1. Η σχέση μας με τον Θεό, αγαπητοί μου, εκφράζεται με την λέξη «πίστη». Είναι δυνατή η λέξη αυτή και εκφράζει ένα δυνατό δεσμό. Προέρχεται από το ρήμα «εμπιστεύομαι». Λέγοντας, λοιπόν, «πιστεύω» στον Θεό σημαίνει ότι εμπιστεύομαι απόλυτα σ᾽ Αυτόν, παραδίδομαι σ᾽ Αυτόν, είμαι δικός Του.
Υπογράψαμε δε και ιερό συμβόλαιο ότι ανήκουμε στον Θεό και δώσαμε μάλιστα και υποσχέσεις και όρκους ότι θα είμαστε δικοί Του και θα ζούμε όπως θέλει Αυτός. Οι υποσχέσεις αυτές και οι όρκοι αυτοί δόθηκαν όταν μπήκαμε στην Οικογένεια του Θεού, που λέγεται ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Ναί! Ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, έγινε άνθρωπος και ήρθε εδώ κάτω στην γη για να κάνει την Οικογένειά Του. Σ᾽ αυτήν την ιερή Οικογένεια του Θεού μπήκαμε και μείς όταν βαπτιστήκαμε. Και τότε δώσαμε τον όρκο ότι αποτασσόμαστε τον Σατανά και όλα τα έργα του («αποτάσσομαι τω Σατανά και πάσι τοις έργοις αυτού…») και συντασσόμαστε με τον Χριστό («συντάσσομαι τω Χριστώ»). Και αφού βαπτιστήκαμε, πήραμε το όνομα του Αρχηγού μας, του Ιησού Χριστού, και λεγόμαστε και εμείς «χριστιανοί». Αλλά λεγόμαστε «χριστιανοί» και επειδή «χριστήκαμε». Μετά το βάπτισμά μας χριστήκαμε με το Άγιο Μύρο και πήραμε τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Και διότι λοιπόν «χριστήκαμε» λεγόμεθα και γι᾽ αυτό «χριστιανοί». Μεγάλο πράγμα, λοιπόν, μεγάλη τιμή και αξία το ότι είμαστε χριστιανοί!
2. Η πίστη μας, αδελφοί χριστιανοί, λέγεται «ορθόδοξη πίστη» και εμείς λεγόμαστε «ορθόδοξοι χριστιανοί». Όπως έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στα κηρύγματά του, πρέπει «να καυχώμαστε και να χαιρώμαστε, που είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί. Γιατί όλες οι πίστες – έλεγε ο άγιος – είναι ψεύτικες και μόνο η πίστη των ορθοδόξων είναι αληθινή»! Και είναι αληθινή η πίστη μας, γιατί είναι η ίδια με αυτά που δίδαξε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και οι άγιοι Απόστολοι, η ίδια πίστη με αυτή που παρέλαβαν οι άγιοι Πατέρες από τους αγίους Αποστόλους και έφθασε μέχρις εμάς. Αυτή την πίστη είχαν πρώτα όλοι οι χριστιανοί και οι τωρινοί παπικοί και οι προτεστάντες. Αλλά ξέφυγαν μετά αυτοί, κόπηκαν από το δένδρο της Ορθοδοξίας, έκαναν δικά τους παρακλάδια, δικές τους παρατάξεις, και χωρίστηκαν από την Εκκλησία του Χριστού, από την Ορθόδοξη, δηλαδή, Εκκλησία.
3. Αλλά ενώ η πίστη μας, αδελφοί, είναι σωστή και αληθινή, εμείς δεν την γνωρίζουμε. Δεν γνωρίζουμε τι είναι η Αγία Τριάδα, ο Θεός μας, δεν γνωρίζουμε τι είναι η Εκκλησία και ποια είναι τα Μυστήριά της, δεν ξέρουμε τι συμβαίνει μετά τον θάνατο του ανθρώπου και τι πρέπει να κάνουμε για να ευαρεστήσουμε τον Θεό και να αγιάσουμε. Γιατί ο σκοπός της ζωής μας είναι να αγιάσουμε. Σ᾽ αυτό πρέπει να δώσουμε όλο το ενδιαφέρον μας και όλη την φροντίδα μας: Στο να σωθεί η ψυχή μας. – Δεν ξέρουμε, λοιπόν, τις αλήθειες της πίστης μας, τα «δόγματα» της ορθόδοξης Εκκλησίας μας, όπως λέγονται. Και πρέπει να τα μάθουμε αυτά τα «δόγματα», γιατί αυτά είναι που παρερμήνευσαν και άλλαξαν οι παπικοί και προτεστάντες και βρέθηκαν έξω από την Εκκλησία και έκαναν δικές τους παρασυναγωγές. Το δε μεγαλύτερο δόγμα της πίστης μας, αγαπητοί μου, είναι η ΘΕΟΤΟΚΟΛΟΓΙΑ. Ναί! Όποιος ξέρει το δόγμα για την Θεοτόκο Παναγία, αυτός πραγματικά είναι ορθόδοξος και αυτός ξέρει καλά και τα άλλα δόγματα της πίστης μας. Γι᾽ αυτό και ένας χαιρετισμός στην Παναγία μας λέει: «Χαίρε των δογμάτων αυτού το κεφάλαιον»! Δηλαδή, το κεφαλαιώδες, το κορυφαίο από όλα τα δόγματα του Χριστού είναι η ΠΑΝΑΓΙΑ! Γι᾽ αυτό και εμείς οι Ορθόδοξοι τιμούμε ιδιαίτερα την Παναγία μας και σ᾽ όλα τα σπίτια είναι η εικόνα Της και ο,τι δύσκολο μας συμβαίνει «Παναγία μου, Παναγία μου», λέμε.
4. Η ορθόδοξη πίστη μας, αγαπητοί μου, επειδή έχει ωραία διδασκαλία, έχει γι᾽ αυτό και ένα δικό της ωραίο και γλυκό ήθος. Οι σωστοί ορθόδοξοι χριστιανοί πρέπει να βάλουν σαν σκοπό της ζωής τους το να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τον Θεό και να ζήσουν όπως Αυτός θέλει. Επειδή δε ξέρουμε ότι όλα τα φταίει ο εγωισμός, γι᾽ αυτό, οι σωστοί χριστιανοί, ούτε οι ίδιοι πρέπει να λέγουν επαινετικά λόγια για τον εαυτό τους, αλλά ούτε και να θέλουν να ακούουν και από τους άλλους καλά λόγια για τους εαυτούς τους, για να μην πέσουν στην υπερηφάνεια. Ο σωστός ορθόδοξος χριστιανός είναι πολύ ταπεινός και δεν «σηκώνει κεφάλι», για να υψωθεί παραπάνω από τους άλλους. Επίσης, επειδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είπε ότι είναι «στενή και τεθλιμμένη η οδός», που εισάγει στην Βασιλεία των Ουρανών, γι᾽ αυτό και η Ορθοδοξία λέει στα παιδιά της να κάνουν άσκηση, για να μπορέσουν να περάσουν από την «στενή οδό» της σωτηρίας. Και τους λέει ακόμη να χύνουν δάκρυα μετανοίας, γιατί η οδός της σωτηρίας δεν είναι μόνο «στενή», αλλά είναι και «τεθλιμμένη». Έτσι η ορθόδοξη πνευματικότητα είναι ασκητική και πένθιμη για τα αμαρτήματα που διαπράξαμε. Έτσι έζησαν οι άγιοι, αγαπητοί μου, που τιμάμε την μνήμη τους και προσκυνάμε τα άγια εικονίσματά τους. Έκαναν ασκητικά παλαίσματα, αγρυπνίες, γονυκλισίες, νηστείες, σκέπτονταν συνεχώς τα αμαρτήματά τους, στέναζαν και έκλαιγαν γι᾽ αυτά και ζητούσαν συνέχεια από τον Θεό να τους δώσει την άφεση και την συγγνώμη. Διαβάστε τους βίους των αγίων και θα δείτε πως έζησαν οι άγιοι. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί ως το πιο αγαπητό τους ανάγνωσμα, μετά την Αγία Γραφή, έχουν τους βίους των αγίων.
5. Αλλά προσέχετε, αδελφοί, προσέχετε μερικούς δραστήριους τάχα ιερείς και θεολόγους, που μας έκαναν την ζημιά και να μας άλλαξαν το ορθόδοξο ήθος, που μας παρέδωσαν οι άγιοι Πατέρες μας. Αυτοί οι νεώτεροι δεν φαίνεται να τονίζουν την μετάνοια, την προσευχή και την άσκηση σαν κύριο έργο του χριστιανού, αλλά ρίχνουν αλλού την βαρύτητα των λόγων τους. Την ρίχνουν στα δικά τους νεωτεριστικά φρονήματα και στην προβολή του έργου τους! Και σαν κύριο χαρακτηριστικό τους αυτοί έχουν το να «σηκώνουν» πολύ το κεφάλι τους και να «αποκεφαλίζουν» με το σπαθί του λόγου τους τους άλλους. Αλλά όποιος ζεί πραγματικά την μετάνοια, δεν του κάνει καρδιά να κατηγορήσει τον άλλο, ούτε να δικαιώσει τον εαυτό του και να δημιουργεί έριδες με τους αδελφούς του. Γιατί το άλλο χαρακτηριστικό αυτών είναι το να διαπληκτίζονται και να φατριάζουν. Μακρυά από αυτούς, χριστιανοί μου, μακρυά, γιατί δεν πρόκειται να προοδεύσετε πνευματικά επηρεαζόμενοι απ᾽ αυτούς. Θα είστε όλο ταραγμένοι και συγχυσμένοι. Αν δε και εγώ, με τους λόγους μου και την συμπεριφορά μου, σας έχω παρουσιάσει ένα τέτοιο αντορθόδοξο δείγμα, σας παρακαλώ ταπεινά να με συγχωρέσετε και ευχηθείτε για την διόρθωσή μου. Επιθυμώ να είμαι ζηλωτής για τον Κύριο τον Θεό μας, πιστός στα ορθόδοξα δόγματα και αγωνιστής γι᾽ αυτά, αλλά με σεμνότητα και ταπείνωση και αγάπη και προς τους διαφωνούντας προς εμένα, χωρίς να τους προσάπτω την βαρειά κατηγορία του «αιρετικού», επειδή διαφωνούν μαζί μου.
6. Χριστιανοί μου, φροντίστε να μάθετε τα ορθόδοξα δόγματα, διαβάζοντας ειδικά δογματικά βιβλία, και να ζήτε με το ορθόδοξο ήθος. Σαν κύριο σκοπό σας να βάλετε την σωτηρία της ψυχής σας. Παρατηρήστε ότι τα πιο πολλά τροπάρια της Εκκλησίας μας τελειώνουν με το «σώσον τας ψυχάς ημών». Να πηγαίνετε σε σωστό πνευματικό πατέρα και να εξομολογείστε με ταπείνωση και ειλικρίνεια τα κρίματά σας. Να μην κατηγορείτε κανέναν, για να εύρει έλεος η ψυχή σας την ημέρα της Κρίσεως. Να προσεύχεστε και με δικά σας λόγια στον Θεό, αλλά και με τις προσευχές της Εκκλησίας μας από την Σύνοψη ή τον Συνέκδημο. Γιατί λεγόμαστε «Ορθόδοξοι», επειδή ορθά δοξάζουμε-λατρεύουμε τον Θεό μας. Και τον δοξάζουμε ορθά με την λατρεία της Εκκλησίας μας, που πραγματικά είναι θεόπνευστη. Να έχετε εικονίσματα στα σπίτια σας, να ανάβετε καντήλι στην Παναγία, να καίετε λιβάνι, να κάνετε κομβοσχοίνι με την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησέ με» και να πηγαίνετε σε ιερά Προσκυνήματα, όπου υπάρχουν θαυματουργές εικόνες της Παναγίας μας, για να παίρνετε την Χάρη Της.
Αυτό είναι, χριστιανοί μου, το ορθόδοξο ήθος και σας εύχομαι να το ζείτε και να το απολαμβάνετε με την καρδιά σας και να το δώσετε σαν ιερή προίκα και στα παιδιά σας. Θα σας ευγνωμονούν αύριο αυτά γι᾽ αυτή την ανατροφή που τους δώσατε. Αλλά θα σας ευγνωμονεί και η πατρίδα μας για τα παιδιά που της παραδώσατε, ζυμωμένα με την ορθόδοξη παράδοση.
Με πολλές ευχές
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
