Την αίσθηση ότι θα «βρέξει λεφτά» αποκομίζει κανείς διαβάζοντας και αναλύοντας τις προτάσεις της Κομισιόν για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση που προκάλεσε ο κορωνοϊός, σε συνδυασμό με την «γενναία» αύξηση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού και την άμεση αύξηση των κονδυλίων ΕΣΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να έδειξε ότι καθυστερεί αλλά απάντησε αποφασιστικά παρά τις αντιδράσεις των «σκληρών της Ευρώπης» και τις επιφυλάξεις της Γερμανίας. Ο Ευρωπαϊκός Νότος «κάνει πάρτυ», ο «σκληρός Βορράς» αισθάνεται απομονωμένος και αντιδρά ήδη, ενώ η καγκελάριος Μέρκελ προειδοποιεί κιόλας για σκληρές διαπραγματεύσεις με φόντο ή ενδεχομένως κατάληξη, τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου. Ήδη, η Αυστρία έσπευσε να θέσει πρώτες προϋποθέσεις-κόφτες και είναι σίγουρο ότι θα ακολουθήσουν Ολλανδία, Δανία και Σουηδία.
Σταθερά στο πλευρό του Νότου και υπέρ της σημερινής πρότασης της επιτροπής η Γαλλία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάλεσε σήμερα τους Ευρωπαίους να «παραμερίσουν τις παλιές προκαταλήψεις» και να στηρίξουν το σχέδιό της για ανάκαμψη
Στο διαταύτα τώρα, ούτε λίγο, ούτε πολύ χρηματοδοτήσεις συνολικής αξίας €1,85 τρισ. που θα έρθουν σε 3 φάσεις προτείνει η Κομισιόν με την πρώτη φάση να αφορά την ενίσχυση του φετινού προϋπολογισμού με 55 δισ. ευρώ μέσα από το σχήμα “React EU”, αλλά και ανακατανομή κονδυλίων, που θα φανεί στην Ελλάδα ως ενίσχυση των κονδυλίων του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Από το 2021 θα έρθει το Πακέτο ανάκαμψης αξίας 750 δισ. ευρώ αλλά και ο νέος πολυετής προϋπολογισμός 2021-2027 αξίας 1,1 τρισ. ευρώ.
Πως προβλέπεται αρχικά να ενισχυθεί η Ελλάδα
Τη χορήγηση στην Ελλάδα του ποσού των 43,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του σχεδίου που παρουσίασε για το Ταμείο Ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ, προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το καθαρό όφελος για την Ελλάδα με βάση την πρόταση αυτή ανέρχεται σε 33 δισ. ευρώ, καθώς η συνεισφορά της για την αποπληρωμή των 750 δισ. ευρώ που θα δανεισθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές, προβλέπεται στα 10,1 δισ. ευρώ.
Σε ανάλυσή της για τις ανάγκες ανάκαμψης της Ευρώπης, η Κομισιόν προτείνει να δοθεί στην Ελλάδα ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχέση με τη συμμετοχή της χώρας στο ΑΕΠ της ΕΕ, καθώς προβλέπει ότι η μείωση του ΑΕΠ της φέτος θα είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όσο των χωρών της ΕΕ καθώς και το γεγονός ότι το κατά κεφαλήν εισόδημά της είναι μικρότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και ότι έχει υψηλό χρέος.
Συγκεκριμένα, το ποσό των 43,5 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό 5,8% των 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΑΕΠ της ΕΕ ανέρχεται σε 1,3%.
Το καθαρό όφελος για την Ελλάδα με βάση την πρόταση αυτή ανέρχεται σε 33 δισ. ευρώ
Το καθαρό ποσό των 33,4 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στο 17,8% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ μόνο η Κροατία και η Βουλγαρία προτείνεται να έχουν μεγαλύτερο καθαρό όφελος ως ποσοστό του ΑΕΠ τους (22,4% και 19,3%, αντίστοιχα), αλλά με μικρότερα απόλυτα ποσά (12,1 και 11,7 δισ. ευρώ, αντίστοιχα). Τα μεγαλύτερα ποσοστά από το Ταμείο Ανάκαμψης προτείνεται να λάβουν δύο άλλες μεσογειακές χώρες, η Ιταλία (20,4%) και η Ισπανία (19,9%).
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το 93,5% του συνολικού ύψους του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για δημόσιες επενδύσεις, κυρίως μέσω επιχορηγήσεων αλλά και με ένα σημαντικό ποσό δανείων προς τις χώρες – μέλη. Το υπόλοιπο 6.5% προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων από το EFSI και το InvestEU. Αυτές οι εγγυήσεις θα επιτρέψουν την κινητοποίηση ενός σημαντικά μεγαλύτερου όγκου χρηματοδότησης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πιθανό να έχει ένα μόνιμο θετικό αποτέλεσμα στο πραγματικό ΑΕΠ των χωρών της ΕΕ.
Οι επενδύσεις που θα κινητοποιηθούν αναμένεται να αυξήσουν τα επίπεδα του πραγματικού ΑΕΠ της ΕΕ κατά περίπου 1,75% το 2021 και το 2022, ποσοστό που θα αυξηθεί στο 2,25% έως το 2024. Ακόμη και μετά από δέκα χρόνια, τα επίπεδα του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα είναι τουλάχιστον κατά 1% υψηλότερα σε σύγκριση με το βασικό σενάριο.
Οι χώρες με χαμηλότερο από τον μέσο όρο κατά κεφαλήν ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα έχουν τη μεγαλύτερη ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα μεσοπρόθεσμα, με τα επίπεδα του ΑΕΠ να κινούνται 4,5% υψηλότερα από το βασικό σενάριο έως το 2024 για τις χώρες της κατηγορίας αυτής που έχουν χαμηλότερο χρέος και στο 4,25% για τις χώρες, όπως η Ελλάδα, με υψηλότερο χρέος.
Εκτιμάται, επίσης, ότι θα δημιουργηθούν έως δύο εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας συνολικά στην ΕΕ με τη χρήση των πόρων του Ταμείου μεσοπρόθεσμα. Τα επίπεδα απασχόλησης στην περίοδο 2021-2024 αναμένεται να είναι κατά 1% υψηλότερα κατά μέσο όρο σε σχέση με το βασικό σενάριο.
Το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι δεν θα αυξήσει το βάρος του χρέους σημαντικά στην ΕΕ. Τα ποσοστά του χρέους ως προς το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα μειωθούν στην ομάδα χωρών με υψηλότερο χρέος κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και για τη ομάδα χωρών με χαμηλότερο χρέος κατά 3,25 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2024.
Οι λεπτομέρειες του Σχεδίου Ανάκαμψης που κατέθεσε η Κομισιόν
Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Επιτροπής αποτελείται από τρεις πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας αφορά τη στήριξη των κρατών-μελών της Ε.Ε.. Το βασικό εργαλείο θα είναι το Recovery and Resilience Facility (RRF), που θα περιλαμβάνει επιχορηγήσεις 310 δισ. ευρώ και δάνεια 250 δισ. ευρώ.
Οι χώρες που θα αιτηθούν πόρους από το συγκεκριμένο εργαλείο θα πρέπει να καταθέσουν αναλυτικά σχέδια δημόσιων επενδύσεων και συνοδευτικών μεταρρυθμίσεων, τα οποία πρέπει να συμβαδίζουν με τις βασικές προτεραιότητες της Ε.Ε.: την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή ατζέντα και την ενίσχυση της «ανθεκτικότητας» (resilience) των οικονομιών της Ένωσης απέναντι σε μελλοντικά σοκ.
Επιπλέον, θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις συστάσεις πολιτικής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Τα εθνικά αυτά σχέδια θα εξετάζονται και θα εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η έγκρισή της όμως, παρότι αναγκαία, δεν είναι ικανή συνθήκη για την αποδέσμευση των χρημάτων. Μέσω του νομικού εργαλείου της επιτροπολογίας (comitology), τα σχέδια θα περνούν και από τη βάσανο της «διαδικασίας εξέτασης» (examination procedure), που επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να παρέχει «δεσμευτικές συμβουλές» στην Κομισιόν σχετικά με την έγκριση κάποιων κατηγοριών δαπανών. Ωστόσο η απόφαση του Συμβουλίου δεν χρειάζεται να είναι ομόφωνη, αλλά λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία – με άλλα λόγια δεν μπορεί ένα κράτος-μέλος να θέσει βέτο σε αυτήν.
Το δεύτερο μέρος του πρώτου πυλώνα είναι το React-EU, που περιγράφεται ως ένα «συμπλήρωμα της πολιτικής Συνοχής», αξίας 55 δισ. ευρώ, και θα παρέχει επιχορηγήσεις με ευέλικτους όρους σε ΟΤΑ, νοσοκομεία κ.ο.κ. για την άμβλυνση των κοινωνικο-οικονομικών συνεπειών της κρίσης.
Η κλείδα κατανομής του React-EU θα είναι διαφορετική από αυτήν της παραδοσιακής πολιτικής Συνοχής, ώστε να στηρίξει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις πιο βαριά πληγείσες χώρες και περιφέρειες της Ένωσης. Το τρίτο μέρος είναι η ενίσχυση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης (κατά 15 δισ. ευρώ) και του «Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης» προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα (κατά 32,5 δισ. ευρώ).
Ο δεύτερος πυλώνας εστιάζει στη στήριξη του ιδιωτικού τομέα. Στο πλαίσιό του, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προγράμματος InvestEU (αυξάνοντας τους πόρους τους στα 15,3 δισ. ευρώ) και την προσθήκη σε αυτό ενός εργαλείου στρατηγικών επενδύσεων. Το εργαλείο αυτό η Επιτροπή ελπίζει ότι θα κινητοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις αξίας 150 δισ. ευρώ που θα «υποστηρίξουν μία σειρά από κρίσιμες αλυσίδες αξίες», όπως αναφέρουν αρμόδιοι αξιωματούχοι, ειδικά στον υγειονομικό τομέα αλλά όχι μόνο.
Επιπλέον, θα συσταθεί ένα νέο «εργαλείο φερεγγυότητας», που θα παρέχει προσωρινή κεφαλαιακή στήριξη σε εταιρείες που έχουν πληγεί από την τρέχουσα κρίση (θα διαθέτει 31 δισ. ευρώ, τα οποία εκτιμάται ότι μπορούν να ξεκλειδώσουν ιδιωτικές επενδύσεις ως και 300 δισ.). Το εργαλείο, συγκεκριμένα, θα παρέχει εγγυήσεις μέσω του ΠΔΠ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με τη συνδρομή των οποίων ιδιωτικά κεφάλαια θα επενδύουν σε εταιρείες που έχουν προσωρινή ανάγκη στήριξης.
Κοινοτικός αξιωματούχος σημειώνει σύμφωνα με την «Καθημερινή» ότι «θα υπάρχει μεγάλη απόσταση» μεταξύ της Επιτροπής και των ατομικών επιλογών διάσωσης εταιρειών, μεταξύ άλλων μέσω ανεξάρτητης επιτροπής αξιολόγησης επενδύσεων, όπως με το Σχέδιο Γιούνκερ.
«Ο σκοπός είναι να διασώσουμε βιώσιμες εταιρείες, όχι να κάνουμε επενδύσεις με πολιτικά κίνητρα», σημειώνεται. Σχετικά με την εμβέλεια του εργαλείου φερεγγυότητας, από το briefing της Επιτροπής προκύπτει ότι θα είναι δύσκολο να κινητοποιηθεί υπέρ επιχειρήσεων με αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ο τρίτος πυλώνας περιλαμβάνει αυξημένες δαπάνες για υγεία, έρευνα και καινοτομία και εξωτερική δράση. Θα χρηματοδοτήσει την ενίσχυση του rescEU κατά 2 δισ. ευρώ (μεταξύ άλλων ώστε να μπορεί να προμηθεύεται αυτόνομα τον αναγκαίο εξοπλισμό και να μην εξαρτάται από τις διαδικασίες των κρατών-μελών) αλλά και αυτονόμηση-αναβάθμιση του EU4Health, του υγειονομικού προγράμματος που ήταν μέχρι πρότινος ενσωματωμένο στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Το αναβαθμισμένο EU4Health θα έχει προϋπολογισμό 9,4 δισ. ευρώ.
Οι πόροι που η Κομισιόν ελπίζει ότι θα διατεθούν από το Σεπτέμβριο θα κατευθυνθούν κυρίως στο εργαλείο φερεγγυότητας, αλλά και στο React-EU και το πρόγραμμα εξωτερικής δράσης.
Ικανοποίηση Μητσοτάκη
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε την εξής ανάρτηση στο twitter για την πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης: «Καλωσορίζουμε την τολμηρή πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα πακέτο 750 δισ. ευρώ, κυρίως με τη μορφή επιχορηγήσεων μέσω κοινής έκδοσης χρέους.
Ο πήχης έχει τοποθετηθεί ψηλά. Τώρα εξαρτάται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων».
Στην επανεκκίνηση της οικονομίας τα 32 δισ. λέει η κυβέρνηση
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πληρούν και τις τέσσερις προϋποθέσεις που από την αρχή είχε θέσει η Ελλάδα για το «Ταμείο Ανάκαμψης»,σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στ. Πέτσας.
Συγκεκριμένα εξηγεί ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μεγάλο και φιλόδοξο, ευέλικτο, βασίζεται περισσότερο σε επιχορηγήσεις και λιγότερο σε δάνεια, χρηματοδοτείται από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό και καταλήγει:
«Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που επωφελούνται περισσότερο από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς το ενισχυμένο «χρηματοδοτικό πακέτο» που της αναλογεί, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, αντανακλά την ενισχυμένη αξιοπιστία της.
Η Κυβέρνηση θα το αξιοποιήσει για να πυροδοτήσει τη δυναμική επανεκκίνηση της οικονομίας προς όφελος όλων των Ελλήνων. Με σύνεση και υπευθυνότητα, δεν θα το ξοδέψουμε, αλλά θα το επενδύσουμε για να μεταμορφώσουμε την Ελλάδα».
Ράλι στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αλλά και την Αθήνα
Με ένα εντυπωσιακό ράλι ανόδου και άλμα στις 660 μονάδες, υποδέχτηκε το Χρηματιστήριο Αθηνών την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης από την κρίση του κορωνοϊού, με τον τραπεζικό κλάδο να ηγείται της ανόδου με κέρδη που ξεπέρασαν το 10%.
 |
Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με κέρδη 3,91% στις 660,30 μονάδες (+8,5% σε 4 συνεδριάσεις), ενώ κινήθηκε μεταξύ 632,23 μονάδων (-0,51%) και 660,36 μονάδων (+3,92%). Ο τζίρος ανήλθε στα 125,3 εκατ. ευρώ και ο όγκος στα 124,4 εκατ. τεμάχια, ενώ μέσω προσυμφωνημένων συναλλαγών διακινήθηκαν 14,3 εκατ. τεμάχια, ενώ στις τέσσερις τελευταίες συνεδριάσεις ο τραπεζικός δείκτης κερδίζει 34,4%.
Η πρόταση της Κομισιόν, η οποία μάλιστα ήταν θετικότερη του αναμενομένου, ήρθε μια κρίσιμη στιγμή για την ελληνική κεφαλαιαγορά, η οποία πάσχιζε να κρατήσει εντός των τειχών τα κεφάλαια που αποεπενδύονται λόγω των αλλαγών στους δείκτες του MSCI.
Και αυτή η θετική εξέλιξη ήρθε από την Κομισιόν, μέσω του πακέτου δημοσιονομικής τόνωσης ύψους 750 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 δισ. ευρώ θα διανεμηθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων στα κράτη μέλη και τα 250 δισ. ευρώ σε δάνεια. Με βάση την πρόταση της Κομισιόν η Ελλάδα θα λάβει 22,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 9,4 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Βέβαια, τα χρήματα της ΕΕ, θα έρθουν από το 2021, ενώ μέχρι τότε θα υπάρξει συζήτηση επί της ουσίας σε μία Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο, με στόχο να υπάρξει συμφωνία το αργότερο μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλιο. Ωστόσο, η αγορά γνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει αρκετά ταμειακά διαθέσιμα, ώστε να μην επείγεται για τη χρήση αυτών των κεφαλαίων.
Ράλι και στα ομόλογα του Νότου
Ράλι έκαναν τα ομόλογα της νότιας Ευρώπης την Τετάρτη (27 Μαίου), οδηγώντας τις αποδόσεις τους στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο μηνών, ύστερα από τις αναφορές ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να ενεργοποιήσει 750 δισεκ. ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Το ράλι πυροδοτήθηκε από τις αναφορές ότι η Κομισιόν θα προτείνει 500 δισεκ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισεκ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του πακέτου ανάκαμψης από τον κορωνοϊό.
Αν και μετά μετριάστηκε κάπως, στη συνέχεια ανέκτησε τη δυναμική του όταν οι αρχικές αναφορές επιβεβαιώθηκαν, με την Κομισιόν να προτείνει ένα συνολικό πακέτο ύψους 1,85 τρισ. ευρώ για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης για τις οικονομίες που έχουν πληγεί από την πανδημία.
Οι ελπίδες για μια συντονισμένη δημοσιονομική απάντηση στην κρίση του κορωνοϊού ενίσχυσαν τη ζήτηση για το ιταλικό κρατικό χρέος από τότε που η Γαλλία και η Γερμανία παρουσίασαν τις προτάσεις τους για ταμείο ανάκαμψης ύψους 500 δισεκ. ευρώ.
Δεν ήταν όμως σαφές εάν το σχέδιο θα μπορούσε να υλοποιηθεί καθώς η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και η Ολλανδία, οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης που θεωρούνται πιο φειδωλές, εξέφρασαν την αντίθεσή τους.
Η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου υποχώρησε σε χαμηλό οκτώ εβδομάδων στο 1,463% και πριν από λίγο σημείωσε πτώση 5 μονάδων βάσης στο 1,58%.
Η διαφορά απόδοσης (spread) μεταξύ του γερμανικού και του ιταλικού 10ετούς ομόλογου μειώθηκε στις 188,75 μονάδες βάσης.
Οι αποδόσεις των ισπανικών και πορτογαλικών 10ετών ομολόγων υποχώρησαν σε χαμηλό διμήνου, με πτώση 3 μονάδων βάσης.
Πηγή: zougla.gr
