Newsletter
Από αυτές τις αγγελικές δυνάμεις αρχηγός της περίγειας τάξεως και της γης, στον οποίο ανατέθηκε από τον Θεό η φύλαξη της, ο οποίος αν και δεν δημιουργήθηκε πονηρός εκ φύσεως, αλλ’ ήταν αγαθός και δημιουργήθηκε για το αγαθό, και δεν είχε μέσα του ούτε ίχνος κακίας από τον Δημιουργό, επειδή δεν δέχθηκε τον φωτισμό και την τιμή, που του χάρισε ως δώρο ο Δημιουργός, κατόπιν ελεύθερης εκλογής μεταβλήθηκε από την φυσική του κατάσταση στην παρά φύση, και υπερηφανεύθηκε απέναντι του Θεού που τον δημιούργησε, με το να θελήσει να επαναστατήσει εναντίον του και αφού πρώτος αυτός απομακρύνθηκε από το αγαθό, κατέληξε στο κακό· και διότι δεν είναι το κακό κάτι άλλο παρά στέρηση του αγαθού· όπως ακριβώς και το σκότος είναι στέρηση του φωτός. Διότι το αγαθό είναι πνευματικό φως· παρομοίως και το κακό είναι πνευματικό σκότος.
Μολονότι λοιπόν δημιουργήθηκε από τον Δημιουργό ως φως και έγινε αγαθός και διότι· «Εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν.», (Γέν. 1, 31) εν τούτοις έγινε σκότος με ελεύθερη θέληση. Και άπειρο πλήθος των αγγέλων που ήταν υπό τις διαταγές του, αποχωρίσθηκε μαζί του από τον Θεό και τον ακολούθησε και οδηγήθηκε στην πτώση. Μολονότι βέβαια έχουν την ίδια φύση* με τους αγγέλους, εντούτοις έχουν γίνει κακοί, επειδή έστρεψαν θεληματικά την προτίμηση τους από το αγαθό προς το κακό.
- [Η φύση του διαβόλου είναι ασώματος κατά τον Απόστολο ειπόντα· «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ… πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας» (Εφ. 6, 12), λέει ο Μέγας Βασίλειος. Και κατά τον Κύριλλο Ιεροσολύμων πνεύμα «καθολικώς καλείται αυτό που δεν έχει παχύ σώμα» και «πνεύματα καλούνται οι δαίμονες, επειδή «δεν έχουν τέτοια σώματα», δηλαδή παχιά].
Δεν έχουν βέβαια ούτε δικαίωμα, ούτε δύναμη εναντίον κάποιου, παρά μόνο όταν τους επιτρέψει ο Θεός κατά το σχέδιο της οικονομίας του, όπως στην περίπτωση του Ιώβ (Ιώβ 1, 12), και καθώς έχει γραφή στο Ευαγγέλιο στην περίπτωση των χοίρων (Μάρ. 5, 13). Όταν όμως επιτρέψει ο Θεός και δύναμη έχουν να μεταβάλλονται και μεταμορφώνονται φανταστικά σε όποια μορφή θέλουν.
Και τα μέλλοντα βέβαια ούτε οι άγγελοι του Θεού, ούτε οι δαίμονες γνωρίζουν, εν τούτοις τα προλέγουν· οι μεν άγγελοι, επειδή τα αποκαλύπτει σ’ αυτούς ο Θεός και προστάζει να τα προλέγουν· γι’ αυτό όσα λένε, πραγματοποιούνται.
Προλέγουν όμως και οι δαίμονες, άλλοτε επειδή βλέπουν αυτά που συμβαίνουν σε μακρινή απόσταση και άλλοτε επειδή προσπαθούν να τα συμπεράνουν· γι’ αυτό και ψεύδονται τις περισσότερες φορές. Σ’ αυτούς δεν πρέπει να εμπιστεύεται κανείς, και αν ακόμη συχνά λένε την αλήθεια, με τον τρόπο που έχουμε πει. Γνωρίζουν ακόμη και τις Γραφές.
Κάθε κακία λοιπόν είναι εφεύρημα τους, συνεπώς και τα ακάθαρτα πάθη. Και τους επιτράπηκε βέβαια να πειράζουν τον άνθρωπο, αλλά δεν έχουν την δύναμη να εκβιάζουν κάποιον, διότι από εμάς εξαρτάται να δεχθούμε την επίθεση ή να μη την δεχθούμε. Γι’ αυτό έχει ετοιμασθεί για τον Διάβολο και για τους δαίμονες του και γι’ αυτούς που τον ακολουθούν, το άσβεστο πυρ και η αιώνια κόλαση (πρβλ. Ματθ. 25, 41).
Πρέπει δε να γνωρίζουμε, ότι αυτό ακριβώς που είναι για τους ανθρώπους ο θάνατος, είναι για τους αγγέλους η πτώση. Διότι μετά την πτώση δεν υπάρχει γι’ αυτούς μετάνοια, όπως ακριβώς δεν υπάρχει μετάνοια για τους ανθρώπους μετά τον θάνατο.
Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Άπαντα τα έργα.
1. Δογματικά Α΄. Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως.
Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ). Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Θεσσαλονίκη, 1976
