Ορθόδοξος συναξαριστής, εκκλησιαστική γιορτή σήμερα Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022. Σήμερα γιορτάζει ο Όσιος Νείλος ο Μυροβλύτης.
Ο Όσιος Νείλος καταγόταν (σύμφωνα με την Ακολουθία του που εκδόθηκε το 1847 μ.Χ.) από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας και έζησε κατά το πρώτο ήμισυ του 17ου αιώνα μ.Χ. Από νεαρή ηλικία παρελήφθη από τον θείο του, ιερομόναχο Μακάριο, στην εκεί ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, την καλουμένη του Μαλεβή, όπου και αφού εκπαιδεύθηκε με θεοσέβεια, χειροτονήθηκε διάκονος.
Ποθώντας όμως και οι δύο ακόμη πιο ασκητικό βίο, μετέβησαν στο Άγιον Όρος, όπου, αφού για λίγο χρόνο ασκήτεψαν στο σπήλαιο που είχε ασκητέψει ο Όσιος Πέτρος ο Αθωνίτης στη συνέχεια μετέβησαν σε έρημη έκταση κοντά στη Λαύρα του Οσίου Αθανασίου, έκτισαν ναό τιμώμενο στο όνομα της Υπαπαντής και παρέμειναν εκεί ασκητεύοντας με αυστηρότητα.
Αργότερα ο Όσιος Νείλος, για μεγαλύτερη άσκηση, κατέφυγε σε σπήλαιο που βρισκόταν σε πολύ απόκρημνο βράχο, όπου, αφού ανήγειρε μικρό ναό, παρέμεινε ασκούμενος και νυχθημερόν προσευχόμενος καθ’ όλο τον υπόλοιπο βίο αυτού.
Ο Όσιος Νείλος κοιμήθηκε με ειρήνη στις 12 Νοεμβρίου του 1651 μ.Χ. και ενταφιάσθηκε πλησίον του σπηλαίου του. Μετά την οσία ταφή του, μύρο ευώδες ανέβλυσε από τον τάφο του, που παρείχε την ίαση σε όσους ασθενείς προσέφευγαν εκεί με πίστη.
Αργότερα, λόγω εδαφικών μεταβολών, ο τάφος του Οσίου εξαφανίσθηκε και παρέμεινε άγνωστος για πολλά χρόνια. Το 1815 μ.Χ., ο Όσιος Νείλος παρουσιάσθηκε σε κάποιον μοναχό, που ονομαζόταν Αιχμάλωτος και αφού του προείπε πολλά μέλλοντα, στην συνέχεια τον πρόσταξε να καταστήσει βατή τον οδό προς το σπήλαιό του, για να μεταβαίνουν οι μοναχοί να προσκυνούν και να λειτουργούν το ναό που είχε ιδρύσει.
Αμέσως ο μοναχός Αιχμάλωτος ανακοίνωσε στους υπόλοιπους πατέρες όσα προστάχθηκαν από τον Όσιο, αυτοί δε έσπευσαν με προθυμία όχι μόνο να διανοίξουν την οδό, αλλά και να οικοδομήσουν νέο ναό προς τιμήν του Οσίου. Κατά την εκσκαφή των θεμελίων του ναού, ανευρέθη ο τάφος του και τα σεπτά λείψανά του, τα οποία ανέδιδαν άρρητη ευωδία.
Ιερά Λείψανα: Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Λαύρας Αγίου Όρους.
Μέρος βραχίονος του Αγίου βρίσκεται στο Κυριακό της Σκήτης Καυσοκαλυβίων Αγίου Όρους.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Παναγίας Μαλεβής Κυνουρίας.
Ιερός Ναός Αγίου Νείλου του Μυροβλύτου στο Χατζηκυριάκειο του Πειραιά
Το 1928 μ.Χ. με πρωτοβουλία της Ελένης Μαμάη το γένος Λυμπέρη, μόνιμης κάτοικος Πειραιώς με καταγωγή από το χωριό Άγιος Πέτρος στην Κυνουρία (ιδιαίτερη πατρίδα του Αγίου Νείλου του Μυροβλύτου) ιδρύθηκε ο σύλλογος «Αδελφότης Κυρίων και Δεσποινίδων ο Αγιος Νείλος ο Μυροβλήτης» με μοναδικό σκοπό την ανέγερση ναού προς τιμή του Αγίου.
Το οικόπεδο όπου χτίστηκε ο ναός είναι στο Χατζηκυριάκειο του Πειραιά, κοντά στο Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο και τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, στο οικοδομικό τετράγωνο: Γεωργίου Θεοτόκη, Ηροδότου, Αντωνίου Θεοχάρη, Σπυρίδωνος Τρικούπη.
Ο ναός άρχισε να χτίζεται το 1928 μ.Χ. και τέθηκε σε χρήση προς λατρεία το 1931 μ.Χ. Αρχικά λειτουργούσε ως ιδιωτικός και το 1932 μ.Χ. με εγκύκλιο της τότε Αρχιεπισκοπής Αθηνών που υπαγόταν ο Πειραιάς έγινε εκκλησιαστική ενορία. Λόγω όμως των μικρών διαστάσεων της εκκλησίας, το 1956 μ.Χ. έγινε η επέκταση της σε μεγαλοπρεπή ναό όπου και υπάρχει ως τις μέρες μας.
Σήμερα ο ναός του Αγίου Νείλου στον Πειραιά είναι μια από τις μεγαλύτερες εκκλησίες και ενορίες της Μητροπόλεως Πειραιώς.
