Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας – 200 χρόνια από το ζοφερό ολοκαύτωμα του μοναστηρίου
9 Ιουνίου 1821 – 9 Ιουνίου 2021
Εις την Ιερά Πατριαρχική & Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μιλήτου κ. Αποστόλου, θα τελεσθεί την Κυριακή (13/6), παρουσία των αρχών, μνημόσυνο υπέρ των ψυχών των σφαγιασθέντων κατά τον Εθνικόν Αγώνα στην πυρποληθείσα Μονή.
Στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του καπετάν Χάψα , το οποίο βρίσκεται στους πρόποδες του όρους της Μονής.
Βαρύτατο ήταν το τίμημα της Ιεράς Μονής της Αγίας Αναστασίας, για την ενεργό συμμετοχή της στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821.
Η Μόνη, η οποία βρίσκεται στη μεθόριο Θεσσαλονίκης Χαλκιδικής, συμμετείχε ενεργά στον Αγώνα, συνεισφέροντας – όπως φαίνεται στο παρατιθέμενο «Μαρτυρικό» – το πλοίο της Μαρτίγος για την συναρίθμισή του στον στόλο κατά του κατακτητή ενώ επίσης περιέθαλψε τα γυναικόπαιδα της περιοχής της. Η δράση της αυτή εξαγρίωσε τον κατακτητή και γι’ αυτό υπέστη την ανελέητη εκδίκησή του.
Το ασίγαστο μένος του, κατά της ενεργού δράσης της Μονής, οδήγησε τον Οθωμανικό Στρατό στην πυρπόληση του μοναστηριού και την σφαγή των γυναικόπαιδων, τα οποία είχαν καταφύγει εκεί με προτροπή του Εμμανουήλ Παπά.
Ανάμεσα στους σφαγιασθέντες ήταν και ο Φιλικός Ηγούμενος της Μονής Μακάριος.
Όσοι κατόρθωσαν να γλυτώσουν ανέβηκαν ψηλά στο βουνό παίρνοντας μαζί τους ό,τι πολύτιμο κειμήλιο και λείψανο. Στη συνέχεια διέφυγαν στη Σκόπελο όπου φύλαξαν τα ιερά λείψανα, τα οποίο μετά από περιπέτειες ξαναγύρισαν στο μοναστήρι αφού επιδιορθώθηκε το 1832.
«Μαρτυρικὸν” φ.102 ἀρθ. 300
Παρὰ τῷ ἡμετέρῳ γραφείῳ τοῦ Δημοσίου Μνήμονος τῆς νήσου Σκοπέλου. Σήμερον παρουσιασθέντες οἱ ὑποσημειούμενοι ὅ,τε Ρήγας Παραθυρᾶς, Κωνσταντῖνος Παραθυρᾶς, Γεώργιος παπᾶ Κυρίτζης, Ρήγας Ἰωάννου, ἅπαντες Κασσανδρινοί, ἐδηλοποίησαν καὶ ὡμολόγησαν ἐνώπιον των προσυποσημειουμένων μαρτύρων ὅτι κατὰ τὸ 1821=ἔτος , καθ’ ὅν χρόνον ἐπολεμεῖτο ἡ πατρὶς αὐτῶν Κασσάνδρα ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν, ὅν ἐκεῖ τότε ἕν πλοῖον Μαρτίγος, ἰδιοκτησία τῆς κατὰ τὰ μέρη τῆς Θεσσαλονίκης κειμένης Μονῆς ἐπονομαζομένης τῆς ἁγίας Άναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας, ἐχρειάσθει πρὸς βοήθειαν καὶ ἀνάγκην τῆς πατρίδος των διὰ πυρπολικόν, τὸ ὁποῖον ἀποφασισθὲν παρὰ τοῦ τότε ἀρχηγοῦ τῶν ἑλληνικῶν σταρατευμάτων κ. Μανωλάκη Σερριώτου, ἔγεινε καὶ ἐχρησίμευσεν ὡς τοιοῦτον, κατὰ τῶν ἐχθρικῶν τουρκικῶν πλοίων, ἀφ’ οὗ πρῶτον ἐκτιμήθη παρᾶ τοῦ αὐτοῦ ἀρχηγοῦ κ. Μανολάκη, ἑπτὰ χιλιάδες γρόσια, διὰ νὰ πληρωθῆ ἐν καιρῶ μετὰ τὴν άποκατάστασιν τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους εἰς τὴν διαληφθεῖσαν μονήν.
Ταῦτα οἱ διαλειφθέντες Κασσανδρινοὶ ὁμολογήσαντες κατ’ αἴτησιν τοῦ κ. Μητροφάνου Μοναχοῦ, κοινοβιάτου τῆς ρηθείσης μονῆς, εἰς ἔνδειξιν ὑπέγραψαν τὸ παρὸν εἰς τὰς ἡμετέρας πράξεις ἰδιοχείρως. Ἀντίγραφον τοῦ ὁποίου ἐδόθη τῶ αὐτῷ Μητροφάνῃ μοναχῷ ἵνα τῷ χρησιμεύσει ὅπου ἀνήκει. Ἐν Σκοπέλῳ τῇ 9 ἐννάτῃ Ἰουνίου 1831, τριακοστῷ πρώτῳ. Ἀθανάσιος Μαντεμοχωρίτης: μαρτυρῶ, Ρήγας Ἰωάννου Παραθυρᾶς: μαρτυρῶ, Ἀθανάσιος Χρίστου:μαρτυρῶ,
Κωνσταντῖνος Ἰωάν. Παραθυρᾶς, Γεώργιος Παπᾶ Κυρίτζης,
ὁ Δημόσιος Μνήμων Ρήγας Ἰωάννου Μελαχρινὸς
Γιαννιὸς Χριστόδουλος Ρήγα» (sic)
Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας
