
διεθνείς συστάσεις δίνουν τις 2 – 3 μερίδες γαλακτοκομικών (1 μερίδα= 1 ποτήρι
γάλα ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι) ως μια ιδανική μέση κατανάλωση για ένα ενήλικα.
Ωστόσο οι συστάσεις αυτές διαφοροποιούνται κατά περίπτωση ανάλογα με την
ηλικιακή ομάδα που αναφερόμαστε και τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε οργανισμού.
Είδη Γιαουρτιού
Ανάλογα με την παρασκευή του
διακρίνεται σε:
Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα
συστατικά
Στραγγιστό : Είναι το γιαούρτι το
οποίο έχει στραγγιστεί – διαχωριστεί από τον ορό του, μέσω ειδικού χαρτιού ή
φίλτρου, αποκτώντας μια ιδιαίτερη υφή και γεύση.
Με πέτσα : Eάν μπορείτε να
προμηθευτείτε παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα (το οποίο έχει πήξει μόνο με την
πυτιά), τότε προτιμήστε το, γιατί είναι αγνό και φυσικό προϊόν. Tο γιαούρτι με
πέτσα του εμπορίου, ωστόσο, είναι αποτέλεσμα βιομηχανικής επεξεργασίας. H πέτσα
σχηματίζεται όταν το γάλα δεν είναι ομογενοποιημένο. Aυτό σημαίνει ότι το λίπος
δεν διαχέεται στο γάλα, αλλά συγκεντρώνεται στην επιφάνεια. Oυσιαστική διαφορά
ανάμεσα στο αγελαδινό γιαούρτι με πέτσα και χωρίς πέτσα δεν υπάρχει, εκτός και
αν έχει γίνει προσθήκη πρόβειου γάλακτος (πιο πλούσιο σε λιπαρά) ώστε να είναι
πιο παχιά η πέτσα. H μόνη διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους γιαουρτιού είναι ότι
στο γιαούρτι με πέτσα το λίπος είναι συγκεντρωμένο στην πέτσα, οπότε αφαιρώντας
τη γλιτώνετε θερμίδες.
Ανάλογα με το γάλα που χρησιμοποιείται
διακρίνεται σε :
Αγελαδινό: Παράγεται από γάλα
αγελάδας.
Πρόβειο: Παρασκευάζεται από πρόβειο
γάλα
Ανάλογα με τα λιπαρά του
Πλήρες με 10 λιπαρά : Κυρίως στραγγιστό
Πλήρως κανονικό (μη στραγγιστό) με 3 – 4 % λιπαρά
Ημιάπαχο με 1 – 2 % λιπαρά
Άπαχο με 0 % λιπαρά
Ειδικές κατηγορίες
Προβιοτικά γιαούρτια
: Είναι τα γιαούρτια που περιέχουν επιλεγμένα στελέχη ευεργετικών
μικροοργανισμών (π.χ. actiregularis)
και συμβάλουν στην αποκατάσταση της εντερικής χλωρίδας και λειτουργίας
Επιδόρπια γιαουρτιού: Είναι
τα γιαούρτια στα οποία έχουν προστεθεί και άλλα συστατικά πλην γάλα και μαγιάς,
όπως φρούτα, μέλι, δημητριακά κ.λ.π.
Πηγή: Νέα Διατροφής