Τι σχέση έχουν ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ο Όσιος Σισώης που έχει τη γιορτή του στις 6 Ιουλίου
Ο Όσιος Σισώης έλαμψε με την πνευματική του σύνεση, την ταπεινοφροσύνη, την φιλαδελφία και το ενδιαφέρον του στο να επιστρέψει στον Χριστό ακόμη και ένα μόνο αμαρτωλό. Μεταξύ των ασκητών αναδείχτηκε ονομαστός και μέγας, αθλητής της πρώτης γραμμής, τύπος εγκρατείας, αλλά και ψυχή που προσευχόταν για δικαίους και αδίκους, πλουσίους και φτωχούς, άρχοντες και ιδιώτες, κληρικούς και λαικούς και γενικά για όλο τον κόσμο.
Στην γη ήταν, αλλά η ζωή του ήταν ουράνια. Υψωμένος πάνω από την σάρκα, που χαλιναγωγούσε τέλεια με την χάρη του Αγίου Πνεύματος και την θεία κοινωνία του σώματος και του αίματος του Χριστού. Η μνήμη του μένει υπόδειγμα σε όσους θέλουν την ασκητική ζωή, για να είναι γνήσιοι και πραγματικοί ασκητές, όχι μόνο με την αντοχή του σώματος, αλλά και με την πνευματική αναγέννηση και την λάμψη της αρετής.
Ο Όσιος Σισώης είδε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Από την βιογραφία του οσίου Σισώη ένα περιστατικό έγινε ιδιαίτερα γνωστό και απεικονίστηκε πολλές φορές στις ορθόδοξες εικόνες: η επίσκεψή του στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Εκεί ο άγιος συνειδητοποίησε βαθύτατα την ματαιότητα της γήινης δόξας και της βασιλικής εξουσίας και θρήνησε για την κοινή μοίρα των ανθρώπων, τον θάνατο. Τότε φιλοσόφησε για τον θάνατο και την ζωή, τα προσωρινά και τα αιώνια. Η φιλοσοφία αυτή του οσίου Σισώη, και όλων των Πατέρων της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς, δεν είναι λιγότερο ρηξικέλευθη από την φιλοσοφική στάση του Διογένη (τον οποίο, ως γνωστόν, είχε θαυμάσει ο Μέγας Αλέξανδρος). η από την φιλοσοφία ως «μελέτη θανάτου» κατά τον Πλάτωνα.
Στην απεικόνιση του επεισοδίου βλέπουμε δύο δόξες: την γήινη δόξα του ανθρώπου που έγινε ταυτόχρονα Μεγάλος Βασιλιάς (της Περσίας), Φαραώ της Αιγύπτου και Βασιλιάς των Ινδιών – αλλά μαράθηκε καταλήγοντας σ’ ένα τάφο – και την ουράνια δόξα του αγίου, που είναι γεμάτη φως και μένει στους αιώνες. Παραμένει υπ’ όψει ότι η θέωση (η ένωση με τον Θεό εν Χριστώ και η πλήρης μεταμόρφωση του ανθρώπου σε θείο ον) ονομάζεται στην Αγία Γραφή «δοξασμός», δηλαδή φωτισμός (στην Αγία Γραφή η λέξη δόξα έχει και την κοινή έννοια, αλλά σημαίνει και φως). Ένδοξος λοιπόν είναι κάθε ο άγιος και η εικόνα του προτείνει ένα δρόμο και ένα παράδειγμα προς μίμηση για κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται για την αληθινή ελευθερία και την ζωή.
Ο Όσιος Σισώης ο Αιγύπτιος στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί ένα διαρκές αρχαιολογικό και ιστορικό αίνιγμα, με τις έρευνες να είναι συνεχείς από την ύστερη αρχαιότητα όταν και τα ίχνη του χάθηκαν.
Η παράδοση λέει πως ο Όσιος Σισώης επεσκέφθη κάποτε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όταν στάθηκε μπροστά και αναλογίσθηκε το μεγαλείο, στο οποίο έζησε ο ενδοξώτατος αυτός βασιλιάς των Ελλήνων, την δόξα που απέκτησε με τα κατορθώματά του στους πολέμους, που τον έκαμαν ήρωα και κατακτητή της εποχής εκείνης, έφριξε με την σκέψη πόσο άστατη είναι η ζωή και πόσο πρόσκαιρη η δόξα. Έκλαψε και θρήνησε για τη ματαιότητα όλης αυτής μιάς προσπάθειας που κατέλαβε όλη του την ζωή και που δεν του προσέφερε κανένα καλό στην ψυχή του.
Οι μαθητές του αββά Σισώη ζωγράφισαν την εικόνα του πνευματικού τους πατέρα κοντά στον τάφο, και έγραψαν και το εξής επίγραμμα:
Ορών σε τάφε, δειλιώ σου την θέαν και καρδιοστάλακτον δάκρυ χέω, χρέος το κοινόφλητον εις νούν λαμβάνων, πως ούν μέλλω διελθείν πέρας τοιούτον; Αι, αι, θάνατε, τις δύναται φυγείν σε; Βλέποντάς σε, τάφε, δειλιάζω στη θεωρία σου, και χύνω δάκρυα από την καρδιά μου, φέροντας στον νού μου το χρέος που του οφείλουμε όλοι (δηλαδή τον θάνατον). Πως και εγώ μέλλω να διαβώ τέτοιο τέλος; Αι, αι, θάνατε, ποιος μπορεί να σου ξεφύγη;