Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης – Βίος
Παιδικὴ καὶ νεανικὴ ἡλικία
Ὁ Ὅσιος Ἰάκωβος γεννήθηκε στὶς 5 Νοεμβρίου τοῦ 1920 στὸ Λίβισι τῆς Μάκρης, ἕνα παραθαλάσσιο χωριὸ τῆς ἁγιοτόκου Μικρᾶς Ἀσίας στὸ ὕψος τοῦ Καστελλόριζου. Ἡ οἰκογένειά του ἦταν ἀπὸ τὶς πιὸ εὔπορες oἰκογένειες τοῦ χωριοῦ, περισσότερο ὅμως ξεχώριζε γιὰ τὴν εὐσέβειά της καὶ τὴν ἁγνὴ χριστιανική της πίστη. Στὸ γενεαλογικὸ δέντρο τῆς οἰκογένειας περιλαμβάνονται ἑπτὰ γενεὲς Ἱερομονάχων, ἕνας Ἀρχιερέας καὶ ἕνας Ἅγιος.
Ὁ πατέρας του ἦταν ὁ Σταῦρος Τσαλίκης καὶ ἡ μητέρα του ἡ Θεοδώρα Κρεμμυδᾶ. Οἱ εὐλογημένοι γονεῖς του ἀπέκτησαν συνολικὰ ἐννέα παιδιά, ἀπὸ τὰ ὁποῖα, ὅμως, ἔζησαν μόνο τὰ τρία, δύο ἀγόρια καὶ ἕνα κορίτσι. Ὁ Ἰάκωβος ἦταν τὸ δεύτερο κατὰ σειρὰ ἀγόρι “ἀπὸ τὰ ἀπομεινάρια τοῦ Χάρου”, ὅπως συνήθιζε νὰ λέει ἡ μητέρα του.
Λόγῳ τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς, ἡ οἰκογένειά του ἀναγκάστηκε νὰ ἐγκαταλείψει τὴ Μικρασιατικὴ γῆ καὶ νὰ ἐγκατασταθεῖ στὴ μητροπολιτικὴ Ἑλλάδα. Ἐγκαταστάθηκαν ἀρχικὰ στὸ χωριὸ Ἅγιος Γεώργιος τῆς Ἄμφισσας καὶ στὴ συνέχεια στὸ χωριὸ Φαράκλα τῆς Βόρειας Εὔβοιας.
Τελείωσε τὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο μὲ ἄριστη ἐπίδοση. Ὁ δάσκαλος τοῦ χωριοῦ ἐπέμενε, γι’ αὐτὸν τὸν λόγο, νὰ σταλεῖ στὴ Χαλκίδα, γιὰ νὰ συνεχίσει τὴ φοίτησή του στὸ Γυμνάσιο. Οἱ γονεῖς του, ὅμως, φοβούμενοι μήπως κινδυνεύσει μακριὰ ἀπὸ τὴν οἰκογένειά του, προτίμησαν νὰ τὸν κρατήσουν κοντά τους. Ἔτσι ἔμεινε μὲ τὶς γραμματικὲς γνώσεις τοῦ Δημοτικοῦ. Μέχρι τὰ τριάντα του χρόνια ἔζησε στὸ σπίτι τῶν γονιῶν του. Ἀπὸ τὴν εὐλαβέστατη μητέρα του ἔμαθε νὰ προσεύχεται καὶ νὰ κάνει μετάνοιες. Ἀπὸ μικρὸς μάλιστα εἶχε μεγάλη παρρησία στὴν προσευχή του, κάτι ποὺ ἔβλεπαν οἱ γύρω του καὶ ζητοῦσαν συχνὰ τὶς προσευχές του. Μεγάλος ἦταν ὁ πόθος του, ἐπίσης, ν’ ἀφιερωθεῖ στὸν Θεὸ καὶ νὰ γίνει ἀσκητής.
Πολὺ ζωντανὴ ἦταν πάντοτε ἡ σχέση του μὲ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ μὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους. Μιὰ φορὰ ἡ Παναγία καὶ μιὰ φορὰ ὁ Ἅγιος Χαράλαμπος τὸν ἔκαναν καλὰ μὲ θαυματουργικὸ τρόπο. Τοῦ ἐμφανίστηκε ἀκόμη ἡ Ἁγ. Παρασκευή, ἡ ὁποία τοῦ ἀπεκάλυψε τὴν πορεία ποὺ θ’ ἀκολουθοῦσε στὴ ζωή του.
Στὰ εἴκοσι δύο του χρόνια ἔχασε τὴ μητέρα του, ἡ ὁποία εἶχε ὄντως ὁσιακὸ τέλος· τρεῖς μέρες προτοῦ ἀναχωρήσει γιὰ τὴν ἄλλη ζωή, τῆς τὸ ἀνακοίνωσε ὁ ἄγγελός της. Στὰ εἴκοσι ἑπτά του χρόνια ὑπηρέτησε τὴ στρατιωτική του θητεία, ἡ ὁποία διήρκεσε τρία χρόνια. Συνέπεσε δὲ κατὰ τὴ δύσκολη ἐποχὴ τοῦ ἐμφυλίου σπαραγμοῦ. Στὰ τριάντα του χρόνια γύρισε πίσω στὸ χωριό του, ἀποκατέστησε τὴν ἀδελφή του, ὅπως ἦταν ἡ ἐντολὴ τῆς μητέρας του, ἀφοῦ καὶ ὁ πατέρας του εἶχε ἤδη ἀφήσει τὸν γήινο κόσμο, καὶ ἦταν ἕτοιμος πλέον ν’ ἀκολουθήσει τὴ μοναχικὴ ζωή.
Μοναχικὸς βίος – Στὴ Μονὴ Ὁσίου Δαυὶδ
Ἐπιθυμία του ἦταν νὰ πάει στοὺς Ἁγίους Τόπους, γιὰ νὰ ζήσει στὴν ἔρημο ὡς ἀσκητής. Πῆγε, ὅμως, πρώτα στὴ Μονὴ τοῦ ̔Οσίου Δαυίδ (15 ̓Ιουλίου 1952), γιὰ νὰ ζητήσει τὴν εὐλογία καὶ τὴ βοήθεια τοῦ Ἁγίου. Μὲ θαυμαστὸ τρόπο ὁ Ὅσιος Δαυὶδ τὸν κάλεσε νὰ γίνει μοναχὸς στὸ Μοναστήρι του καὶ ἀμέσως – χωρὶς ἄλλη σκέψη – τοῦ ἔδωσε τὴν ὑπόσχεσή του.
Ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ λειτουργοῦσε τότε κατὰ τὸ ἰδιόρρυθμο σύστημα καὶ εἶχε μονάχα δύο – τρία γεροντάκια. Ἦταν δὲ κυριολεκτικὰ ἐρειπωμένη. Ἡγούμενος ἦταν ὁ Ἀρχιμανδρίτης Νικόδημος Θωμᾶς, ἕνας ἐνάρετος κληρικός, ὁ ὁποῖος, ὅμως, ζοῦσε ὡς ἐφημέριος στὴ Λίμνη μαζὶ μὲ τὶς ἀδελφές του.
Μὲ τὸ ξεκίνημα τῆς μοναχικῆς του ζωῆς ὁ π. Ἰάκωβος ἔβαλε, ὅπως ὁ ἴδιος ἔλεγε, “ἀρχὴ ἀπαράβατη τὴν ὑπακοή, ποὺ εἶναι ἡ βάση καὶ τὸ θεμέλιο στὴ μοναχικὴ ζωή”. Τίποτα δὲν ἔκανε χωρὶς τὴν εὐλογία τοῦ Γέροντά του, τὴν ὁποία γιὰ νὰ λάβει ἔκανε πολλὲς φορὲς κοπιαστικὲς ὁδοιπορίες τεσσάρων καὶ πέντε ὡρῶν μέχρι τὴ Λίμνη.
Ἡ ἄκρα ὑπακοή του, ἀλλὰ καὶ ὁ μεγάλος του ζῆλος γιὰ τὴν πνευματικὴ καὶ τὴ σωματική του ἐργασία προκάλεσαν τὸν φθόνο τοῦ μισοκάλου διαβόλου, μὲ ἀποτέλεσμα ὁλόκληρη ἡ ζωή του νὰ καταστεῖ ἕνα ἰσόβιο (ἑκούσιο καὶ ἀκούσιο) μαρτύριο. Εἰδικὰ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του στὴ Μονὴ Ὁσίου Δαυὶδ ἦταν γεμάτα δυσκολίες καὶ πειρασμούς. Ἀντιμετώπισε, κατ’ ἀρχάς, τὴ σκληρὴ ἀντίδραση τῶν πατέρων τῆς Μονῆς, οἱ ὁποῖοι ἔκαναν ὅ,τι ἦταν δυνατόν, γιὰ νὰ τὸν ἀναγκάσουν νὰ φύγει ἀπὸ τὴ Μονή. Οἱ συνθῆκες διαβίωσης του στὸ Μοναστήρι, ἐπίσης, ἦταν πάρα πολὺ δύσκολες, ἰδιαιτέρως κατὰ τοὺς χειμερινοὺς μῆνες ποὺ τὸ κρύο ἦταν ἀφόρητο, δεδομένου ὅτι τὸ κελλί του ἦταν ἕνα ἐρείπιο, χωρὶς τζάμια καὶ μὲ κάτι παλιὰ παντζούρια ποὺ δὲν ἔκλειναν καλά. Ἀποκορύφωμα τῶν πειρασμῶν του ὑπῆρξε ἡ ἐπίθεση ποὺ δέχθηκε ἀπὸ πολλοὺς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι τὸν κτύπησαν καὶ τὸν βασάνισαν ἀλύπητα καὶ τὸν ἄφησαν κυριολεκτικὰ μισοπεθαμένο. Ἔζησε, ὡστόσο, θαυμαστὲς ἐπεμβάσεις τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ καὶ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων ποὺ τὸν στήριξαν καὶ τὸν ἐνδυνάμωσαν.
Ἱερατικὴ ζωὴ – Ἡγούμενος τῆς Μονῆς Ὁσίου Δαυὶδ
Στὶς 18 Δεκεμβρίου τοῦ 1952 χειροτονήθηκε ἱεροδιάκονος καὶ τὴν ἀμέσως ἑπομένη ἡμέρα 19 Δεκεμβρίου τοῦ 1952 χειροτονήθηκε ἱερομόναχος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Χαλκίδος Γρηγόριο. Λίγες μέρες ἀργότερα πῆρε καὶ τὴ γραπτὴ ἄδεια πνευματικῆς πατρότητας, ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ ἐξομολογεῖ τοὺς χριστιανούς.
Μετὰ τὴ χειροτονία του ἄλλαξε ἐντελῶς ἡ ζωή του. Λειτουργοῦσε ἔκτοτε καθημερινά, ἐνῶ μὲ πολὺ ζῆλο ἐξυπηρετοῦσε τὰ χωριά τῆς περιοχῆς, ποὺ γιὰ χρόνια οἱ κάτοικοί τους ἦταν ἀλειτούργητοι καὶ ἀνεξομολόγητοι. Τελοῦσε βαπτίσεις, γάμους, κηδεῖες, ἐνῶ συχνὰ περιέφερε τὴν Τιμία Κάρα τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ γιὰ εὐλογία.
Καθήκοντα ἡγουμένου τῆς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ ἀνέλαβε στὶς 25 Ἰουνίου τοῦ 1975 κατ’ ἐντολὴν τοῦ νέου Μητροπολίτη Χαλκίδος Χρυσοστόμου, παρὰ τὶς ἀντιρρήσεις ποὺ ἐξέφρασε καὶ τὴν ἀπροθυμία του. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἡγουμενίας του ἡ μέχρι πρότινος ἄσημη Μονὴ ἔγινε πανελλήνιο καὶ πανορθόδοξο προσκύνημα, στὸ ὁποῖο προσέτρεχε πλῆθος πιστῶν γιὰ νὰ βροῦν παρηγοριά. Παραλλήλως φανερώθηκαν ἐξ ἀνάγκης πλέον τὰ πολλὰ χαρίσματα τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου, τὰ ὁποῖα μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια προσπαθοῦσε νὰ ἀποκρύβει, γιὰ νὰ μὴν ἐπαινεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.
Οἱ ἀσκητικοί του ἀγῶνες ὑπῆρξαν ἐφάμιλλοι τῶν ἀγώνων τῶν ὁσίων ἀσκητῶν ποὺ διαβάζουμε στὸ Γεροντικό, ἀλλὰ καὶ οἱ πειρασμοί, οἱ δοκιμασίες, οἱ κακοπάθειες καὶ οἱ ἐναντίον του ἐπιθέσεις τοῦ σατανᾶ ἦταν ἀνάλογες μὲ ἐκεῖνες ποὺ ἀντιμετώπισαν οἱ μεγάλοι ἀσκητές. Ὅσο ὅμως μεγάλωναν οἱ δοκιμασίες του, οἱ ἀρρώστιες του καὶ τὰ ποικίλα βάσανά του, τόσο ὁ Θεὸς τὸν χαρίτωνε μὲ σπάνια πνευματικὰ χαρίσματα, ὅπως τῆς διοράσεως, τῆς προοράσεως, τῆς διακρίσεως, τῆς παραμυθίας, τῆς ἱάσεως ἀσθενῶν καὶ τῆς ἐκδιώξεως δαιμόνων. Ἀξιώθηκε νὰ ζήσει θεοπτικὲς ἐμπειρίες καὶ νὰ ἐπιτελέσει ἐν ζωῇ πολλὰ θαύματα μὲ τὶς προσευχές του.
Ἡ ἀρετὴ ποὺ τὸν διέκρινε ὅλως ἰδιαιτέρως, ἐκτὸς βεβαίως ἀπὸ τὴν ἀρετὴ τῆς ὑψοποιοῦ ταπεινώσεως, ἦταν ἡ ἀρετὴ τῆς ἐλεημοσύνης, τὴν ὁποία κληρονόμησε ἀπὸ τὴν εὐλογημένη μητέρα του. Ἄδειαζε συνεχῶς τὰ χέρια του καὶ ὁ Πανάγαθος Θεὸς τοῦ τὰ ξαναγέμιζε ὅλο καὶ περισσότερο. Ἔλεγε χαρακτηριστικά: “Ἕνα δίνω κι ὁ Θεὸς δέκα μοῦ δίνει. Μόλις σκεφτῶ κάτι νὰ δώσω ἀμέσως ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ μοῦ δίνει πολλαπλάσια”.
Τὸ ἁγιοπνευματικὸ χάρισμα, μὲ τὸ ὁποῖο ἰδιαιτέρως τὸν προίκισε ὁ Πανάγαθος Θεός, ἦταν τὸ διορατικὸ χάρισμα. Πολλὲς φορὲς προσφωνοῦσε μὲ τὸ ὄνομά τους ἀνθρώπους ποὺ πρώτη φορὰ ἔβλεπε μπροστά του, γνώριζε τὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων προτοῦ τοῦ τὰ ἐκμυστηρευθοῦν, ἔβλεπε ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες τους.
Κοντά του προσέτρεχαν γιὰ νὰ βροῦν βοήθεια καὶ παρηγοριὰ ἑκατοντάδες ἁπλοὶ ἄνθρωποι τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ καὶ ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχοί, καθηγητὲς Πανεπιστημίου, ἐπιστήμονες, δικαστὲς καὶ ἄλλοι ἀξιωματοῦχοι. Κι ὁ καθένας ἕβρισκε κοντὰ στὸν Ὅσιο Ἰάκωβο αὐτὸ ποὺ ὄντως εἶχε ἀνάγκη. Ἡ παρουσία καὶ μόνο τοῦ Ὁσίου ἦταν, γιὰ ὅσουν εἶχαν τὰ κατάλληλα μάτια νὰ δοῦν, παρουσία τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς.
Πολλὰ πνευματικὰ γεγονότα ἀξιώθηκε νὰ ζήσει ὡς ἱερέας κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας. Ὅταν λειτουργοῦσε, “συλλειτουργοῦσε” μὲ Ἀγγέλους – μὲ Χερουβεὶμ καὶ Σεραφεὶμ – καὶ μὲ Ἁγίους, ὅπως ὁ ἴδιος ἀπεκάλυψε σὲ κάποια πρόσωπα. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Προσκομιδῆς ἔβλεπε Ἄγγελο Κυρίου νὰ παραλαμβάνει τὶς μερίδες τῶν μνημονευομένων καὶ νὰ τὶς ἐναποθέτει ὡς προσευχὲς στὸν θρόνο τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Ἄλλοτε πάλι ἔβλεπε κεκοιμημένους νὰ τοῦ ἐμφανίζονται καὶ νὰ τοῦ ζητοῦν νὰ βγάλει μερίδα ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τους. Κάποιοι, ἐπίσης, τὸν εἶχαν δεῖ τὴν ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας νὰ μὴν πατᾶ στὸ πάτωμα.
Τὸ μακάριο τέλος τῆς ζωῆς του
Παρὰ τὴν ἀσθενική του κράση, μέχρι τὰ πενήντα πέντε του χρόνια δὲν εἶχε κανένα πρόβλημα ὑγείας. Μετὰ τὰ πενήντα πέντε του, ὅμως, πέρασε πολὺ ἐπώδυνες ἀσθένειες (κιρσοὶ στὰ πόδια, προβλήματα στὸ ἔντερο, ἴλιγγοι κλπ.). Τὸ τελευταῖο πρόβλημα ποὺ ἀντιμετώπισε ἦταν ἡ πάθηση τῆς καρδιᾶς του (στὶς 13 Νοεμβρίου 1986 ὑπεβλήθη σὲ ἐπέμβαση τοποθέτησης βηματοδότη), ἕνα πρόβλημα ποὺ τὸν ὁδήγησε τελικὰ στὴν ἄλλη ζωή.
Κοιμήθηκε στὶς 21 Νοεμβρίου τοῦ 1991, σὲ ἡλικία ἑβδομήντα ἑνὸς ἐτῶν, ἀνήμερα τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἐν ὥρᾳ ἐξομολογήσεως μὲ τὸ πετραχήλι του στὸν λαιμὸ καὶ ἐνῶ περίμενε νὰ φθάσει στὸ Μοναστήρι ἀδελφὸς τῆς Μονῆς ποὺ ἐκείνη τὴ μέρα χειροτονήθηκε διάκονος. Προεῖδε τὴν κοίμησή του, γι’ αὐτὸ καὶ παρακάλεσε ἁγιορείτη ἱεροδιάκονο, ποὺ εἶχε ἐξομολογήσει τὸ πρωῒ τῆς 21ης Νοεμβρίου, νὰ μείνει στὸ Μοναστήρι μέχρι τὸ ἀπόγευμα γιὰ νὰ τὸν “ντύσει”.
Τὸ τίμιο λείψανό του κατὰ τὴ διάρκεια τῆς κηδείας ἦταν λαμπερό, εὔκαμπτο καὶ ζεστό, φανερώνοντας τὴν ὁσιακή του ζωὴ καὶ τὸ ὁσιακό του τέλος καὶ ἀποτελώντας ζωντανὴ μαρτυρία γιὰ τὴν ἁγιότητά του. Καὶ μετὰ τὴν ὁσιακὴ κοίμησή του συνεχίζει νὰ εὐεργετεῖ τοὺς πιστοὺς μὲ τὴν παρρησία ποὺ ἔχει στὸν Πανάγαθο Θεὸ καὶ νὰ ἐπιτελεῖ πάμπολλα θαύματα.
Ἐπίσημη ἁγιοκατάταξη
Ἡ ἐπίσημη ἁγιοκατάταξη – ἀναγραφὴ στὸ Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Γέροντος Ἰακώβου ἔγινε ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως στὶς 27 Νοεμβρίου 2017. Ἡ μνήμη του ὁρίστηκε νὰ τελεῖται στὶς 22 Νοεμβρίου ἑκάστου ἔτους.
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης – Διδαχές
Θεία Λειτουργία
“Οἱ ἄνθρωποι, παιδί μου, εἶναι τυφλοὶ καὶ δὲν βλέπουν τὸ τί γίνεται μέσα στὸν ναὸ στὴ Θεία Λειτουργία … Τί γίνεται μέσα στὸ Ἱερὸ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας!!! Μερικὲς φορὲς δὲν μπορῶ ν’ ἀντέξω, καὶ κάθομαι στὴν καρέκλα, ὁπότε ὁρισμένοι συλλειτουργοὶ νομίζουν ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὴν ὑγεία μου, ἀλλὰ δὲν ξέρουν τί βλέπω καὶ τί ἀκούω. Τί φτερούγισμα, παιδί μου, οἱ Ἄγγελοι! Μόλις ὁ Ἱερέας πεῖ τὸ “Δι’ εὐχῶν”, φεύγουν οἱ Οὐράνιες Δυνάμεις καὶ μέσα στὸ Ἱερὸ ἔχουμε ἀπόλυτη ἡσυχία”.
“Ὅταν προσκομίζω, βλέπω τὶς ψυχὲς ποὺ περνοῦν ἀπὸ μπροστά μου καὶ μὲ παρακαλοῦν νὰ τὶς μνημονεύσω. Καὶ νὰ θέλω νὰ τὶς ξεχάσω δὲν μπορῶ”. “Ὅταν ὁ Ἱερεὺς βγάζει μερίδες καὶ μνημονεύει τὰ ὀνόματα τῶν πιστῶν στὴν Ἱερὰ Πρόθεση κατεβαίνει Ἄγγελος Κυρίου καὶ παίρνει τὴ μνημόνευση αὐτὴ καὶ τὴν πηγαίνει καὶ τὴν ἐναποθέτει στὸ Θρόνο τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ ὡς προσευχὴ γι’ αὐτοὺς ποὺ μνημονεύθηκαν. Σκεφθεῖτε λοιπὸν τί ἀξία ἔχει νὰ σᾶς μνημονεύουν στὴν Ἁγία Πρόθεση”.
“Ὅταν κοινωνῶ τοὺς ἀνθρώπους ποτὲ δὲν βλέπω τὸ πρόσωπό τους, ἀλλὰ καμιὰ φορὰ μοῦ λέει ὁ λογισμὸς νὰ κοιτάξω τὸ πρόσωπο τῶν προσερχομένων στὴ Θεία Μετάληψη. Τότε βλέπω τὸ πρόσωπό τοῦ ἑνὸς νὰ εἶναι ὄχι πρόσωπο ἀνθρώπου, ἀλλὰ νὰ ἔχει μορφὴ σκύλου, ἄλλου νὰ εἶναι σὰν μαϊμοῦς, ἄλλων νὰ ἔχουν διάφορες μορφὲς ζώων, φοβερὲς μορφές! Θεέ μου, λέω, ἀφοῦ εἶναι ἄνθρωποι πῶς ἔχουν πρόσωπα ζώων; Εἶναι καὶ μερικοὶ ποὺ ἔρχονται νὰ κοινωνήσουν μὲ πρόσωπο ἤρεμο καὶ ἰλαρὸ καὶ μόλις κοινωνήσουν λάμπει τὸ πρόσωπο τους σὰν τὸν ἥλιο”.
Ἀνατροφὴ παιδιῶν
Τόνιζε ὅτι μεγάλη σημασία στὴν πνευματικὴ ἐξέλιξη τῶν ἀπογόνων ἔχει ἡ πνευματικὴ κατάσταση καὶ ἡ βιοτὴ τῶν γονιῶν καὶ γενικὰ τῶν προγόνων τους. Συνιστοῦσε στοὺς γονεῖς νὰ προσέχουν τὴ ζωή τους, ὅσο τὸ δυνατόν, καὶ νὰ συμβουλεύουν τὰ παιδιά τους νὰ συναναστρέφονται καὶ νὰ συνάπτουν σχέσεις μὲ παιδιὰ ἐναρέτων οἰκογενειῶν. “Ἔχει μεγάλη σημασία ἡ ρίζα”, ἔλεγε.
Στοὺς γονεῖς ποὺ ρωτοῦσαν “τί νὰ κάνουμε τὰ παιδιά μας, ὅταν δὲν ἀκοῦνε” τοὺς ἔλεγε: “Προσευχὴ θὰ κάνετε μὲ πίστη, θὰ τὰ νουθετήσετε κι ὅσο μπορεῖτε μὲ τὴν ἀγάπη, μὲ τὸν καλὸ τρόπο. Γιατί, μὲ συγχωρεῖτε, μὲ τὸ αὐστηρὸ δὲν πάει. Γιατὶ σοῦ λέει σηκώνομαι καὶ φεύγω καὶ πάει … κι εἶναι Σόδομα καὶ Γόμορρα καὶ κάτι χειρότερα”.
Φροντίδα γιὰ τὴν ψυχὴ
“Βλέπω καθημερινῶς τὸν τάφο, ὅτι εἶμαι θνητὸς ἄνθρωπος. Ἀλλὰ μέσα σ’ αὐτὸ τὸ θνητὸ σαρκίο κατοικεῖ ψυχὴ ἀθάνατος. Φροντίζω γιὰ τὴν ψυχή μου ποὺ εἶναι πρᾶγμα ἀθάνατο. Γι’ αὐτό, παιδιά μου, κι ἐσεῖς νὰ φροντίζετε γιὰ τὴν ψυχή σας κοντὰ στοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας”.
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης – Θαύματα
Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Εὐαγγέλου Λέκκου “Γέρων Ἰάκωβος Τσαλίκης (1920-1991)”: “Μιὰ φορά, στὸ ἀσκητήριο, ἀφοῦ ἔψαλε τὴν Παράκληση, ἄρχισε νὰ διαβάζει τὸ Ψαλτήρι. Ὕστερα νὰ ἐπαναλαμβάνει τὸ “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ …”. Ἐνῶ δὲ ἔνιωθε μέσα του ψυχικὴ εὐφορία καὶ ἀγαλλίαση, ξαφνικὰ γέμισε ἡ σπηλιὰ σκορπιούς. Πρὸς στιγμὴν φοβήθηκε. Κατάλαβε ὅμως ὅτι ἦταν δαίμονες μεταμορφωμένοι. Καὶ μὲ πίστη εἶπε: “Μέχρι ἐδῶ, ἐκεῖ θὰ σταθεῖτε. Δὲν θὰ πλησιάσετε ἄλλο!”. Παίρνοντας μάλιστα μιὰ μικρὴ πέτρα ἔκανε γύρω του ἕναν κύκλο καὶ διέταξε τοὺς σκορπιοὺς – δαίμονες νὰ μὴν τὸν πλησιάσουν περνώντας αὐτὸν τὸν κύκλο. Ὅπως καὶ ἔγινε”.
“Συχνὰ ἔκανε στὰ γύρω χωριὰ περιοδεῖες, ἔχοντας μαζί του τὴν τιμία κάρα τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ, προκειμένου νὰ προσκυνήσουν οἱ χριστιανοί. Πήγαινε πάντοτε μὲ τὰ πόδια, ἀφοῦ ἄλλωστε δὲν ὑπῆρχε τότε ἄλλος τρόπος … Τὴν ἄνοιξη τοῦ 1955 πήγαινε περπατώντας στὸ Σπαθάρι καὶ τὴ Ζωοδόχο Πηγή, ἀπόσταση πέντε καὶ πλέον ὡρῶν. Λίγο πρὶν φτάσει ἄρχισε νὰ βρέχει. Ὁ π. Ἰάκωβος ἀνησύχησε ὅτι ἅμα βρέχει ἡ τιμία κάρα θὰ πάθει ζημιά, πράγμα ποὺ τὸ θεωροῦσε ἱεροσυλία. Ἔσφιξε στὴν ἀγκαλιά του τὴν κάρα, ἔσκυψε τὸ σῶμα του γιὰ νὰ τὴν προστατέψει ἀπὸ τὴ βροχὴ καὶ προσευχήθηκε γι’ αὐτὸ στὸν Ὅσιο Δαυίδ. Καὶ ἰδοὺ τὸ θαῦμα. Ἐνῶ γύρω του ἔπεφταν ἀσταμάτητα χοντρὲς σταγόνες δυνατῆς βροχῆς, ὁ ἴδιος καὶ ἡ τιμία κάρα δὲν βρέχονταν! Ἔφτασε στὸν προορισμό του στεγνὸς καὶ εὐγνώμων γιὰ τὴν ἐπέμβαση τοῦ προστάτη Ἁγίου. Κατὰ τὴν ἐπιστροφή του ἀπὸ τὰ δύο χωριὰ στὸ Μοναστήρι τὸν πρόλαβε ἡ νύχτα. Ἀποφάσισε νὰ κόψει δρόμο, ἀκολουθώντας κάποια μονοπάτια. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ σκοτάδι ἦταν πηχτό, χάθηκε μὲς στὸ δάσος. Καὶ πάλι ζήτησε μὲ τὸν τρόπο του τὴν ἐπέμβαση τοῦ Ὁσίου Δαυίδ. Ἦρθε ἕνα φωτάκι ἐμπρός του, τὸν πῆγε στὸ σωστὸ μονοπάτι μέχρι τὴ Μονή”.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Δαυὶδ Γέροντος “Ἕνας ἅγιος Γέροντας – Ὁ μακαριστὸς π. ̓Ιάκωβος”: “Δύο – τρεῖς νεαροὶ παρακάλεσαν τὸν Γέροντα νὰ τοὺς συνοδεύσει μέχρι τὸ ἀσκητήριο τοῦ Ὁσίου Δαυίδ, μὴ γνωρίζοντας ὅτι αὐτὸ εἶναι ἀδύνατο λόγῳ τῶν ἀσθενειῶν του. Ὁ Γέροντας τοὺς εἶπε: Ξεκινῆστε ἐσεῖς, παιδιά μου, κι ἐγὼ ἔρχομαι. Ὅταν μετὰ ἀπὸ ἀρκετὴ ὥρα γρήγορης πεζοπορίας ἔφτασαν στὸ ἀσκητήριο, βρῆκαν μέσα τὸν Γέροντα νὰ τοὺς περιμένει. Κατάπληκτοι ἄρχισαν νὰ τὸν ρωτᾶνε. Πότε ἦλθες, Γέροντα, τόσο γρήγορα; Δὲν σὲ εἴδαμε νὰ μᾶς προσπεράσεις στὸν δρόμο κ.λπ. Καὶ ὁ Γέροντας: Ἦλθα, παιδιά μου, ἦλθα”.
“Τὴν ὥρα ποὺ σήκωσε ὁ κόσμος τὸ φέρετρο καὶ τὸ περιέφερε γύρω ἀπὸ τὸν ναό, κάποιοι ποὺ στέκονταν πάνω σ’ ἕναν ἀπὸ τοὺς ἐξῶστες τῆς Μονῆς εἶδαν τὸ φέρετρο νὰ γίνεται γυάλινο, νὰ ἀπαστράπτει καὶ τὸν Γέροντα νὰ σηκώνεται καὶ νὰ εὐλογεῖ τὸν κόσμο!”
“Ἡ Γερόντισσα Μακαρία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Γερασίμου στὸ Λουτράκι Κορινθίας μᾶς διηγήθηκε γιὰ μιὰ κυρία καρκινοπαθὴ μὲ πολλὲς χειρουργικὲς ἐπεμβάσεις ποὺ ἐπισκέφθηκε τὸ Μοναστήρι της ἀπελπισμένη, γιατὶ ὁ ὄγκος εἶχε ξαναεμφανισθεῖ στὸ χέρι της αὐτὴ τὴ φορὰ καὶ οἱ γιατροὶ τῆς συνέστησαν χειρουργεῖο. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἡ Γερόντισσα διάβαζε τὴ βιογραφία τοῦ Γέροντα καὶ τὴ συμβούλεψε νὰ σταυρώσει τὸ χέρι της μὲ τὴ φωτογραφία του καὶ νὰ τὸν παρακαλέσει. Τὸ ἑπόμενο πρωὶ ὁ ὄγκος ἐξαφανίστηκε”.
“Ὁ κ. Γεώργιος Στεργίου ἀπὸ τὴ Λίμνη Εὐβοίας ἔβγαλε στὸ τέλος Αὐγούστου 1993 ἕνα σκληρὸ καὶ μεγάλο ὄγκο λίγο πιὸ κάτω ἀπ’ τὴν κοιλία του. Ὁ γιατρὸς ποὺ ἐπισκέφθηκε τοῦ συνέστησε νὰ τοῦ τὸν ἀφαιρέσουν. Ὁ κ. Γεώργιος, πιστὸς ἄνθρωπος, ἄρχισε τότε νὰ παρακαλεῖ μὲ δάκρυα τὸν Ὅσιο Δαυὶδ καὶ τὸν Γέροντα Ἰάκωβο νὰ τὸν βοηθήσουν. Στὰ μέσα Σεπτεμβρίου ἔταξαν μὲ τὴ σύζυγό του καὶ πῆγαν στὴν Παναγία τῆς Τήνου νὰ τὴν παρακαλέσουν. Τὸ δεύτερο βράδυ τῆς ἐκεῖ παραμονῆς τους βλέπει στὸν ὕπνο του τὸν Γέροντα Ἰάκωβο νὰ λάμπει ὅπως ὁ χρυσὸς καὶ νὰ κρατᾶ στὸ χέρι του τρεῖς γάζες. “Ἦρθα, κ. Γιῶργο μου, νὰ σὲ χειρουργήσω. Μὴ στενοχωριέσαι”, τοῦ εἶπε. Αὐτὸ ἦταν. Ὅταν τὸ πρωὶ ξύπνησε, ὢ τοῦ θαύματος, ὁ ὄγκος εἶχε ἐξαφανισθεῖ. Μετὰ λίγες ἡμέρες ἦρθε μὲ τὴ σύζυγό του στὴ Μονή, ἔτρεξαν στὸν τάφο τοῦ Γέροντα καὶ συγκινημένοι τὸν εὐχαριστοῦσαν ἀπὸ τὴν καρδιά τους”.
Ἄλλα θαυμαστὰ γεγονότα
Α) Ὁ Α.Μ. καὶ ἡ σύζυγός του Α.Χ. εἶχαν τάξει τὸ πρῶτο τους παιδὶ στὸν Ὅσιο Δαυίδ. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ τοκετοῦ τὸ βρέφος παρουσίασε μηκώνιο μὲ συμπτώματα ἀνοξίας. Ὁ παιδίατρος τῆς κλινικῆς διέγνωσε πὼς τὸ παιδὶ ἐξαιτίας αὐτοῦ θὰ ἀργοῦσε νὰ περπατήσει. Ὅταν ἔγινε τριῶν μηνῶν, οἱ γονεῖς του τὸ πῆραν γιὰ ἐξέταση στὸν εἰδικὸ παιδονευρολόγο κ. Μ.Γ. Ἡ διάγνωσή του ἦταν ἐπίσης ὅτι τὸ παιδὶ εἶναι μὲν ἔξυπνο, θὰ ἀργήσει ὅμως νὰ περπατήσει· ἴσως ὅταν θὰ γίνει τριῶν ἐτῶν.
Ἡ μητέρα τοῦ παιδιοῦ ἐξέφρασε ἀμέσως τὴν ἐπιθυμία νὰ ἐπισκεφθοῦν τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ὁσίου Δαυὶδ τοῦ Γέροντος στὴν Εὔβοια, γιὰ νὰ δοῦν τὸν Γέροντα Ἰάκωβο ποὺ ἦταν ὁ πνευματικός τους. Πράγματι, ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας, ἔφθασαν στὸ Μοναστήρι, χωρὶς νὰ ἔχουν προηγουμένως ἐνημερώσει τὸν Γέροντα. Ὁ Γέροντας Ἰάκωβος, ὡστόσο, τοὺς περίμενε στὴν εἴσοδο τῆς Μονῆς. Μόλις εἶδε τὴν Α.Χ. μὲ τὸ βρέφος στὴν ἀγκαλιά, πρὶν αὐτὴ προλάβει νὰ τοῦ πεῖ τὰ γεγονότα, ὁ Γέροντας εὐλογώντας τὰ πόδια τοῦ παιδιοῦ ἔλεγε: “Πώ! Πώ! Ποδαράδες ὁ Δαυίδ· ἐννέα μηνῶν θὰ τρέχει”. Ἡ Α.Χ. προσπάθησε νὰ τοῦ ἐξηγήσει τί εἶχε συμβεῖ, ἀλλὰ ὁ Γέροντας συνέχισε νὰ εὐλογεῖ τὰ πόδια τοῦ παιδιοῦ καὶ νὰ λέει: “Αὐτός ἐννέα μηνῶν θὰ τρέχει”. Καὶ τὸ θαῦμα ἔγινε! Ὅπως ἀκριβῶς εἶπε ὁ Γέροντας, ὁ Δαυὶδ μόλις ἐννέα μηνῶν ἔτρεχε. Σήμερα εἶναι ἤδη 25 χρονῶν καί, δόξα τῷ Θεῷ, δὲν ἔχει κανένα πρόβλημα ὑγείας.
Β) Τὸ 1984 ὁ Α.Μ., φοιτητὴς τῆς Νομικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, ἐπισκέφθηκε τὸ Μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ τοῦ Γέροντος στὴν Εὔβοια. Ὁ Γέροντας Ἰάκωβος ἦταν ὁ πνευματικός του. Ὁ Γέροντας ἐξομολογοῦσε στὸν Ναὸ τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ μπροστὰ ἀπὸ τὴν εἰκόνα τοῦ Τιμίου Προδρόμου τοῦ τέμπλου, ὅπως συνήθιζε. Πῆγε καὶ ὁ Α.Μ. νὰ ἐξομολογηθεῖ. Κάποια στιγμὴ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἐξομολόγησης, ὁ Γέροντας, δείχνοντας τὴν εἰκόνα τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ στὸ τέμπλο δίπλα ἀπὸ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, λέει στὸν Α.Μ.: “Α. μου πιστεύεις ὅτι ὁ Ἅγιος Δαυὶδ εἶναι παρών, εἶναι ἐδῶ; Ὁ Α.Μ. ἀπάντησε: “Ναί, Γέροντα, πιστεύω”. Ὁ Γέροντας συνεχίζοντας τοῦ λέει: “Πήγαινε καὶ αὐτὰ ποὺ μοῦ εἶπες νὰ τοῦ τὰ πεῖς, καὶ ὅ,τι ἄλλο χρειάζεσαι”. Ὁ Α.Μ. δίστασε καὶ παρεκάλεσε τὸν Γέροντα νὰ τὰ πεῖ αὐτός. Τότε ὁ Γέροντας σηκώθηκε, πῆρε ἀπὸ τὸ χέρι τὸν Α.Μ. καὶ πῆγαν μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Ὁσίου Δαυίδ. Ἐκεῖ ἄρχισε ὁ Γέροντας νὰ μιλᾶ μὲ τὸν Ὁσιο σὰν νὰ ἦταν παρών, σὰν νὰ ἦσαν δύο καλοὶ φίλοι. Τοῦ μίλησε καὶ γιὰ τὶς δυσκολίες τοῦ Α.Μ. Ὅταν τελείωσε, λέει στὸν Α.Μ.: “Τώρα μᾶς ἄκουσε, μὴ φοβᾶσαι, ὅλα θὰ πᾶνε καλά”. Τὸν ἔπιασε ἀπὸ τὸ χέρι καὶ ἐπέστρεψαν στὴ θέση τους μπροστὰ ἀπὸ τὴν εἰκόνα τοῦ Τιμίου Προδρόμου (ἀπόσταση γύρω στὸ ἑνάμισι μέτρο). Πρὶν προλάβουν νὰ ποῦν ὁ,τιδήποτε, ἡ εἰκόνα τοῦ Ὁσίου Δαυὶδ τράνταξε καὶ ὁ Α.Μ. τρόμαξε. Ἡ ἀπάντηση τοῦ Γέροντα ἦταν: “Μὴ φοβᾶσαι, παιδί μου, ὁ Ἅγιος ἦταν ἐδῶ, μιλήσαμε καὶ τώρα μᾶς χαιρέτησε”.
Γ) Ὁ Α.Μ. σὰν φοιτητὴς ἐπισκεπτόταν τὸν Γέροντα Ἰάκωβο ἀρκετὰ συχνά, ἀφοῦ ἦταν ὁ πνευματικός του. Σὲ μιὰ ἐπίσκεψή του ἦταν ἀρκετὰ προβληματισμένος, διότι ἐπιστρέφοντας στὴν Ἀθήνα δὲν εἶχε χρήματα νὰ πληρώσει ἐνοίκια καὶ λογαριασμούς, ἀλλὰ στὸν Γέροντα δὲν εἶπε τίποτε, οὔτε θέλησε μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο νὰ τοῦ δείξει τὸν προβληματισμό του. Τὴν παραμονὴ ποὺ θὰ ἔφευγε, τὸν φώναξε ὁ Γέροντας καὶ βγάζοντας ἕνα φακελάκι ἀπὸ τὴ τσέπη του τοῦ λέει: “Α. σὲ παρακαλῶ, πᾶρε αὐτό, θὰ σοῦ χρειαστεῖ”. Ὁ Α.Μ. ἀπάντησε: “Γέροντα μου, δὲν εἶναι ἀνάγκη …”. Ὁ Γέροντας, ὅμως, ἔκανε πὼς δὲν ἄκουσε. Ὅταν ἀργότερα ὁ Α.Μ. ἄνοιξε τὸ φακελάκι, διεπίστωσε ὅτι περιεῖχε 50.000 δραχμές. Ἀμέσως πῆγε στὸν Γέροντα καὶ τοῦ λέει: “Γέροντά μου, αὐτὸ ποὺ μοῦ δώσατε ἔχει λεφτὰ μέσα, πολλὰ λεφτά”. Ὁ Γέροντας ἀπάντησε: “Τὸ γνωρίζω, Α. παιδί μου, τὰ χρειάζεσαι, τὰ ἔχεις ἀνάγκη. Καὶ ὅταν χρειαστεῖς κάτι νὰ μοῦ λές”.
Πηγή : Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἐν Εὐβοίᾳ, Βίος- Διδασκαλία – Θαύματα – Παρακλητικὸς Κανών.
Ἔκδοσις Ἱεροῦ Ναοῦ Ἀπ. Ἀνδρέου (Χαράκη) Λεμεσοῦ – Λεμεσός 2018
