Η νηστεία δεν είναι σκοπός, αλλά μέσο. Μέσο για την επιτυχία του σκοπού. Σ’ αυτήν ακριβώς την διάκριση σκοπού και μέσου βρίσκεται η σωστή διδασκαλία της Εκκλησίας μας για την νηστεία.
Advertisements
Σκοπός μοναδικός, που καλύπτει ολόκληρη την παρούσα ζωή και τη μέλλουσα, είναι η σωτηρία μας.Όλες οι προσπάθειές μας σε τούτο τον κόσμο, από τις απλούστερες και αυθόρμητες ως τις πιο περίπλοκες και προγραμματισμένες, σ’ αυτό τον μοναδικό σκοπό πρέπει να κατατείνουν.
Όλες όμως αυτές οι προσπάθειες είναι μέσα. Λέγονται δε μέσα γιατί βρίσκονται ανάμεσα στον άνθρωπο και στον σκοπό που έχει βάλει. Οδηγούν σαν γέφυρες στο φτάσιμο του σκοπού.
Μέσα είναι η μετάνοια, η προσευχή, η εξομολόγηση, η ελεημοσύνη, η νηστεία, η ευπορία, μέσο η οποιαδήποτε σωματική ή πνευματική άσκηση. Όλα αυτά τα μέσα παίρνουν την αξία τους από το βαθμό που μας οδηγούν πιο κοντά στο στόχο.
Και ο μοναδικός στόχος είναι η σωτηρία. Αν δεν κάνουμε αυτή τη μοναδική διάκριση, αν δεν μάθουμε να ξεχωρίζουμε τα μέσα από το σκοπό, υπάρχει ο κίνδυνος να ειδωλοποιήσουμε πράγματα μικρά και φθαρτά.
Η αξία της νηστείας ως μέσου για τη σωτηρία μας είναι ότι αποτελεί άσκηση της θελήσεώς μας. Αποτελεί ένα είδος αγρύπνιας, γιατί δεν επιτρέπει στις σάρκες να φουντώσουν και να μας πνίξουν.
Χαλινάρι είναι η νηστεία, με το οποίο θα αναχαιτίσουμε ορμές άλογες κι επιθυμίες αμαρτωλές. Αλλά δημιουργεί και μία ξεχωριστή ατμόσφαιρα ευγενείας και κατανύξεως στην ψυχή μας η νηστεία. Ήδη οι αρχαίοι έλεγαν ότι “παχεία γαστήρ λεπτόν ου τίκτει νόα”, που σημαίνει ότι με περιττά πάχη δεν μπορείς να περιμένεις ιδιαίτερη πνευματικότητα.
Παρά ταύτα όμως, η νηστεία ως έργο ανθρώπινο και φθαρτό, πρέπει να γίνεται με φρόνημα ταπεινώσεως και δίχως τυμπανοκρουσίες. Διαφορετικά χάνουμε και τον κόπο μας και την ψυχή μας.
Γι’ αυτό μας προειδοποιεί ο λόγος του Θεού:
Όποιος τρώγει ας μην σκανδαλίζει εκείνον που νηστεύει. Κι όποιος νηστεύει, ας μην κατακρίνει εκείνον που τρώγει. Ο λόγος του Θεού μάλιστα προχωρεί ακόμη περισσότερο: “Συ δε νηστεύων άλειψαί σου την κεφαλήν και το πρόσωπόν σου νίψαι, όπως μη φανής τοις ανθρώποις νηστεύων, αλλά τω πατρί σου τω εν κρυπτώ, και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ”. (Ματθ. 6,17-18).
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός – Ενσαρκώσεις του Δόγματος, εκδόσεις Δόμος, 1996
