Εξεδήμησε προς Κύριον σήμερα, εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου 2023, ο Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου Ιωάννης, σε ηλικία 92 χρόνων, ενώ ταλαιπωρείτο εν ασθενεία τον τελευταίο καιρό, νοσηλευόμενος μάλιστα σε κλινική των Αθηνών.
Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Θεολόγους του αιώνα μας, αν όχι ο σημαντικότερος, εκφράζοντας πάντα και παντού τα διακονικά δίκαια του Οικουμενικού Πατριαρχείο στον σύγχρονο κόσμο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, χθες, στην Παναγία του Βελιγραδίου, αναφέρθηκε στην συμβολή του Περγάμου Ιωάννη στην θεολογία της Μήτρος Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
“Ο άγιος Περγάμου, ο σπουδαιότερος Ορθόδοξος θεολόγος του 20ου αιώνος και μέχρι της σήμερον, κατά δε τον Αγιώτατον Πάπαν Ρώμης Φραγκίσκον, ο σπουδαιότερος θεολόγος της Χριστιανοσύνης ολοκλήρου, υπήρξεν ο κύριος εκφραστής της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας και θεμελιωτής της θεολογικής οικολογίας και σφράγισε με τη θεολογική του σκέψη την μαρτυρία και τον αγώνα του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπέρ της προστασίας της κτίσεως.
Ο πολιός αδελφός Ιεράρχης ήταν συγκυρηναίος της ημετέρας Μετριότητος και πρωτοστάτησε σε όλα τα σημαντικά γεγονότα της ταπεινής Πατριαρχίας μας, με κορυφαία στιγμή την συμμετοχή του στις εργασίες της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας ως εξέχον μέλος της ημετέρας Πατριαρχικής Αντιπροσωπείας και πρώτος σύμβουλος του Προέδρου της Συνόδου.
Πριν από λίγες ημέρες είχαμε την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε τηλεφωνικά μαζί του και να του μεταφέρουμε την αγάπη και τις ευχές μας για ταχεία ανάρρωσι. Σήμερα, από εδώ, από την Παναγία του Βελιγραδίου και ενώπιον όλων υμών, καθώς και του αγαπημένου μαθητού του αγίου Σηλυβρίας, επιλαμβανόμεθα της ευκαιρίας για να εκφράσουμε στον άγιο Περγάμου την απέραντη ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και ημών προσωπικώς για όλα όσα θυσιαστικώς προσέφερεν εις Αυτήν, μαζί με τις εγκάρδιες ευχές μας για την άνωθεν ενίσχυσιν αυτού, τη μεσιτεία του Αγίου Μάρτυρος Τρύφωνος, στη δοκιμασία που βιώνει.”
Σήμερα, 2 Φεβρουαρίου, εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου, ο Γέρων Περγάμου πέρασε στην αιωνιότητα.
Γεννήθηκε στο χωριό Καταφύγιο της Κοζάνης στις 10 Ιανουαρίου 1931.
Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1955. Δίδαξε τη Θεολογία στις Θεολογικές Σχολές Αγίου Βλαδιμήρου Νέας Υόρκης (1961-1963) και Τιμίου Σταυρού Βοστώνης (1963-1964).
Επίσης στα Πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και της Γλασκώβης. Καθηγητής όντας της Δογματικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και δύο ημερών Πρεσβύτερος εξελέγη Μητροπολίτης Περγάμου στις 17 Ιουνίου 1986.
Διάκονος χειροτονήθηκε στις 14 Ιουνίου 1986 και Πρεσβύτερος στις 15 Ιουνίου 1986.
Στις 22 Ιουνίου 1986 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Περγάμου και Αδραμυττίου στον Πατριαρχικό ναό του αγίου Γεωργίου, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Μύρων Χρυσοστόμου. Στις 3 Οκτωβρίου 2014 ανυψώθηκε σε Γέροντα Μητροπολίτη.
Το 1993 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 2002 διετέλεσε Πρόεδρός της, όντας ο πρώτος Πρόεδρος Κληρικός. Υπήρξε αντιπρόεδρος της επιτροπής Διαλόγου μεταξύ των Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς και Διευθυντής του Γραφείου Εκπροσωπήσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα. Εκπροσώπησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε αρκετές διεθνείς συνελεύσεις. Υπήρξε ακόμη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Επιτροπής Πίστεως και Τάξεως του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.
Το έργο του επικεντρώνεται κυρίως στη θεολογία του προσώπου. Ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, με την έννοια του προσώπου στη φιλοσοφία και στους Πατέρες της Εκκλησίας και υποστηρίζει ότι το πρόσωπο είναι η κεντρική έννοια της χριστιανικής οντολογίας, ενώ αναλύει με τον ίδιο τρόπο και την έννοια του τριαδικού Θεού: μία ουσία, τρία πρόσωπα.
+ Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου Ιωάννης – Εις μνημόσυνον αιώνιον
Ἐπ᾽ ἀφορμῇ τῆς ἐκδημίας τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κυροῦ Ἰωάννου, κορυφαίου θεολόγου καὶ διακεκριμένου Καθηγητοῦ καὶ Ἀκαδημαϊκοῦ, ἀναδημοσιεύεται τὸ σεπτὸν Πατριαρχικὸν Γράμμα, τὸ ὁποῖον ἀπηύθυνεν ἡ Α.Θ.Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος πρὸς τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ κ. Ἰγνάτιον, τὴν 25ην Ὀκτωβρίου 2011, ἐπὶ τῇ ἀνακηρύξει τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου εἰς Ἑταῖρον τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου.
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητὲ ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Ἰγνάτιε, χάρις εἴη τῇ ὑμετέρᾳ Ἱερότητι καὶ εἰρήνη παρὰ Θεοῦ.
Χαιρετίζομεν ἀγαλλόμενοι τὴν ἐπαξίαν ἀνακήρυξιν τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου εἰς Ἑταῖρον τῆς ὑμετέρας Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν, καθὼς καὶ τὴν πρὸς τιμὴν αὐτοῦ μεταξὺ κη΄ καὶ λ΄ τρέχοντος μηνὸς Ὀκτωβρίου διοργάνωσιν διεθνοῦς συνεδρίου ἐν Βόλῳ ὑπὸ τὸ θέμα: «Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας: πρόσωπο καὶ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ σὲ ὀρθόδοξη καὶ οἰκουμενικὴ προοπτική».
Τιμᾶται ὑφ’ ὑμῶν ὁ Ἱεράρχης, ὁ Ἀκαδημαϊκός, ὁ διεθνοῦς κύρους καὶ παγκοσμίου ἀκτινοβολίας καθηγητής, ὁ ὁποῖος δεσπόζει κατὰ τὰς τελευταίας δεκαετίας εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὴν θεολογίαν, εἰς τὸν χῶρον τοῦ πνεύματος καὶ τοῦ πολιτισμοῦ. Ὁ Ἱερώτατος Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης ἀναγνωρίζεται ὡς ὁ ἐπιτελέσας ἕνα πραγματικὸν πνευματικὸν ἄθλον κορυφαῖος ὀρθόδοξος θεολόγος, ὁ ὁποῖος ἐχάρισεν οὐχὶ μόνον εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν ἀλλὰ εἰς σύμπαντα τὸν χριστιανικὸν κόσμον μίαν ἐντυπωσιακὴν θεολογικὴν σύνθεσιν, ἐπὶ τῆς βάσεως τῆς εὐχαριστιακῆς ἐκκλησιολογίας. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ εἰκοστὸς αἰὼν ἐχαρακτηρίσθη ὡς «ὁ αἰὼν τῆς Ἐκκλησιολογίας» ὀφείλεται μεγάλως εἰς τὴν συμβολήν του.
Εἰς μίαν ἐποχὴν σημαντικῶν ἐσωτερικῶν καὶ ἐξωτερικῶν προκλήσεων διὰ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ὁ Ἱερώτατος Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης συνέβαλε καθοριστικῶς, ὥστε ἡ ὀρθόδοξος θεολογία νὰ λειτουργήσῃ ὡς θεολογία ἐν διαλόγῳ, ἀποδεικνύων μάλιστα ὅτι ἡ καθ’ ἡμᾶς θεολογία δύναται μετ᾿ ὑπευθυνότητος νὰ διαλεχθῇ πρὸς τὸν σύγχρονον κόσμον, πρὸς τὴν ἐπιστήμην καὶ τὸν πολιτισμόν, παραμένουσα πιστὴ εἰς τὴν Παράδοσιν τῶν Πατέρων. Ἡ θεολογία τοῦ τιμωμένου εἶναι ἐκκλησιαστικὴ θεολογία, ἡ ὁποία συνδυάζει τὴν παραδοσιακότητα πρὸς τὴν ἐπικαιρότητα. Πρόκειται διὰ βαθυστόχαστον, διεισδυτικὸν καὶ γλαφυρὸν θεολογικὸν λόγον, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐντυπωσιακὴν ἀπήχησιν, ἀφοῦ ἑρμηνεύει τὸ δόγμα ἐν σχέσει πρὸς τὰ θεμελιώδη προβλήματα τοῦ ἀνθρωπίνου εἶναι καὶ τοῦ κόσμου καὶ ἐγγίζει τὰς ὑπαρξιακὰς χορδὰς τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, ἀπαντῶν εἰς τὰ ἀγωνιώδη ἐρωτήματά του, τὰ ὁποῖα δὲν ἀπήντησεν ἀλλὰ οὔτε καὶ ἐξηφάνισεν ἡ πρόοδος τῶν ἐπιστημῶν καὶ τῆς τεχνολογίας καὶ ἡ ραγδαία οἰκονομικὴ ἀνάπτυξις.
Ὁ τιμώμενος Ἱεράρχης συνέβαλε καθοριστικῶς, ὥστε νὰ ὑπερβῇ ὁ δυτικὸς χριστιανισμὸς τὸ στερεότυπον ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι χῶρος ἀγόνου παραδοσιοκρατίας καὶ ἐσωστρεφείας καὶ νὰ ἀνακαλύψῃ τοὺς θησαυροὺς τῆς ζώσης ὀρθοδόξου Παραδόσεως, τὴν Τριαδικὴν Θεολογίαν τῶν μεγάλων Ἑλλήνων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τὴν πατερικὴν θεώρησιν τοῦ προσώπου ὡς γεγονότος σχέσεως, τὴν ἀλήθειαν ὡς κοινωνίαν, τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν ὡς ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὡς εἰκόνα τῶν Ἐσχάτων, τὸν κεντρικὸν ρόλον τοῦ ἐπισκόπου ὡς προεστῶτος τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καὶ ὡς ἐγγυητοῦ τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, τὸν ἄνθρωπον ὡς «ἱερέα» καὶ «οἰκονόμον» τῆς δημιουργίας, τὸ ἀσκητικὸν ἦθος τῆς Ὀρθοδοξίας ὡς παρακαταθήκην ζωῆς καὶ ὡς ἐλπίδα διὰ τὸν σύγχρονον ἄνθρωπον καὶ τὸν κόσμον. Κατέδειξε τοῖς πᾶσι τὴν καθοριστικὴν σημασίαν τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ θεολογίας διὰ τὸν ἄνθρωπον καὶ τὴν κοινωνίαν, τὸν πολιτισμὸν καὶ τοὺς πολιτισμούς, τὰς ἀνθρωπιστι-κὰς καὶ φυσικὰς ἐπιστήμας, διὰ τὴν ἀντιμετώπισιν τῆς οἰκολογικῆς κρίσεως καὶ τὴν προστασίαν τοῦ περιβάλλοντος, διὰ τὸν διάλογον μὲ τὴν φιλοσοφίαν.
Ὁ τιμώμενος ἀνήκει ἀπὸ τὸ 1986, ἤδη ἐπὶ εἰκοσιπενταετίαν ὅλην, εἰς τὴν χορείαν τῶν ἀρχιερέων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τὸν ὁποῖον διακονεῖ εὐόρκως, ἐκκλησιοπρεπῶς καὶ ἀποτελεσματικῶς. Ἀποτελεῖ τὸν στιβαρὸν θεολογικὸν βραχίονα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐνεπιστεύθη εἰς τὸν ἀγλαὸν ἐπίσκοπον καὶ θεολόγον της τὸν χειρισμὸν καὶ τὴν διεκπεραίωσιν ὑψίστης σημασίας ἐκκλησιαστικῶν ὑποθέσεων εἰς ὅλον τὸ πλέγμα τῶν εὐθυνῶν καὶ τῶν δράσεών της, ἀνέθεσεν εἰς αὐτὸν δυσκόλους ἀποστολάς, προεδρείας καὶ διαπραγματεύσεις. Τὸ ἔτος 2000 ὡρίσθη, συνοδικῇ ἀποφάσει, Διευθυντὴς τοῦ νεοτεύκτου Γραφείου Ἐκπροσωπήσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν Ἀθήναις.
Ἡ Ἐκκλησία καὶ ἡ Θεολογία ὀφείλουν πολλὰ εἰς τὸν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Περγάμου Ἰωάννην. Ἡ ἀνακήρυξίς του εἰς Ἑταῖρον τῆς ὑμετέρας Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν ἀποτελεῖ σταθμὸν εἰς τὴν πορείαν της καὶ παρακαταθήκην δεσμευτικὴν διὰ τὴν ταυτότητά της. Τιμᾶται ὑφ’ ὑμῶν ὁ ἤδη τετιμημένος ὑπὸ πανεπιστημίων, διὰ τῶν τίτλων τοῦ καθηγητοῦ, τοῦ ἐπισκέπτου καθηγητοῦ καὶ τοῦ ἐπιτίμου διδάκτορος, ὁ ἀνεγνωρισμένος ὡς αὐθεντικὸς ἐκφραστὴς τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως ἀπὸ Ἐκκλησίας καὶ οἰκουμενικοὺς ὀργανισμούς, ὁ περιζήτητος ὁμιλητὴς καὶ συζητητής, ὁ ἐρευνητὴς καὶ ἀκαδημαϊκὸς διδάσκαλος, διὰ τὸ ἔργον τοῦ ὁποίου ἔχουν ἤδη ἐκπονηθῆ δεκάδες διδακτορικῶν διατριβῶν καὶ μελετῶν. Εἶναι χαρακτηριστικὸν ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Καντουαρίας Rowan Williams, προλογίζων τὸ ἀξιολογώτατον βιβλίον τοῦ τιμωμένου «Κοινωνία καὶ ἑτερότητα» (Communion and Otherness), σημειώνει ὅτι τὸ ἔργον τοῦτο ἀποτελεῖ πρόσκλησιν διὰ τοὺς ἀναγνώστας «νὰ ἀνακαλύψουν ἐκ νέου τὸν Χριστιανισμὸν ἐν τῇ δαψιλεστάτῃ παραδοσιακῇ αὐτοῦ μορφῇ».
Ἐπὶ δὲ τούτοις, συγχαίροντες ὑμῖν διὰ τὴν πρωτοβουλίαν τῆς ἀνακηρύξεως τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου εἰς Ἑταῖρον τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν τῆς θεοσώστου ἐπαρχίας Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ, διὰ τὴν διοργάνωσιν τοῦ σχετικοῦ διεθνοῦς συνεδρίου καὶ εὐρύτερον διὰ τὴν παρουσίαν καὶ τὴν ὀρθόδοξον μαρτυρίαν τῆς ὑμετέρας Ἀκαδημίας, ἐκφράζομεν τὴν εὐαρέσκειαν ἡμῶν καὶ ἀπονέμομεν ὁλόθυμον τὴν Πατριαρχικὴν ἡμῶν εὐλογίαν, εὐχόμενοι πλουσίαν καρποφορίαν ἐπ’ ἀγαθῷ τῆς Ἐκκλησίας.
,βια´ Ὀκτωβρίου κε´
Κάνε το σχόλιο σου