ΕΡΕΥΝΑ

Σαρακοστή 2020: Νηστεία & παιδιά, τι λένε Εκκλησία και επιστήμη

Τι να πούμε στα παιδιά για τη νηστεία;

Newsletter

   

Μπήκαμε στην Σαρακοστή 2020 και πολλοί γονείς ρωτούν αν τα παιδιά μπορούν να ακολουθήσουν την νηστεία που ακολουθεί και η Εκκλησία μας. Μήπως θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους; Και τελικά η νηστεία μπορεί να τα ωφελήσει πνευματικά; Αυτά και άλλα σχετικά ερωτήματα μας απασχολούν και ως υπεύθυνοι γονείς και παιδαγωγοί αναζητούμε απαντήσεις.

Για το θέμα αυτό ανατρέξαμε αρχικά στους Λόγους του Γέροντος Παϊσίου, του διακριτικού γέροντος της εποχής μας που ασχολήθηκε με πολλή αγάπη και ενδιαφέρον με θέματα που απασχολούν τους γονείς, τα παιδιά και την σύγχρονη οικογένεια . Να τι λέει ο Γέροντας:

-Γέροντα, ένα παιδάκι πόσο πρέπει να νηστεύει;

–Αν το παιδί είναι γερό, έχει υγεία, μπορεί να νηστεύει. Άλλωστε τώρα υπάρχουν ένα σωρό τροφές νηστίσιμες. Παλιά τα παιδιά νήστευαν και όλη μέρα έτρεχαν και έπαιζαν, αλλά έτρωγαν πολλές φορές. Στα Φάρασα, την Μεγάλη Σαρακοστή όλοι, μικροί-μεγάλοι, έκαναν ενάτη. Μάζευαν οι γονείς τα παιδιά στο Κάστρο, τους έδιναν παιχνίδια, για να παίζουν, και στις τρεις το απόγευμα ,που χτυπούσε η καμπάνα για Προηγιασμένη, πήγαιναν και κοινωνούσαν.

Έλεγε ο Άγιος Αρσένιος : « Τα παιδιά ,όταν παίζουν όλη την ημέρα, δεν θυμούνται το φαγητό. Τώρα που θα βοηθήσει και ο Χριστός, δεν θα αντέξουν; » Και οι μεγάλοι, όταν δεν νηστεύουν, ελέγχονται βλέποντας τα παιδιά να νηστεύουν. Όταν μικρός δούλευα με τον μάστορά μου για πολύ καιρό σε κάποιο σπίτι και τρώγαμε εκεί, Τετάρτη και Παρασκευή έφευγα και πήγαινα να φάω στο σπίτι μου, γιατί αυτοί δεν νήστευαν. Μια φορά, Τετάρτη ήταν. Έφεραν να με κεράσουν μπακλαβά. « Ευχαριστώ, τους είπα , αλλά νηστεύω ». « Για δες , είπαν, μικρό παιδί να νηστεύει και εμείς μεγάλοι άνθρωποι να τρώμε ! ».

-Γέροντα, παιδάκια πέντε-έξι ετών πρέπει να νηστεύουν πριν από την θεία κοινωνία;

-Τουλάχιστον το βράδυ να έχουν φάει λαδερό φαγητό. Αλλά αυτό είναι και θέμα Πνευματικού. Καλύτερα η μητέρα να ρωτήσει τον Πνευματικό, γιατί μπορεί το παιδάκι να έχει πρόβλημα με την υγεία του και να πρέπει λ.χ. να πιει γάλα.

Βλέπουμε επομένως ότι η μόνη προϋπόθεση που θέτει ο Γέροντας είναι η υγεία του παιδιού. Αναζητώντας σχετικά επιστημονικά άρθρα , διαβάσαμε ότι η νηστεία επιτρέπεται για τα παιδιά, αλλά και μπορεί να φέρει και πολύ θετικές επιπτώσεις στην υγεία τους. Παραθέτουμε ένα από τα πολλά σχετικά άρθρα , καθώς τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Πρέπει ένα παιδί να νηστεύει; από την iatropedia.gr

Της παιδιάτρου Χρυσάνθης Λαθήρα

Διανύουμε τις μέρες της σαρακοστής και πολλές ελληνικές οικογένειες νηστεύουν δηλαδή απέχουν από κρέας και οτιδήποτε προέρχεται από τα ζώα. Στην ερώτηση εάν τα παιδιά μπορούν να νηστεύουν και αν αυτή η συνήθεια προκαλεί κάποιο πρόβλημα υγείας είναι πως ναι , μπορούν να ακολουθούν τη νηστεία των γονιών τους ιδιαίτερα κατά την σχολική ηλικία δηλαδή μετά τα 5-6 χρόνια της ζωής τους.

Η νηστεία είναι μία άριστη ευκαιρία να υιοθετήσουν έστω για κάποιες ημέρες χορτοφαγική δίαιτα ,οπότε θα εισάγουν στη διατροφή τους όσπρια (πλούσια πηγή φυτικών πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας) χορταρικά (φυτικές ίνες που βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του εντέρου) ελαιόλαδο και όχι ζωικής προέλευσης λίπη, ωμοί ξηροί καρποί και αποξηραμένα φρούτα ,θαλασσινά (πλούσια σε πρωτείνες ,ιχνοστοιχεία) και άφθονα φρούτα (πηγή βιταμινών και αντιοξειδωτικών συστατικών). Εκτός από τα διατροφικά οφέλη με τη νηστεία ένα παιδί εξασκείται στην εγκράτεια και μαθαίνει να βάζει όρια στα θέλω του.

Πιθανότατα κάποιοι γονείς θα αναρωτηθούν για το αν το παιδί τους προσλαμβάνει αρκετή πρωτεΐνη ή ασβέστιο κατά τη διάρκεια της νηστείας. Το κρέας (κόκκινο ή λευκό) είναι η πιο πλούσια σε πρωτεΐνη τροφή όμως μπορεί να αντικατασταθεί την περίοδο της νηστείας με όσπρια (π.χ φακές) συνδιασμένα με δημητριακά (ρύζι ή κινόα) οπότε αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου. Πλούσιες σε πρωτεΐνη τροφές είναι και οι ξηροί καρποί ,δημητριακά όπως η βρώμη, η ζέα και τα προϊόντα της σόγιας. Ασβέστιο προσλαμβάνεται με τα θαλασσινά, αμύγδαλα, σουσάμι ,ταχίνι και χαλβά.

Έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης δείχνει ότι οι διατροφικές επιταγές της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι άκρως ευεργετικές για την υγεία των παιδιών
Η νηστεία κάνει θαύματα

Οι ειδικοί λένε ότι η αποχή από τις ζωικές τροφές σε τακτά χρονικά διαστήματα αποτελεί λύση στο συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα της παχυσαρκίας.
Oι διατροφικές επιταγές της Ορθόδοξης Εκκλησίας φαίνεται ότι λειτουργούν… θαυματουργά για την υγεία των παιδιών. Νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Κρήτης καταδεικνύει ότι οι 180 με 200 ημέρες νηστείας τον χρόνο όχι μόνο δεν «φρενάρουν» την ομαλή ανάπτυξη όσων παιδιών απέχουν από την κατανάλωση ζωικών τροφίμων, αλλά βοηθούν και στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, κόντρα στη διαρκώς αυξανόμενη παιδική παχυσαρκία. Αφότου οι οικογένειες έπαψαν να μαγειρεύουν καθημερινά, τα παιδιά άρχισαν να καταναλώνουν συχνότερα φαγητά-«σκουπίδια», με συνέπεια το βάρος τους να αυξηθεί.

Την τελευταία 25ετία στην Ελλάδα τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά διπλασιάστηκαν και υπολογίζεται ότι ζυγίζουν περίπου τρία κιλά περισσότερο από ό,τι μια δεκαετία πριν. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα στη χώρα μας το 22,5% του πληθυσμού είναι παχύσαρκο. Η νηστεία, η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο της ελληνικής μεσογειακής διατροφής, μπορεί όπως λένε οι ειδικοί να δώσει λύση στο πρόβλημα της παχυσαρκίας με τον πιο υγιεινό τρόπο.Σύμφωνα με μελέτη, η οποία μόλις ολοκληρώθηκε και διεξήχθη σε 609 παιδιά ηλικίας 5 ως 15,5 ετών από τη Θεσσαλονίκη, το 12,1% των παιδιών και εφήβων ακολουθούν πλήρη νηστεία. Με άλλα λόγια, απέχουν από την κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και αβγών, και γενικά από την κατανάλωση τροφών που επιβαρύνουν τον οργανισμό, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, καθώς και στις νηστείες των Χριστουγέννων (40 ημέρες- επιτρέπεται το ψάρι) και του Πάσχα (48 ημέρες- επιτρέπεται το ψάρι την 25η Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων), των Αγίων Αποστόλων (7 ως 20 ημέρες- επιτρέπεται το ψάρι) και του Δεκαπενταύγουστου (15 ημέρεςεπιτρέπεται το ψάρι στη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος).
Οπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης κ. Αντ. Καφάτος, τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα και ακολουθούσαν πλήρη νηστεία τα τελευταία 3,5 χρόνια δεν βρέθηκαν να έχουν σημαντικές διαφορές στο ύψος σε σχέση με εκείνα που νήστευαν μερικώς (δηλαδή, όχι όλες τις ημέρες της νηστείας) ή με εκείνα που δεν νήστευαν ποτέ. « Η νηστεία δεν επηρεάζει τη φυσιολογικήτους ανάπτυξη, όπως πίστευαν παλαιότερα», επισημαίνει ο κ. Καφάτος.

Ένα από τα σημαντικά ευρήματα της μελέτης- για την πραγματοποίησή της συνεργάστηκαν οι Ελιάννα Χρυσοχόου, Μανόλης Λιναρδάκης , Ελπίδα Χατζηαγόρου και Ιωάννης Τσανάκας – ήταν ότι τα παιδιά που νηστεύουν, είτε όλες τις ημέρες της νηστείας είτε λιγότερες, καταναλώνουν σημαντικά περιορισμένο αριθμό θερμίδων σε σύγκριση με εκείνα που δεν νηστεύουν ποτέ. Ακόμη, στα παιδιά που νηστεύουν καταγράφηκε περιορισμένη πρόσληψη επικίνδυνων για την υγεία κορεσμένων λιπαρών οξέων και μικρότερη κατανάλωση κρέατος. Να σημειωθεί ότι κορεσμένα λιπαρά είναι όλα τα ζωικά λίπη, καθώς και τρία φυτικά λίπη: το φοινικέλαιο που χρησιμοποιείται από ορισμένες αλυσίδες φάστφουντ, το λίπος του κακάο, το οποίο βρίσκεται σε σοκολάτες, και το λίπος της ινδικής καρύδας. «Τα παιδιά που νηστεύουν φαίνεται να έχουν καλύτερες επιλογές στην κατανάλωση τροφίμων και πλησιάζουν περισσότερο τις ημερήσιες συνιστώμενες ποσότητες των περισσότερων θρεπτικών συστατικών, σε σχέση με εκείνα που δεν νηστεύουν καθόλου, ενώ δεν επηρεάζεται η σωματική τους ανάπτυξη», λέει ο καθηγητής.

Πηγή: antexoume.wordpress.com